9. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 203-208 Cevapları Hecce Yayıncılık

5. Ünite Değerlendirme Soruları

A) Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Suyun canlı varlıklar ve endüstri açısından önemini açıklayınız.
Cevap: Su, canlıların yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmeleri ve endüstrinin üretim süreçleri için vazgeçilmezdir.

2. Kükürt ve azot oksitlerin çevreye ve insan sağlığına etkilerini yazınız.
Cevap: Kükürt ve azot oksitler, asit yağmurlarına sebep olup doğal yaşama ve insan sağlığına zarar verir.

3. Atmosferde bulunan ozon tabakasının canlılar için önemi nedir? Ozon gazının incelmesini önlemek için neler yapılmalıdır?
Cevap: Ozon tabakası, Dünya’yı zararlı UV ışınlarından korur. Ozon tabakasının incelmesini önlemek için ozonu tüketen gazların kullanımını azaltmalıyız.

4. Deterjanların neden olduğu aşırı beslenmenin sonuçlarını yazınız.
Cevap: Deterjanların sebep olduğu aşırı beslenme, su ekosistemlerinde oksijen azalmasına yol açar.

5. Aşırı gübre kullanımının zararları nelerdir?
Cevap: Aşırı gübre kullanımı, toprak ve su kirliliğine neden olur.

6. Ülkemizde, Marmara Denizi’nde oluşan müsilajın kaynağı nedir?
Cevap: Müsilajın ana kaynağı, denizdeki kirlilik ve deniz sıcaklığının artmasıdır.

7. İstanbul ve Ankara başta olmak üzere birçok büyükşehirde 1980’li ve 1990’lı yıllarda görülen hava kirliliğinin nedenleri nelerdir?
Cevap: 1980’li ve 1990’lı yıllardaki hava kirliliğinin nedenleri arasında fosil yakıtların yoğun kullanımı ve sanayileşme bulunmaktadır.

8. Atmosfere salman C0₂ gazının kaynağı nedir?
Cevap: O₂ gazının ana kaynağı, fosil yakıtların yanmasıdır.

9. Küresel ısınma nedir? Bu konuyla ilgili alınması gereken önlemleri yazınız.
Cevap: Küresel ısınma, Dünya’nın sıcaklık ortalamasının artmasıdır. Enerji tasarrufu ve yeşil enerji kullanımı gibi önlemler alınmalıdır.

10. Pillerin geri dönüşümünün diğer atıklarınkinden farklı olmasının nedenlerini açıklayınız.
Cevap: Piller, içerdikleri zararlı kimyasallar nedeniyle özel geri dönüşüm süreçlerine ihtiyaç duyar.

B) Aşağıdaki bilgilerden doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların yanına “Y” yazınız.

(D) 1. Gereği kadar Ca²⁺ ve Mg²⁺ iyonları içermediğinden yumuşak suların çözücü özellikleri yüksektir.
(Y) 2. Atık sular arıtıldıktan sonra tekrar içme suyu olarak kullanılabilir.
(Y) 3. Gereğinden fazla K+ (potasyum) ve Na⁺ (sodyum) iyonları içeren sular sert su olarak tanımlanır.
(D) 4. Sert sularda şahımla yapılan temizlikte çökelek oluşur ve sabun sarfiyatı artar.
(D) 5. Karbon dioksit ve metan gazlarının atmosferde artması küresel ısınmaya neden olur.
(Y) 6. Yağmur suları saf suya çok yakın olduğundan yağmur sularının içilmesi sağlık için çok uygundur.
(Y) 7. Endüstriyel kuruluşlarda fosil yakıt kullanımının çevre için olumsuz bir etkisi yoktur.
(D) 8. Asit yağmurları göl sularının pH değerini küçülterek canlılar için zararlı etki oluşturur.
(D) 9. Plastikler, doğada uzun süre kaybolmadıkları için çevre kirliliği oluşturur.
(D) 10. S03 ve C02 gibi gazların suda çözünmesi ile asitler oluşur.
(Y) 11. Asit yağmurları, yalnız mermerden yapılan tarihî eserlere zarar verir.
(D) 12. C02, N02, N20, S02 ve S03 gibi gazların atmosferde birikmesi sonucu hava kirliliği oluşur.
(D) 13. Karbon dioksit fotosentezde kullanılır.
(Y) 14. Atmosferde C02 oranı arttıkça fotosentezde açığa çıkan besin miktarı da artar.
(Y) 15. Atmosferde yalnız azot, oksijen ve karbon dioksit gazları bulunur.

C) Aşağıdaki ifadelerde boş bırakılan yerlere kutucuk içindeki uygun sözcükleri getiriniz.

su, elektrik, kükürt, sert, organik, ağır, elektrolit, tuzlu, sertlik, leke, karbon dioksit, müsilaj, plastik, bataklık, endüstriyel, metal

1. Pillerde kullanılan ağır metaller, toprak ve su kirliliğine neden olur.
2. Atmosferde karbon dioksit gazının artması sera etkisine neden olur.
3. Araç egzozlarından çıkan kükürt oksitler, asit yağmurlarına neden olur.
4. Akarsular, tatlı su gölleri, yer altı suları ve bataklık suları tatlı su kaynaklarıdır.
5. Endüstriyel alanda kullanılmış ürünler ile kullanımdan artan maddeler endüstriyel atık olarak tanımlanır.
6. Gereğinden fazla Ca2+ ve Mg2+ iyonlarını içeren sert suların insan sağlığına zararlı bir etkisi yoktur.
7. Hava, toprak ve su kirliliğine neden olan pek çok kimyasal vardır.
8. Su ve toprak kirleticilere organik sıvılar örnek olarak verilebilir.
9. Suda çözünen iyonların miktarı sertlik denilen ölçü birimi ile belirlenir.
10. Çamaşır ve bulaşık makinelerinin rezistanslarının kireçle kaplanması elektrik sarfiyatını artırır.
11. Dünyadaki su kaynaklarının çok büyük bölümü tuzlu sudur.
12. Su ve toprak kirleticilerin başında plastik maddeler gelir.
13 Şort sularda bulunan iyonlar, lavabolarda muslukların üzerinde beyaz leke oluşturur.
14. Yoğunluğu 5 g/cm3ten büyük olan metaller ağır metal denir.
15. Pillerin yapısında kadmiyum (Cd), kurşun (Pb), cıva (Hg), demir (Fe) bakır (Cu) ile lityum (Li) ve gibi elektrolit kimyasallar bulunur.

Ç. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Aşağıdakilerden hangisi hava kirliliğini önlemek ya da azaltmak için alınan önlemlerden biri değildir?

A) Fosil yakıt kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.
B) Endüstriyel kuruluşların atıklarını doğrudan havaya vermeleri önlenmelidir.
C) Ormanlık alanlar artırılmalıdır.
D) Büyük şehirlerde toplu taşıma araçlarında elektrik kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.
E) Güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynakları yaygınlaştırılmalıdır.
Cevap: A

2. Aşağıdakilerden hangisi çevre kirliliğine neden olmaz?

A) Evsel ve endüstriyel atıkların arıtılmadan denize dökülmesi
B) Tarımsal alanda bilinçsiz gübre kullanılması
C) Atık yağların biyodizel eldesinde kullanılması
D) Fabrika ve termik santral bacalarına filtre takılması
E) Taşıt egzozlarından çıkan duman
Cevap: C

3. Toprak kirliliğine,
I. Plastikler
II. Ağır metaller
III. Zirai alanda kullanılan ilaçlar maddelerinden hangileri neden olur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: E

4. I. Ham petrol taşıyan tankerlerin kaza yapmaları ve bu sırada oluşan sızıntı
II. Fosil yakıtların aşırı şekilde kullanıldığı ortamlarda oluşan asit yağmurları
III. Organik sıvılar

Yukarıda verilen etkenlerden hangileri su kirliliğine neden olur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: E

5. Aşağıdaki tatlı su kaynaklarından hangisinin su miktarı diğerlerinden büyüktür?
Cevap: D

6. I. CO₂
II. N₂O
III. SO₃

Yukarıdaki gazlardan hangileri yalnız sera etkisine neden olabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: B

7. Sert suların oluşturduğu etkilere,
I. Sabunla yapılan temizlikte sabun sarfiyatının artması
II. Lavabolarda, cam ve armatürler üzerinde leke bırakması
III. Bulaşık ve çamaşır makinelerinin rezistanslarının kireçlenmesi
hangileri örnek olarak gösterilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: E

8. Sert ve yumuşak sularla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Sert sularda gereğinden fazla Ca²⁺ ve Mg²⁺ iyonları bulunur.
B) Yumuşak sularda yeteri kadar Ca²⁺ ve Mg²⁺ iyonları bulunmadığından bu suların çözücü özellikleri çok fazladır.
C) Sert sular halk arasında kaba su olarak bilinir ve bu suların tadı hoş değildir.
D) Yağmur suları sert sulardır.
E) Sert sular, çamaşır ve bulaşık makinelerinin rezistanslarında kireç tabakası oluşturur.
Cevap: D

9. Hava kirliliği ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Fosil yakıtların aşırı kullanılmasıyla artar.
B) Azot oksitler olan NO ve N02, hava kirliliğine neden olur.
C) Atmosferdeki partiküller ve dumandan kaynaklanır.
D) Havadaki karbon monoksit hava kirliliğine neden olmaz.
E) Endüstriyel bölgelerde ve termik santrallerde sıklıkla karşılaşılan bir durumdur.
Cevap: D

10. Su ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) İçeriğinde gereğinden fazla Ca²⁺ ve Mg²⁺ iyonları bulunan sular sert su olarak nitelendirilir.
B) Dünyadaki su kaynaklarının %97’si tuzlu, %3’ü ise tatlı sudur.
C) Buzullar ve buz dağları tatlı su miktarı en büyük olan tatlı su kaynaklarıdır.
D) Yüzey suları göller, dere, çay, bataklıklar, nehir gibi su kaynaklarıdır.
E) İçme sularının temel kaynağı yalnız nehirlerdir.
Cevap: E

11. Yukarıda verilen sistemlerden hangisinin hava kirliliğinde bir etkisi yoktur?

A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: C

12. Su kaynakları ve su kirliliği ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Dünya nüfusundaki hızlı artış, bilinçsiz su kullanımı, kullanılabilir su kaynaklarının azalmasına neden olabilir.
B) En büyük tatlı su kaynağı nehirlerdir.
C) İçeriğinde gereğinden fazla Ca²⁺ ve Mg²⁺ iyonu bulunan suya sert su denir.
D) Organik sıvılar, deterjanlı sular ve kurşun (Pb), cıva (Hg) gibi ağır metaller su kirliliğine neden olabilmektedir.
E) Bataklıklar, buzullar ve nehirler tatlı su kaynaklarıdır.
Cevap: B

13. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) N₂O gazı, su ile tepkimeye girerek HNO₃ asidini oluşturur.
B) Sera gazları küresel ısınmaya neden olur.
C) Klima ve buzdolabı gibi cihazlarda soğutucu akışkan olarak kullanılan CFC gazı, ozon tabakasını incelttiğinden bu gazın kullanımı yasaklanmıştır.
D) Su buharı (H₂O), karbon dioksit (CO₂), metan (CH₄), diazot monoksit (N₂O), kloroflorokarbon (CFC) gibi gazlar sera etkisi gösterir.
E) Fosil yakıtların kullanıldığı taşıtlar, termik santraller ve orman yangınlarında açığa çıkan CO₂ gazlarının atmosferde zamanla birikmesi sera etkisine neden olur.
Cevap: A

14. Aşağıdakilerden hangisi su tasarrufu yapmak için alınan önlemlerden biri değildir?

A) Meyve ve sebzeleri açık musluk altında yıkamak yerine, içi su dolu bir kapta yıkamak
B) Tarımsal alanda damlama yöntemiyle sulama yapmak
C) Çamaşır ve bulaşıkları elde yıkamak yerine biriktirip makinede yıkamak
D) Diş fırçalarken veya traş olurken musluğu sürekli açık tutmak
E) Yağmur ve kar sularını biriktirmek
Cevap: D

15. Yukarıda gerçekleşen doğa olayında yeteri kadar SO3, CO2 ve NO2 gazlarının bulunduğu varsayılmaktadır.

Buna göre bu olayda,
I. SO₃(g) + H₂O(g) H2S04(suda)
II. CO₂(g) + H₂O(g) H₂CO₃(suda)
III. 3NO₂(g) + H₂O(g) 2HNO₃(suda) + NO(g)
tepkimelerinden hangileri gerçekleşebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E