9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 46-47 Cevapları Ödev Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Aşağıdaki altı çizili kelimelerin ve kelime gruplarının anlamlarını metindeki bağlamından hareketle tahmin ediniz, tahminlerinizi sözlükten kontrol ediniz.

Ahali: Aynı yerde oturuyor olmaktan başka ortak niteliği olmayan insan topluluğu.

Pinti: Çok eli sıkı, çok cimri (kimse).
Teşrif: (büyük bir kimse bir yere) gelmek, (büyük bir kimse) gelerek bir yeri onurlandırmak.
Külhanbeyi: Külhanbeyi, Osmanlı döneminde İstanbul’daki sokak serserilerine verilen ad
manidar: bir anlam taşıyan, anlamı olan.

2. Kirazlar adlı hikâyede hangi toplumsal değişimler görülmektedir?
Cevap: Öncelikle Balkan Harbi sonrasında yapılan nüfus değişimi, sonrasında göçmen ailelerin yaşadıkları maddi zorluklar üzerinde durulmaktadır.

3. Kirazlar hikâyesinin konusunu ve temasını belirtiniz.
Cevap: Hikayenin konusu, anlatıcı yazarın geçmişte bir aile hakkında yaşadığı ön yargılı olma sonra da gerçeği öğrenince utanç duyma duygusudur.

4. Kirazlar adlı hikâyedeki temel çatışmayı ve bu çatışma etrafında yer alan veya metnin ima ettiği diğer çatışmaları belirleyiniz.
Cevap: Temel çatışma anlatıcının insanlar hakkında yanlış ön yargılarda bulunması üzerine kurulmaktadır. Yan çatışmalar ise Doktorun ziyaretleri, mahalleliden duydukları, sonrasında ise gerçeği öğrenme olarak sıralanabilir.

5. Kirazlar hikâyesinin olay örgüsünü belirleyiniz.
Cevap: Kirazlar hikayesi önce doktorun mahalleyi tanıtmasıyla başlar. Ardından muhtar ile doktor arasında geçen diyalogla devam eder. Daha sonra doktorun yaşlı karı koca hakkındaki ön yargılı düşünceleri verilir. Örneğin cimri, aksi oluşları vs gibi. Ama hikayenin sonunda anlarız ki gerçek başkadır ve yaşlı karı koca aslında cimri değil gayet de iyi eli açık insanlardır.

6. Kirazlar hikâyesindeki şahıs kadrosunun özelliklerini belirleyip şahısların kişisel özelliklerini, tip veya karakter özelliği gösterip göstermediklerini aşağıdaki tabloya yazınız.

Doktor: Aslında iyi biridir. Ancak ön yargılı olma hatasına düşmüştür. Sonradan bu hatasını düzeltmiştir.
Yaşlı Kadın: Dışardan aksi ve pinti gibi dursa da aslında geçmişte büyük acılar yaşamış biridir.
Yaşlı Koca: Dışardan aksi ve pinti gibi dursa da aslında geçmişte büyük acılar yaşamış biridir.

Muhtar: Çıkarcıdır, dedikoducudur.

7. Yaşlı çiftin ruh hâli ile zaman ve mekân ilişkisini, olayların gelişiminde zaman ve mekânın işlevini belirleyiniz.
Cevap: Mekan ve zaman olaylara yön verme kısmında öne çıkmaktadır. Bu metinde kiraz bahçesi, kirazlar, karı kocanın evi mekansal olarak bizlerin ilgisini hemen çekerken, zaman olarak ise çiftin bugün yaşadıkları hayatın sebebinin verildiği geçmişte yaşadıkları olayların anlatıldığı kısımlar metnin çözüm kısmını oluşturur.

8. Kirazlar hikâyesinin anlatıcısı ve bakış açısıyla ilgili aşağıdaki tabloda yer alan bilgileri “Doğru/ Yanlış” olarak değerlendiriniz.

Anlatıcı, okuru yönlendirmektedir. DOĞRU
Anlatıcı olayları yorumlamaktadır. DOĞRU
Anlatıcı, yazarın düşünce ve kişiliğiyle örtüşen bir yansıtıcıdır. DOĞRU
Anlatıcı taraflıdır. YANLIŞ
Metinde birden fazla anlatıcı ve bakış açısı bulunmaktadır. YANLIŞ

9. Kirazlar hikâyesinde yazara özgü dil ve anlatım özelliklerini belirleyiniz.
Cevap: Yazar bu metinde sade akıcı ve herkesin anlayacağı bir dil kullanır. Her okurun benzer çıkarımlarda bulunabileceği bir metindir. Sanatlı ve imgeli söyleyişe pek yer verilmemiştir. Yazarın başarılı bir öykü dili vardır denilebilir.

10. Kirazlar hikâyesindeki tarihî ve sosyal öğeleri belirleyiniz.
Cevap: Özellikle tarihsel öğe olarak ilk göz çarpan şey Balkan Harbi sonrası her şeylerini terk ederek Anadolu’ya, İstanbul’a sığınan göçmenlerin yaşamlarının anlatıldığını görürüz. Sosyal öğe olarak ise komşuluk ilişkileri, paylaşmanın değeri ve önemi gibi konular anlatılmıştır.

11. Kirazlar hikâyesini yorumlayıp hikâyedeki açık ve örtük iletileri belirleyerek aşağıdaki tabloda ilgili yerlere yazınız.

Örtük ileti: Yaşlı karı kocanın pintilikleri, parayı sevmeleri, bahçelerindeki kirazları paylaşmamaları

Açık İleti: Yaşlı çiftin geçmişte yaşadığı acı olaylar, neden kiraz yedirmedikleri ve neden öyle bir yaşam tercih ettiklerinin anlaşılmasının anlatıldığı yerler.