8. Sınıf Fen Bilimleri Sayfa 32-33-34-35-36 Cevapları SDR Dikey Yayıncılık

A. Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.

1) Dolanma düzlemi nedir? Açıklayınız.
Bir cismin, bir nokta yada başka bir cisim çevresinde yaptığı yörünge hareketi buna dolanma denir. Merhaba, Dolanma düzlemi bir noktaya göre, bir cisme göre, bu nokta veya cisim etrafında hareket eden cismin alanı anlamına gelir.

2) Mevsimlerin oluşma nedenleri nelerdir? Belirtiniz.
Dünya ekseninin yörünge düzlemine eğik olması ve bu açıyla birlikte Dünya'nın Güneş etrafındaki hareketinin en önemli sonucu mevsimlerin oluşmasıdır. Yıl içindeki farklı sıcaklık dönemleri olan mevsimler, Dünya'nın dört önemli tarihteki konumuyla belirlenmiştir.

3) Eksen eğikliğinin sonuçları nelerdir? Belirtiniz.

1. Mevsimlerin oluşmasına neden olur.
2. Bir noktaya düşen güneş ışınları yıl içerisinde değişir.
3. Bir noktaya dikilen çubuğun gölge boyu yıl içinde değişir.
4. Dönenceler ve Kutup Daireleri oluşur.
5. Kuzey ve Güney yarım kürelerde aynı anda farklı mevsimler yaşanır.
6. Aydınlanma dairesi sürekli yer değiştirir.
7. Gece ve gündüz süreleri uzayıp kısalır.
8. Mevsimlik sıcaklık ve basınç farkları oluşur.
9. Matematik iklim kuşakları meydana gelir.
10. Güneşin doğuş-batış saati ve yeri değişir.

4) Dünya’nın hareketleri ve bu hareketlerin sonucunda oluşan değişiklikler nelerdir? Açıklayınız.
Dünyanın kutuplardan geçtiği düşünülen ekseni etrafındaki günlük hareketi sonucu gece ve gündüz meydana gelir. Dünya, ekseni etrafında batıdan doğuya doğru döner. Bu hareket sırasında güneş ışınları, yuvarlak olan dünyanın bir tarafını aydınlatırken diğer tarafı karanlıkta kalır. Aydınlanan kısım gündüz, karanlıkta kalan kısım ise gece olur. Dünya, batıdan doğuya doğru döndüğü için doğudaki nokta batıdakine göre güneşi daha önce görür. Gündüz ve gece birbirini takip eder. Dünya, kendi ekseni etrafındaki dönüş hareketinin bir gün içinde tamamlar. 24 saatlik zaman dilimi olan bir gün ise gece ve gündüzden oluşur. Gece ve gündüz sadece 21 mart ve 23 eylül tarihlerinde dünyanın her yerinde eşit olur ve her biri 12 şer saattir. Çünkü bu tarihlerde güneş ışıkları ekvatora dik gelir.

5) Günlük değişen hava olayları nelerdir? Belirtiniz.

Hava sıcaklığı sürekli olarak değişir. Ilık , sıcak ve soğuk olabilir. Bunun türlü nedenleri vardır . Dünya Güneş’in çevresinde dönerken , güneş ışınları Dünya’mıza bazen dik bazen de eğik olarak gelir. Dik olarak gelen ışınlar yeryüzünü daha fazla ısıtır. Eğik olarak gelen ışınlar ise daha az ısıtır. Yeryüzünün Güneş’ten gelen bu farklı ölçülerde ısı almasından mevsimler oluşur. Hava sıcaklığı gün içinde de değişir. Sabah ve akşam saatlerinde güneş ışınları eğik geldiği için yeryüzü çok ısınmaz. Öğle saatlerinde güneş ışınları dik geldiği için sıcaklık artar.

Hava sıcaklıklarındaki bu değişmeler hava olaylarını oluşturur. Rüzgar, tayfun, fırtına, kasırga ve hortum yaşantımızda karşılaştığımız hava olaylarındandır.

6) Rüzgâr nasıl oluşur? Açıklayınız.
Rüzgâr, alçak basınçla yüksek basınç bölgesi arasında yer değiştiren hava akımıdır, daima yüksek basınç alanından alçak basınç alanına doğru hareket eder. İki bölge arasındaki basınç farkı ne kadar büyük olursa, hava akım hızı o kadar fazla olur. Rüzgâr sahip olduğu hıza göre esinti, fırtına gibi isimler alır.

7) İklim ve hava olayları arasındaki farkı açıklayınız.

8) Meteorolojinin günlük yaşama etkilerini kısaca açıklayınız. Sorunun cevabına buradan ulaşabilirsiniz. Tıklayınız

9) İklim bilimi ve iklim bilimci kavramlarını kısaca açıklayınız.

Atmosfer içerisinde meydana gelen hava olayları ile yeryüzünde görülen iklim tiplerini inceleyen bilim dalına iklim bilimi veya klimatoloji, bu bilimle ile ilgilenen bilim adamına iklim bilimci veya klimatolog denir.

10) Küresel iklim değişikliğinin nedenleri nelerdir? Açıklayınız.

Küresel iklim değişikliğinin temel nedenleri; nüfus artışı ve buna bağlı enerji tüketimi, toprak kullanımı, uluslararası ticaret ve ulaşım gibi diğer insan aktivitelerindeki artış ile sanayinin gelişmesidir. İklim değişikliğinin asıl nedeni küresel ısınmadır. Bunun sebebi ise atmosferdeki "sera gazlarının" artmasıdır.

B. Aşağıda çerçeve içerisinde bazı ifadeler verilmiştir. Bu ifadelerden uygun olanları kullanarak cümlelerde boş bırakılan yerleri doldurunuz.

1) Dünya’nın dönme ekseni 23^o - 27^o bir açı ile eğik durmaktadır.
2) Mevsimlerin oluşumunun nedenlerinden biri de eksen eğikliği dir.
3) 21 Aralık tarihinde Güneş ışınları, Güney yarım küre yüzeyine daha fazla ısı enerjisi aktarır.
4) Dünya’nın, yıllık hareketini yaparken izlediği yol elips şeklindedir.
5) Havanın yapısında azot, oksijen, karbondioksit ve gibi gazlar bulunur.
6) Yatay yönlü hava hareketlerine rüzgar denir.
7) Ülkemizde görülen iklimlerden biri de Karadeniz iklimidir.
8) Havanın yapısında bulunan ve güneş ışığını tutan gazlardan biri de metan gazıdır.
9) Sera etkisine neden olan gazların sebep olduğu küresel sıcaklık artışı, küresel iklim değişikliği olarak adlandırılır.
10) Sera gazlarının atmosferdeki miktarının artmasına fozil yakıt kullanımı neden olur.

C. Aşağıdaki bilgiler doğru ise yay ayraç içine “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

1) (D) Ekvator düzlemi ile Dünya’nın dolanma düzlemi çakışık değildir.
2) (Y) Güneş ışınları yıl içerisinde sadece bir yarım küreye dik olarak düşer.
3) (D) Güneş ışınlarının düşme açısı, yeryüzüne aktarılan ısı enerjisini etkiler.
4) (Y) Gece ve gündüz sürelerinde farklılık yaşanması, dolanma düzleminin uzunluğundan kaynaklanmaktadır.
5) (D) Atmosferdeki su buharı miktarına, nem adı verilir.
6) (D) Günlük sıcaklık farkları, rüzgârların oluşum sebeplerindendir.
7) (Y) Hava olayları, günlük hayatı her zaman olumsuz etkiler.
8) (Y) İklim; dar bir bölgede, uzun sürede değişen ortalama hava koşullarıdır.
9) (D) İçilebilir su kaynaklarının azalması, küresel iklim değişikliğinin sonuçlarındandır.
10) (Y) Küresel iklim değişikliği, gelişmekte olan ülkeleri ilgilendiren bir durumdur.

1) 20 Mayıs 2018’den, 20 Mayıs 2019’a kadar Güneş ışınları Ekvator çizgisine kaç kez dik olarak gelir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

2) Türkiye, Kuzey yarım kürede; Avustralya ise Güney yarım kürede bulunmaktadır. Buna göre Dünya hangi konumdayken Türkiye’de yaz, Avustralya’da kış mevsimi yaşanır?

Cevap : D

3) Aşağıda verilenlerden hangisi, Dünya’nın yıllık hareketinin bir sonucudur?

A) Gece ve gündüzün oluşumu
B) Dönme ekseni eğikliği
C) Mevsimlerin oluşumu
D) Dolanma düzleminin uzunluğu

4) “Yeryüzüne aktarılan ısı enerjisi, Güneş’ten yayılan ışık ışınlarının düşme açısının artmasına bağlı olarak artar diyen bir araştırmacı, görüşünü kanıtlamak için
I. 21 Haziran tarihinde, Yengeç dönencesinde çalışma yapmak
II. 21 Haziran tarihinde, Oğlak dönencesinde çalışma yapmak
III. 23 Eylül tarihinde, Ekvator’da çalışma yapmak
IV. 21 Aralık tarihinde, Oğlak dönencesinde çalışma yapmak Yukarıda verilenlerden hangi ikisini yaparsa amacına daha net ulaşabilir?

A) I ve II B) I ve III C) I ve IV D) III ve IV

5) Dünya’ya gelen Güneş ışınları, yukarıdaki görselde gösterilmiştir. Buna göre; I. Kuzey yarım küre yüzeyinde oluşan ısı enerjisi daha fazladır.
II. Güney yarım kürede yaz mevsimi başlangıcı olabilir.
III. Kuzey yarım kürede dolu yağışı gözlemlenebilir. Verilenlerden hangileri doğrudur?
A) I ve II B) I ve III C) II ve I D) I, II ve I

6) Aşağıda verilenlerden hangisi, Dünya’yı paralel olarak iki eş parçaya ayırdığı varsayılan hayali çizginin adıdır?
A) Yörünge çizgisi
B) Ekvator çizgisi
C) Dönme ekseni
D) Dolanma düzlemi

7) Aşağıda bazı tarihler verilmiştir.
I. 21 Aralık
II. 21 Haziran
III. 23 Eylül
IV. 21 Mart
Bu tarihlerden hangilerinde tüm Dünya’da gece ve gündüz eşitliği yaşanır?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) III ve IV

8) Yukarıda görselleriyle birlikte verilenlerden hangileri hava olaylarına örnek gösterilebilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III

9) Aşağıda verilen seçeneklerden hangisi iklime ait bir özelliktir?
A) Dar bir bölgede geçerlidir.
B) Meteoroloji bilim dalına denir.
C) Tahminî sonuçlardır.
D) Ortalama hava olaylarıdır.

10) Aşağıda verilenlerden hangisi, gözlem ve analizler sonucu hava tahmininde bulunan bilim insanına verilen isimdir?
A) İklim bilimci B) Meteorolog C) Meteoroloji D) Klimatolog

11) İklime ait özellikleri şöyle sıralayabiliriz:
I. Geniş bir bölgede etkilidir.
II. Tahminî sonuçlardır.
III. En az 35-40 yıllık ortalamalardır.
IV. Çok uzun zaman içerisinde değişiklik gösterebilir.
Yukarıda iklime ait özellikler verilmek istenmiş fakat bir tanesinde hata yapılmıştır. Buna göre kaç numaralı açıklamada yanlışlık yapılmıştır?
A) I B) II C) III D) IV

12) Aşağıda verilenlerden hangisi, atmosferdeki karbondioksit miktarını artırmaz?
A) Motorlu taşıtlar
B) Fosil yakıtlar
C) Güneş enerjisi
D) Orman yangınları

13) “Küresel iklim değişikliği, karşılaştırılabilir zaman dilimlerinde gözlemlenen doğal iklim değişikliğine ek olarak doğrudan veya dolaylı olarak atmosferin bileşimini bozan insan faaliyetleri sonucunda, iklimlerde meydana gelen değişiklikler olarak da tanımlanabilmektedir.”
Bu bilgiye göre,
I. Su kaynaklarında azalma
II. Kuraklık yaşanması
III. Beklenmedik fırtınaların oluşumu
Yukarıda verilenlerden hangileri, küresel iklim değişikliğinin sonuçları arasında yer alabilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III

14) Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli’ne (IPCC) göre atmosferdeki sera gazlarının artmasına sebep olan en önemli etken insan faktörüdür.

Yukarıda verilenlerden hangileri, atmosferde biriken sera gazı oranını artıran, insan faktörlerin- dendir?
A) Ive II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III

15) Yeryüzüne yakın su buharı, sıcaklık donma noktasının altına düştüğünde sıvı hâle geçmeden
direkt küçük buz kristallerine dönüşür. Oluşan bu buz kristallerine … denir.
Yukarıdaki noktalı yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
A) Kar B) Kırağı C) Çiy D) Dolu