5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 78-80-81-83-85-86 Cevapları Meb Yayınları

5.Sınıf MEB Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı 78-80-81-83-85-86. Sayfa Cevapları Sürtünme Kuvveti

5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 78 Cevapları MEB Yayınları

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. Asfalt yolda mı, kumlu yolda mı yürümek daha kolaydır? Niçin?
Cevap: Asfalt yolda yürümek genellikle daha kolaydır çünkü düzgün, sert ve kaymaz bir yüzey sunar.

Asfalt yolda mı, kumlu yolda mı yürümek daha kolaydır

2. Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’un fethi sırasında gemileri kütükler üzerinde yürütmüştür. Bunu yaparken kütüklerin üstüne yağ döktürmüştür. Bu uygulamaların yapılma amacı nedir? Yorumlayınız.
Cevap: Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'un fethi sırasında gemileri kütükler üzerinde yürütme ve kütüklerin üstüne yağ döktürme amacı, gemilerin karadan taşınmasını ve su kenarındaki engelleri aşmasını kolaylaştırmaktı. Bu uygulamalar, coğrafi zorluklara çözüm bulma çabasını yansıtıyor ve gemilerin karadan suya taşınmasında yardımcı oluyordu.

5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 80 Cevapları MEB Yayınları

Etkinlik Zamanı 1: Farklı Yüzeylerde Sürtünme Kuvveti

Yorumlayınız

1. Hangi durumda dinamometrede okunan değer daha büyüktür? Yazınız.
Cevap: Zımpara kâğıdı üzerinde dinamometrede okunan değer daha büyüktür.

2. Hangi durumda tahta takozu etkileyen sürtünme kuvveti daha büyüktür? Nedenini yazınız.
Cevap: Zımpara kâğıdı üzerinde tahta takozu etkileyen sürtünme kuvveti daha büyüktür çünkü zımpara kâğıdı daha pürüzlü bir yüzeye sahiptir.

3. Sürtünme kuvveti, sürtünen yüzeylerin pürüzlülüğü ile nasıl değişmektedir? Söyleyiniz.
Cevap: Yüzeylerin pürüzü arttıkça sürtünme kuvveti de artmaktadır.

5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 81 Cevapları MEB Yayınları

Sıra Sizde

1. Sürtünme kuvvetinin az ve çok olduğu zeminlere farklı örnekler yazınız.

Sürtünme kuvvetinin az olduğu zeminler:

• Cam
• Kağıt
• Porselen
• Fayans

Sürtünme kuvvetinin çok olduğu zeminler:

• Taşlı yol
• Çim saha
• Keçe
• Kumlu yol

Az Sürtünme Kuvveti:

1. Buz Üzerinde Paten: Buz yüzeyi, patenin sürtünme kuvvetini azaltarak kaymayı kolaylaştırır.
2. Cam Üzerinde Kayan Elyaf Bezi: Cam, düzgün bir yüzey sunarak sürtünme kuvvetini azaltır ve bezin kaymasını kolaylaştırır.

Çok Sürtünme Kuvveti:

1. Kumlu Yolda Sürüş: Kumlu zemin, lastiklerin yolda daha fazla sürtünme kuvveti oluşturmasına neden olarak aracın ilerlemesini zorlaştırır.
2. Ayakkabıların Yapıştığı Tırabzan Merdiven: Metal tırabzanlar, ayakkabıların sürtünme kuvvetini artırarak tırmanmayı güçleştirir.

2. Günlük hayatta sürtünme kuvvetinin etkilerine farklı örnekler yazınız.

• Araçlara kış tekerleğinin takılması.
• Kızak sürmek.
• Yürürken kaymamamız.

1. Araba Yokuş Aşağı İnişi: Arabanın yokuş aşağı inerken hız kazanması, sürtünme kuvvetinin azaldığı bir durumdur.

2. Kayak: Kayak yaparken kar üzerinde kayma, sürtünme kuvveti ile gerçekleşir.

3. Paten Kayması: Patenle kayarken, patenin tekerlekleri ile zemin arasındaki sürtünme kuvveti, kaymayı sağlar.

4. Buz Üzerinde Kayma: Buz pateni ya da buz hokeyi gibi aktivitelerde, buz ile paten arasındaki sürtünme kuvveti önemlidir.

5. Yelkenli Tekne: Rüzgarın etkisiyle hareket eden yelkenli tekneler, su ile tekne yüzeyi arasındaki sürtünme kuvvetini kullanır.

6. Rulmanlı Kayar Kapılar: Evdeki kayar kapılar, rulmanlar sayesinde sürtünme kuvveti minimize edilerek kolayca açılıp kapanır.

7. Havai Fişek: Havai fişeklerin yükselmesi ve renkli patlamaları, sürtünme kuvveti ile atmosferde ilerlemelerine bağlıdır.

8. Su Kaydırağı: Su kaydırağında, kayıcı yüzey ve su arasındaki sürtünme kuvveti, kayma ve hızlanmayı sağlar.

5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 83 Cevapları MEB Yayınları

Sıra Sizde

Günlük hayatta sürtünme kuvvetinin artırıldığı ve azaltıldığı durumlara örnekler veriniz. Örneklerinizi aşağıya yazınız.

• Kayakçıların kızak kullanması, kar üzerinde kolaylıkla kaymasını sağlar.
• Dağcıların eldiven kullanması dağlara kolay tırmanabilmeyi sağlar.
• Futbolcuların ayakkabı altının tırtıklı olması, çim üzerinde kolayca koşabilmesini sağlar.

Sürtünme Kuvvetinin Artırıldığı Durumlar:

• Islak Zeminde Yürümek: Islak zeminde yürüme, ayakkabı tabanlarının zemine daha iyi tutunmasını sağlar, bu da sürtünmeyi artırır.
• Frenleme: Araçların fren yapması, tekerleklerin yola sürtünerek durmasını sağlar.
• Elini Sürterek Isı Oluşturmak: Elleri sürterek sürtünme yoluyla ısı oluşturmak.

Sürtünme Kuvvetinin Azaltıldığı Durumlar:

• Yağlama: Makine parçalarının yağlanması, sürtünmeyi azaltarak daha düşük enerji tüketimine neden olur.
• Buz Üzerinde Kaymak: Buz pateni ya da buz üstünde kayma, sürtünmeyi azaltır ve kaymayı kolaylaştırır.
• Havuzda Kaydırak Kullanmak: Kaydırak kullanımı sırasında su, sürtünmeyi azaltarak daha hızlı kaymayı sağlar.
• Rulmanlı Makineler: Rulmanlı sistemler, makine parçaları arasındaki sürtünmeyi minimize eder, bu da daha verimli hareketi sağlar.
• Havada Uçan Uçak: Uçaklar, hava direncini azaltmak için aerodinamik tasarıma sahiptir, bu da sürtünmeyi minimize eder.

5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 85 Cevapları MEB Yayınları

Sıra Sizde

Sürtünme kuvvetini artıran ve azaltan sistemlerden faydalanarak sürtünmeyi artırmaya veya azaltmaya yönelik yeni fikirler bulunuz. Fikirlerinizi aşağıya yazınız.
Cevap: Sürtünme kuvvetini azaltmak ve ağır büyük cisimleri taşımak için tekerlekli yük taşıyıcılar tasarlanabilir.

Sürtünmeyi Artırmak İçin:

Zigzag Desenli Lastik Tabanlar: Ayakkabı veya lastik tabanlarında zigzag desenleri kullanarak, yüzey ile temas artırılabilir.

Düzensiz Taş Yollar: Yolların düzensiz taşlarla döşenmesi, araçların ve yürüyüş yapanların sürtünmesini artırabilir.

Sürtünmeyi Azaltmak İçin:

Hava Yastıklı Araçlar: Taşıtlarda hava yastıkları kullanarak, aracın zeminle olan temasını azaltmak ve sürtünmeyi minimize etmek mümkündür.

Sürtünmeyi Azaltan Kumaşlar: Giyilebilir teknoloji kumaşları, özel kaplamalarla sürtünmeyi azaltabilir, özellikle spor giyiminde ve performans sporlarında kullanışlı olabilir.

Sıra Sizde

Aşağıda sürtünme kuvvetinin olumlu ve olumsuz etkilerine örnekler verilmiştir. Başlarındaki numaraları uygun alanlara örnekteki gibi yazınız.

Olumlu etki: 2, 3, 4, 6, 9
Olumsuz etki: 1, 5, 7, 8

5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 86 Cevapları MEB Yayınları

Sıra Sizde

Aşağıdaki durumlar sürtünmeyi artırır mı, azaltır mı? Doğru seçeneği örnekteki gibi işaretleyiniz.