5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 38-39-40-41-42-43-44 Cevapları Meb Yayınları

1. Ünite Değerlendirme Soruları

A. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.

1. (D) Güneş’in çapı, Dünya’nın çapından yaklaşık 109 kat daha büyüktür.
2. (Y) Evrendeki en büyük yıldız Güneş’tir.
3.(D) Güneş, Ay’dan daha büyük bir gök cismidir.
4. (Y) Ay’da yağmur, rüzgâr gibi hava olayları görülür.
5. (D) Dünya ve Ay hem dönme hem de dolanma hareketi yaparlar.
6. (Y) Ay’ın İki ana evresi arasında geçen süre yaklaşık İki haftadır.
7. (D) Dolunay evresinden yaklaşık bir hafta sonra son dördün evresi görülür.
8. (Y) Ay’ın evrelerinin oluşma sebebi, Ay’ın kendi etrafında dönme hareketidir.
9. (Y) Ay’ın atmosferi ince olduğundan Ay’da canlılar yaşayabilir.
10. (D) Ay’ın Dünya etrafındaki dolanma süresi İle kendi etrafındaki dönme süresi birbirine yakın olduğu için Ay’ın hep aynı yüzünü görürüz.

B. Cümlelerdeki noktalı yerlere, verilen kelimelerden uygun olanı yazarak cümleleri tamamlayınız.

1. Güneş, Dünya’mız için ısı ve ışık kaynağıdır.
2. Dünya gibi Güneş’in de katmanları vardır.
3. Ay yüzeyine çarpan gökcisimleri Ay yüzeyinde, krater denen çukurları oluşturur.
4. Ay, son dördün ve yeni ay evreleri arasında hilal evresindedir.
5. Ay, canlıların yaşayabilmesi için uygun şartlara sahip değildir.
6. Dünya’nın Güneş etrafındaki dolanma hareketi saat yönünün tersi yönünde modellenmelidir.
7. Güneş, Dünya’dan büyüktür.
8. Yeni ay, İlk dördün, dolunay ve son dördün Ay’ın ana evreleridir.
9. Ay’ın, Dünya etrafındaki dolanma hareketi saat yönünün tersidir.
10. Ay’ın İki ana evresi arasında geçen süre yaklaşık yedi gündür.

C. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru seçeneklerini işaretleyiniz.

1. Aşağıda, bazı bilgiler ve Güneş’in görseli verilmiştir. Fergânî, Avrupa’da “Alfraganus” ismi ile bilinen Müslüman bir astronomdur. Bilim tarihinde, Güneş’in bir yörüngesinin olduğunu ve kendi etrafında batıdan doğuya doğru döndüğünü söyleyen İlk kişidir.

Verilen bilgilere ve görsele göre aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?

A) Güneş’in dönme yönü nasıldır?
B) Güneş’in geometrik şekli nasıldır?
C) Güneş’in katmanları var mıdır?
D) Müslüman astronomların Güneş ile İlgili çalışmaları var mıdır?
Cevap: C

2. Bilimsel bir dergide Ay ile ilgili şu habere yer verilmiştir.
Ay’da Bir İlk
Bilim İnsanları, ocak ayı başında Ay’ın karanlık yüzüne uzay aracı ile pamuk tohumları göndermiştir. Bu tohumlar filizlendikten sonra aşırı soğuk nedeniyle donmuştur.
Gece -170 °C’a kadar düşen sıcaklık, pamuk filizlerinin ölümüne sebep olmuştur.
Habere göre filizlerin donma sebebi Ay’ın hangi özelliği ile ilgilidir?

A) Ay’ın büyüklüğüyle
B) Ay’ın geometrik şekliyle
C) Ay’ın yüzey yapısıyla
D) Ay’ın atmosfer yapısıyla
Cevap: D

3. Neİl Armstrong, 16Temmuz 1969’da Ay görevi kapsamında Apollo 11 uzay gemisi ile yola çıkmış ve 20 Temmuz 1969’da Ay’a ayak basan İlk insan olmuştur. Ay’daki ayak izi hâlâ silinmemiştir. Armstrong’un ayak izinin Ay’dan silinmemesinin sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yağış ve rüzgâr gibi hava olaylarının gerçekleşmemesi
B) Yüzeyinin kraterlerle kaplı olması
C) Doğal ışık kaynağı olmaması
D) Dünya’ya Güneş’ten çok daha yakın olması
Cevap: A

4. Fen bilimleri öğretmeni, Güneş ile Dünya’nın büyüklüğünü bir oyunla öğretmek istemektedir. Bunun için sınıfa büyüklükleri farklı kırmızı, sarı, mavi ve mor boncuklar getirmiştir. Öğrenciler, seçtikleri iki farklı renkteki boncukları kullanıp ve aşağıda verilen kurallara uyarak Güneş ile Dünya’nın büyüklüklerini gösteren modeller hazırlayacaktır.

Oyunun Kuralları

• Seçilen boncuklardan biri kırmızı ise diğer boncuk hangi renk olursa olsun kırmızı boncuk daha büyük olmalıdır.
• Seçilen boncuklardan biri mavi ise diğer boncuk hangi renk olursa olsun mavi boncuk daha küçük olmalıdır.
• Seçilen boncuklardan biri mor, diğeri sarı ise mor boncuk daha büyük olmalıdır.
• Modeller, Güneş ile Dünya’nın büyüklük ilişkisine uygun hazırlanmalıdır.

Aşağıdakilerden hangisi hem belirlenen kurallara hem de Güneş ile Dünya’nın büyüklük ilişkisine uygundur?
Cevap: D

5. Okullar arası proje yarışması düzenlenmiştir. Projenin amacı Ay’da yaşam alanı oluşturmaktır. Takımların tasarladıkları modeller, gerçek yaşam alanlarından küçük olacaktır. Bu modeller, Ay yüzeyindeki kayaçlara benzer materyaller ve geri dönüşüm malzemeleri kullanılarak tasarlanacaktır. Takımlardan, tasarladıkları yaşam alanlarını cam fanusla kapatmaları istenmiştir. Ay’da canlıların yaşamalarına uygun şekilde hazırlanan tasarımlarda cam fanus kullanılma nedeni aşağıdakilerden hangidir?

A) Dünya gibi küre şeklinde olması için
B) Dönme yönünün değişmemesi için
C) Atmosfer görevi görmesi için
D) Hava olaylarının etkilerinden koruması için
Cevap: C

6. Ay ile ilgili verilen aşağıdaki afişi inceleyiniz. Dünya’nın tek doğal uydusu olan Ay, sürekli hareket hâlindedir. Ay kendi etrafında dönme hareketi, Dünya’nın etrafında dolanma hareketi yapar. Ay, Dünya’nın etrafını yaklaşık 29 gün 12 saatte dolanır. Aşağıdakilerden hangisi bu afişten çıkarılabilecek doğru bir ifadedir?

A) 3 numarayla gösterilen hareket, Ay’ın Güneş etrafında dolanma hareketidir.
B) Ay, kendi etrafında ve Dünya etrafında aynı yönde hareket eder.
C) Ay’ın 2 ve 3 numaralı hareketlerinin dönme yönleri birbirine zıttır.
D) Ay, 1 numarayla gösterilen hareketle dolanma hareketi yapar.
Cevap: B

7. Kayra’nın başka şehirde yaşayan çok sevdiği bir arkadaşı vardır. Arkadaşının sosyal medyada Ay’ın fotoğrafını paylaştığını görür ve çok şaşırır. Çünkü başka şehirlerde yaşamalarına rağmen ikisi de Ay’ın aynı yüzünü görürler. Bu konu, Kayra’nın İlgisini çeker ve konuyla İlgili bir model hazırlar. Model üzerinden “Neden Ay’ın hep aynı yüzü görülür?” sorusunun cevabını bulur. Buna göre Kayra’nın bulduğu cevap aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ay, Dünya İle beraber eş zamanlı olarak Güneş’in etrafında dolandığı için
B) Ay’ın kendi etrafında dönme süresiyle Dünya’nın etrafında dolanma süresi yakın olduğu için
C) Ay, kendi etrafında saat yönüne ters döndüğü için
D) Ay’ın atmosferi, Dünya’nın atmosferinden daha İnce olduğu için
Cevap: B

8. Ada, fen bilimleri dersinden Ay’ın evreleri konulu proje almıştır. Ay’ın ana ve ara evrelerini bir ay boyunca gözlemleyecektir. Gözlemlerini fon kartona çizecek ve evrelerin adlarını yazacaktır. Fakat Ada, bazı geceler hava bulutlu olduğu için Ay’ı gözlemleyememiştir. Bu nedenle fon kartonunda bazı evrelerin çizimi eksik kalmıştır. Eksik kalan evreleri daha sonra tamamlamak üzere turuncu renge boyayıp numaralandırmıştır. Buna göre fon kartonuna aşağıdaki görsellerden hangileri eklenirse Ada’nın projesi doğru tamamlanır?
Cevap: A

Ç. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Aşağıdaki tablonun İlgili yerlerine Ay’ın ara evrelerinin adlarını yazınız. Adını yazdığınız evrelerin altındaki dairelere de evrelerin resimlerini çiziniz.

2. Dünya’dan bakıldığında neden Ay’ın hep aynı yüzünü görürüz? Yazınız.
Cevap: Ay’ın kendi etrafında dönme süresi ile Dünya etrafında dolanma süresi birbirine yakındır. Bu nedenle Dünya’nın neresinden bakılırsa bakılsın Ay’ın hep aynı yüzü görülür.

3. Ay’ın evrelerinin isimlerini oluş sırasına göre aşağıya yazınız.
Cevap: Yeni ay-hilal-ilk dördün-şişkin ay-dolunay-şişkin ay-son dördün-hilal

D. Aşağıda verilen cümleler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” harfini takip ederek doğru çıkışa ulaşınız. Ulaştığınız çıkış numarasını boyayınız.

Sıra ile, Yanlış, Doğru, Doğru, 5. Çıkış