5. Sınıf Ata Sosyal Bilgiler Sayfa 43 Cevapları

Öğrendiklerimi Uyguluyorum

Aşağıdaki uygarlıkların insanlığa katkılarını altlarındaki kutucuklara yazınız.

Hititler

• Tarih yazıcılığına son derece önem vermişlerdir.
• Yaptıkları işleri anal ismi verdikleri yıllıklara yazmışlar, rapor etmişlerdir.
• Tarihte ilk bilinen antlaşma Kadeş Antlaşması Hititler döneminde imzalanmıştır. Resmi belgelere önem vermişlerdir.
• Tarafsız tarih yazıcılığını Hitit uygarlığı başlatmıştır.
• İlk meclis Pankuş meclisi Hititler tarafından oluşturulmuştur.
• Kadının önemini, gücünü vurgulamışlar kadınlara önem vermişlerdir. Kraldan sonra en yetkili kişi kraliçeydi.

Frigler

• Fibula adı verilen çengelli iğneyi bulmuşlardır ve bu sayede dokumacılık alanında ilerlemişlerdir.
• Tapates adı verilen halı ve kilimler yapmışlardır.
• Fabl türünün ilk örnekleri Frigler dönemine aittir. Böylece hayvan hikayeciliğinin öncüsü olmuşlardır.
• Müzik alanında da gelişmeler kaydetmişlerdir. Panflüt friglere aittir.
• Oymacılık, mobilyacılık ve kabartma sanatlarında ilerlemişlerdir.
• Maden işlemeciliği ve seramik sanatında önemli gelişmeler kaydetmişlerdir.
• Başkent Gordion’daki yapıların içinde bulunan çakıl taşı mozaik döşemelerin mucidi Friglerdir.
• Frigler Anadolu’nun ilk kuyumcularıdır.

İyonlar

• Yunanistan topraklarından kaçarak Anadolu’ya ayak basan Akarlar tarafından kurulmuştur.
• On iki ayrı şehir kurmuşlar ve şehir devleti halinde yaşamaya devam etmişlerdir.
• En önemli şehirler ise İzmir, Foça ve benzeri gibi alanlar olmuştur.
• Bir türlü devlet otoritesi sağlayamamışlardır. Siyasi birlik oluşmamıştır.
• Deniz ticaretini geliştirerek Akdeniz ve Karadeniz’de koloniler kurmuşlardır.
• Bilim ve sanatta gelişmişlerdir çünkü deniz ticareti ile uğraşmışlardır.
• Pisagor, Heredot, Tales, Diyojen gibi önemli bilim insanları bu dönemde İyonya şehirlerinde yaşamışlardır.
• Romalıların ve Perslerin hakimiyetine girerek yok olmuşlardır.

Urartular

• Milattan Önce 9. ve 6. yüzyıllarda Doğu Anadolu Bölgesinde Van Gölü civarında, Kuzeybatı İran ve Irak'ın bir kısmında kurulmuş bir medeniyetidir.
• Günümüze kalan bir çok tarihi eserleri ve kabartmaları vardır.
• Urartular yaptıkları kanallar günümüze kadar gelmiştir. Bu kanallar ile oluşturdukları suni göl ile sulamada ne kadar ileri gittiklerini gösterir.
• Başkentleri Tuşpa şehridir.
• 79 tane Tanrıları vardır.
• Topraklarından çıkan madenleri işleyerek madencilikte çok ilerlemişlerdir. Uratu'ların süslemede kullandıkları figürler günümüzde de kullanılmaktadır.

Lidyalılar

• Lidyalılar tarihte parayı bulan, basan ve değer karşılığı ödeme aracı olarak kullanan ilk uygarlıktır.
• İlk renkli dokumacılık ve tekstili buldular.
  Koyun yünlerini kök boyalarıyla renklendirip halı, battaniye, palto ve balık ağlarını ördüler.
• Kendi yetiştirdikleri çiçek ve bitkilerin koku ve yağlarını kullanarak parfümü insanlığı kazandırmışlardır.
• Civayı bakır levhalarla sıvayarak aynayı buldular.
• İlk madencilik ve metalürji çalışmalarını başlatıp altın, bakır, gümüş ve arsenik çıkartıp bu madenleri kimya bilgileriyle işlemeye başladılar.
• Tarihteki ilk kuyumculuğu başlattılar.
• Tuğla kiremitleri ısıtarak mimariye yeni bakış açısı getirdiler.
• Zehirli cıva sülfürden elde ettikleri dudak boyasıyla ilk kozmetik sanayini başlatmışlardır.
• Sardes Antik Kenti içinde yer alan bir yazıda Tanrıçanın Nesimades isminde bir kişiye ipotek karşılığı faizle para verdiğini borcu karşılandığında bu kişinin arazilerinin ipoteklendiğini borcunun zamanında ödenmediği taktirde ise arazilerine el konulacağını açıkça anlatıyor. İlk bankacılık işlemi Sardes Antik kentinde olduğunu gösteriyor.
• İlk termal tedavi
  Kazılar sayesinde gün yüzüne çıkarılan termal havuz Sardes Antik Kentindeki en önemli kalıntılardan biridir.

Sümerler

• En büyük katkıları yazıyı icat etmeleridir. Bu yazıya çivi yazısı denirdi.
• Tekerlek Sümerler tarafından icat edilmiştir.
• Ay takvimini bulmuşlardır.
• Bir üçgenin iç açılarının toplamının 180 derece olduğunu hesapladılar,
• Çömlekçi çarkını bulmuşlardır.
• İlk yazılı hukuk kurallarını oluşturdular.
• Aritmetik ve geometrinin temellerini attılar. (dört işlem)
• Çarpma ve bölme cetvellerini buldular.
• Daireyi 360 dereceye böldüler.
• Astronomide burçları ilk Sümerler bulmuştur .
• Güneş saatini icat etmişlerdir.

Babiller

• Meşhur Kral Hammurabi Babil kralıdır. Tarihte bilinen ilk yazılı kuralları oluşturmuşlardır. Bu kurallara da Hammurabi Kuralları ismini vermişlerdir.
• Monarşi Babillerin döneminde ortaya çıkmıştır. Monarşinin ortaya çıkmasını Hammurabi kuralları sağlamıştır.
• Mimaride Mezopotamya’nın en gelişmiş uygarlığı olmayı başarmışlardır.
• Dünyanın yedi harikası içinde yer alan: Babil Kulesi ve Babil asma bahçelerini yapmışlardır.
• Mezopotamya uygarlıkları arasında devlet kuran ilk uygarlık Babillerdir. Tarih sahnesinde iki farklı devlet kurmuşlardır. Bunlar: 1. Babil Devleti ve 2. Babil Devletidir.
• Hammurabi Kuralları çok katı kurallardır. Bu kurallar sayesinde Babil Devleti uzun süre ayakta kalmıştır.
• Babil kelimesi: ”Tanırının kapısı” anlamına gelmektedir.
• Tarımla ilgilendikleri için bu alanda gelişim göstermişlerdir. Sulama sistemler, sulama kanalları vb. Yapmışlardır.
• Tunç madenini kullanmışlardır.

Asurlar

• İlk kütüphaneyi kurmuşlardır.
• Anadolu’ya ilk yazıyı getirerek Anadolu’nun tarih çağlarına geçmelerini sağlamıştır.
• Anadolu’ya çivi yazısını götürmüşler.
• Ülkenin ticaretini geliştirmek ve haklarını korumak için hammurabi kanunlarını da daha da sertleştirdiler.