4. Sınıf Matematik bölük basamak ve çözümleme konu anlatımı

4. sınıf matematik derslerinin en önemli konularından birisi de doğal sayılarda bölümleme yaparak doğru çözümlemeye ulaşmasıdır.

Bölük Basamak ve Çözümleme

Bölük basamak ve çözümleme işlemlerinde öncelikle doğal sayıları bilmek önemlidir. Bu açıdan en büyük üç basamaklı doğal sayımız 999 olduğunu öğrenmişsinizdir. 1000 ise dört basamaklı en küçük sayıdır. Yani 1000 sayısı 4 basamaktan oluşmaktadır. O halde 1000 sayısını bölük basamaklarına ayırırsak;

1 - Binler Basamağı
0- Yüzler basamağı
0- Onlar Basamağı
0- Birler Basamağıdır.

Yani 1000 4 basamaklı sayısının sözel çözümü şu şekildedir;

0 (sıfır) birlik,
0 (sıfır) onluk,
0 (sıfır) yüzlük ve
1 binliktir.

9999 sayısı ise dört basamaklı en büyük doğal sayı olarak bilinir. 4 basamaklı olan sayıların tümünün bölük basamağı yukarıdaki gibi ayrılır. Konu ile alakalı örnek verirsek;

1- 5137 sayısının bölük basamak sayısını bulunuz.

Çözüm: 5137 sayısı dört basamaklı bir sayıdır.
5 binlik
1 yüzlük
3 onluk ve
7 birlikten oluşur.

2- 52537 sayısının bölük basamak sayısını bulunuz.

Çözüm: 52537 sayısı beş basamaklı bir sayıdır.
5 on binlik,
2 binlik
5 yüzlük
3 onluk ve
7 birlikten oluşur.

Doğal sayılarda her rakamın yazıldığı bir yer yani basamak vardır. Rakamların aldığı yere göre de her bir basamak farklı değerlere sahip olur.

Bölük: Matematikte beş ve beşten daha fazla basamağa sahip olan doğal sayıları kolaylıkla okumak ve yazmak için rakamlar öncelikle sağdan sola doğru üçerli gruplar halinde ayrılır. Bu ayrılan grupların her birine “bölük” adı verilir. Birler bölüğü denilen kısım birler, onlar ve yüzler basamaklarının birleşmesinden oluşur. Binler bölüğü ise binler, on binler ve yüz binler basamaklarının birleşiminden oluşur.

Beş ve daha fazla basamağa sahip olan sayıları bölükler halinde yasmak için her bölük arasında bir boşluk bırakılır. Konuyla alakalı örnek vermek gerekirse;

621 774,
47 630 gibi. Burada sağdan sola doğru 3 rakamlar bölüklere ayrılmış ve aralarına ayırmak için boşluk bırakılmıştır. Böylece sayılar hem daha kolay yazılır hem de daha kolay okunur.

Çözümleme: Bir doğal sayıyı öncelikle toplam rakamların basamak değerleri ile beraber toplamının yazılmasına denir. Konuyla alakalı örnek vermek gerekirse;

1- 242 580 sayısını, hem sayıda bulunan rakamların basamak değerlerini berber yazarak çözümleyelim.

Çözüm: 242 580 = 200 000 + 40 000 + 2 000 + 500 + 80
2 yüz binlik + 4 on binlik + 2 binlik + 5 yüzlük + 8 onluk

Bu şekilde sayılar arasında bir çözümleme yapabilirsiniz.

2- 36 872 sayısını, hem sayıda bulunan rakamların basamak değerlerini berber yazarak çözümleyelim.

Çözüm: 36 872 = 30 000 + 6 000 + 800 + 70 + 2
3 on binlik + 6 binlik + 8 yüzlük + 7 onluk + 2 birlik.

3- 6 yüz binlik + 1 on binlik + 3 binlik + 7 yüzlük + 1 onluk şeklinde verilen çözümlemede rakamları toplayarak bir sayı haline getirin.

613 710 şeklinde çözüm bulunur.

Genel sayıların toplamı ise;

 600 000 + 10 000 + 3 000 + 700 + 10 şeklinde olmaktadır. Bu tür sorularda çözüme ulaşma için iki şekilde de sağlama yapmanız önerilir. Bu sağlama işlemini çözümleme esnasında basamaklarına ayırarak ve rakamları toplayarak kolaylıkla yapabilirsiniz.