4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 81 Cevapları Sözcü Yayıncılık

Maddenin katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç hâli vardır. Maddeleri bu üç hâle göre de ayırabiliriz. Berke ve ailesi doğum günü kutlamasına hazırlanırken hangi maddeleri kullandılar, dikkat ettiniz mi? Bu maddeleri hâllerine göre gruplandırsaydık hangi maddeler aynı grupta olurdu?
Cevap: Berke ve ailesi pasta, meyve suyu ve balon kullanmış olabilirler. Pastayı katı, meyve suyunu sıvı, balonları ise gaz hâlindeki maddeler grubuna koyabilirdik.

Sizce, maddelerin hangi hâlde olduklarına nasıl karar veriyoruz? Kitabınızı çantanıza koyduğunuzda kitabınızla çantanız aynı şekli alıyor mu? Kalemleriniz kalemliğinizin şekillerini alıyor mu? Şişedeki suyu bardağa döktüğünüzde suyun şekli yine aynı şişedeki gibi mi kalıyor? “Maddenin Hâlleri ve Özellikleri” isimli etkinliği yaparak bunları gözlemlemeye ne dersiniz?
Cevap: Maddelerin hâllerini, şekillerini koruyup korumamalarına göre belirleyebiliriz. Katı maddeler şekillerini korurken, sıvılar ve gazlar kabın şeklini alır. Örneğin, kitap ve kalem katı; su ise sıvı hâlindedir ve kabın şeklini alır.

9. Etkinlik

Etkinliğin Amacı

Katıların belli bir şekli olduğunu, sıvıların konuldukları kabın şeklini aldıklarını, gazların ise içinde bulunduğu kabı doldurduğunu fark etmek.

Neler Kullanacağız?

Silgi, kalem, taş, beherglas, zeytinyağı, su.

Nasıl Yapacağız?

1. Arkadaşlarımızla dört kişilik gruplar oluşturalım.
2. Fotoğrafta gördüğümüz malzemeleri sıramızın üstüne dizelim.
3. Malzemeleri tek tek beherglasların içine koyalım. Malzemeleri beherglas içindeki şekillerini gözlemleyerek defterimize not edelim.
4. Beherglasın etrafını hava çıkışını engelleyecek şekilde elimizle kapatalım ve ellerimizin arasından içine üfleyelim. Beherglasta meydana gelen değişimi gözlemleyelim.

Etkinlik sonuçlarımıza göre aşağıdaki soruyu cevaplayalım.

Malzemelerimizi beherglasa boşalttığımızda ve içine nefesimizi üflediğimizde şekillerinde bir değişiklik oldu mu?
Cevap: Katı malzemeler (silgi, kalem, taş) beherglasa konduğunda şekillerini korudular. Sıvılar (zeytinyağı, su) ise beherglasın şeklini aldılar. Nefes üflediğimizde, gaz (hava) beherglası doldurdu ve katı ve sıvı maddelerin şekillerinde bir değişiklik olmadı.