1921 yılında Ankara’da toplanan Maarif Kongresi’nin önemi nedir

1921 yılında Ankara’da toplanan Maarif Kongresi’nin eğitim tarihimiz içinde önemli bir yeri vardır. Bu kongre okul ve öğrenci mevcudunu tespit etmek, bu konuda yapılması gereken çalışmaları belirlemek ve eğitime millî bir yön vermek amacıyla toplanmıştır. Eğitim tarihimizde bir dönemin başlangıcı olarak görülmesi gereken bu kongrede Atatürk, eğitim, bilim ve kültür alanındaki düşüncelerini, yapılacak inkılâpların esaslarını, öğretmenler için neler düşündüğünü ve onlardan neler beklediğini anlatan tarihî bir konuşma yapmıştır. Yeni kurulan devletin çağdaşlaşma yolunda ilerlemesi için atılan adımların, yapılan inkılâpların halk tarafından benimsenmesinde, eğitim alanındaki yenilikler büyük rol oynamıştır. Türk Milleti için Kurtuluş Savaşının önemi ne kadar büyükse, bu savaşın en bunalımlı günlerinde toplanan Maarif Kongresinin de Türk eğitim tarihi açısından önemi büyüktür ve milli eğitim ve kültür politikalarının mihenk taşını oluşturmaktadır.

Yunan ordusuna ait top seslerinin Ankara’dan duyulduğu zor bir dönemde bile Mustafa Kemal, eğitim konusunu ihmal etmeyerek 16-21 Temmuz 1921 tarihlerinde Ankara’da Maarif Kongresi’ni toplamıştır. Eskişehir-Kütahya Savaşlarının devam ettiği dönemde Mustafa Kemal, Ankara’daki Erkek Öğretmen Okulunun konferans salonunda 180 katılımcı ile eğitim konferansını toplamıştır. Mustafa Kemal, yeni kuracağı devletin eğitim politikasını çağdaş ve millî temeller üzerine oturtmak için hemen çalışmalara başlamıştı. Mustafa Kemal, bir ulusun kalkınmasının ancak çağdaş ve millî eğitim politikaları ile gerçekleşeceğini çok iyi biliyordu.

Maarif Kongresi, dönemin Millî Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi Tanrıöver başkanlığında 7 gün sürmüştür. 12 gün sürmesi planlanmış ancak Yunan taarruzundan dolayı süre kısa tutulmuştur.

Kongre gündemindeki konular şöyleydi:

• Mevcut okul, öğrenci ve öğretmen sayısı ile ilgili istatistiki bilgiler,
• Okulların durumu, yarım kalanların yapımı,
• Ziraat ve sanayi okullarının durumu,
• Yabancı ve özel okulların kapatılması,
• İlköğretim modelinin değiştirilmesi, yöreye göre, ihtiyaca göre eğitim sisteminin belirlenmesi,
• İlköğretimin 5 seneye çıkarılması,
• Yerel üretim ile ilgili bilgiler ve bu bilgilere sahip bunları aktarabilecek uzmanların olup olmadığı gibi konular ele alınmıştır.