17. yüzyıl ıslahatlarının genel özellikleri nelerdir

Duraklama dönemi itibariyle gerçekleştirilmiş olan bir dizi yenileşme hareketidir. 17. yy. ıslahatlarında değişimleri halka benimsetmek yoluna gidilmemiş, baskı ve şiddet içerikli yollarla yenileşme hareketleri halka dayatılmaya çalışılmıştır. Yapılan ıslahatlarda, duraklama dönemi itibariyle maalesef üstünlüğünü her anlamda kanıtlamış olan Avrupa örnek alınmamıştır. Bu dönemin ıslahatçıları, duraklama döneminin önüne geçerek, Osmanlı Devleti’nin geride kalan altın çağına geri dönmeyi hedeflemişlerse de, yapılan ıslahat hareketleri, ıslahatı gerçekleştiren padişahın ömrü ile sınırlı kalıp süreklilik sağlayamadığından, duraklama döneminin gerileme dönemine evirilmesine neden olmuştur.

17. yy. ıslahatları alan bazında değerlendirildiğinde, genellikle yönetim, hukuk ve teknik alanlarda gerçekleştirilmiştir. Bu anlamda yapılan ıslahat hareketleri, yeniçerilerin, ulema sınıfının ve halkın yoğun tepkiyle karşılaşır.

• Osmanlı Devleti, Avrupa’dan geri kaldığını henüz kabul etmemiştir. Bu yüzden yapılan ıslahatlarda Avrupa örnek alınmaz.
• Duraklamaya neden olan sorunların temeline inilmemiştir. Bu nedenle ıslahatlar yüzeysel kalmıştır.
• Islahatlar yapan kişinin görev süresi veya ömrüyle sınırlı kalmış bir devlet politikası haline gelmemiştir.
• Islahatlar genellikle askeri alanla sınırlı kalmıştır.
• Islahatlar halka indirilmemiştir. Yani yapılan işler halktan kopuk yapılmıştır. Halkın yaşamında olumlu bir değişim yaratmadığı gibi, vergilerin sürekli artırılması nedeniyle halk devlete tepki göstermiş ve bu nedenle çok sık isyan çıkmıştır.
• Islahatla genellikle baskı ve şiddete dayanmıştır.
• Bu yüzyılda yapılan ıslahatlar değişmeye ya da çağa ayak uydurmaya çalışmaz. Islahatların amacı Kanuni devrindeki ideal düzene geri dönmektir.