12. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı sayfa 89-90-91 Cevapları Ordinat Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Şiirin teması nedir? Açıklayınız.
Cevap: Nâzım Hikmet, “Kerem Gibi” şiirinde geleneksel edebiyatımızda önemli bir yeri olan “Kerem ile Aslı” hikâyesini yeniden yorumlamıştır. Geleneksel edebiyatta bireysel bir aşk temasının kahramanı olan Kerem, Nâzım’ın dizelerinde toplumsal bir mücadelenin kahramanı olmuştur.

2. Şiir kaç bölümden oluşmaktadır? Bölümlenmeler nasıl yapılmıştır? Belirtiniz.
Cevap: Üç bölümden oluşmaktadır. Bu bölümler bentler halinde yazılmışlardır.

3. Şiirde geçen “Hava kurşun gibi ağır!” ifadesiyle şair ne demek istemiştir?
Cevap: İnsanı bunaltan ona korku ve endişe veren bir havanın olduğu kast edilir. Ancak ne olursa olsun şair gelecek adına ümitli olacak ve bu ağır havayı dağıtmaya uğraşacaktır.

4. Şiirde şair kime seslenmektedir? Sizce şair çağrısına cevap bulabiliyor mu? Açıklayınız.
Cevap: Şair insanlara mücadeleye katılacak, haksızlıklara karşı duracak kitlelere seslenmektedir. Şairin çağrısına çok cevap bulabileceği bir ortamın olmadığı görüşündeyim.

5. Sizce “ Kerem Gibi ” şiirinde dizeler ve bölümler oluşturulurken nasıl bir yol izlenmiştir? Tartışınız.
Cevap: O güne kadar denenmemiş bir görsellik, karmaşık biçimli teknikler barındırmaktadır. Politik bir içerik taşıdığı için şiirin etkileme ve belirleme gücünü yüksektir. Şiirdeki paralel, simetrik ve ters simetrik akışlar ve kırılmalar Rus şair Mayakovski’den gelen yansımalardır.

6. “Kerem ile Aslı” hikâyesindeki “Kerem” ve “Kerem Gibi” şiirindeki “Kerem” aynı kişi midir? Karşılaştırınız.
Cevap: Hem aynı kişidir hem de değildir. Çünkü Kerem’in yanması gibi denilerek hikayedeki Kerem anımsatılırken aynı zamanda bu toplum için yanacak olan şair gibi yeni Keremlerden de bahsedilmektedir.

7. Aşağıdaki sözcük gruplarını ve dizeleri açıklayınız.

Yüreklerin kulaklarının sağır olması: İnsanların vicdanlarını kapatmaları, hissizleşmeleri
Havanın kurşun gibi ağır olması: Can sıkıcı ve boğucu bir ortamın olması
Kendi sesinde kül olma: İnsanlara faydalı olmaya çalışırken yok olma imgesi vardır
Havanın toprak gibi gebe olması: İçinde bulunulan siyasi ortamın her an yenilik olarak görülecek bazı şeyler getirebileceği.

8. Şiirde ahenk nasıl sağlanmıştır? Açıklayınız.
Cevap: Şiirde ahenk redif, kafiye ile ses-kelime ve dize tekrarlarıyla sağlanmaktadır.

ağır/ bağır/bağırıyorum: hem tunç kafiye hem de dizeler arası seslerin ahengi bir aradadır.
dert/ hemdert: tunç kafiye vardır.
bağırıyorum / çağırıyorum: ıyorum’lar redif ağır’lar zengin kafiyedir.
sağır / ağır: Tunç kafiye vardır.
ona/ yana/ aydınlığa: a’lar yarım kafiyedir.

9. “Kerem Gibi” şiirinden benzetme (teşbih) unsurlarını bulunuz.
Cevap: Hava kurşun gibi ağır dizesinde hava ağırlık bakımından kurşuna benzetilmektedir.

Benzeyen: Hava
Benzetilen: Kurşun
Benzetme Edatı: Gibi
Benzetme Yönü: ağırlık

1. ETKİNLİK

Aşağıdaki şiirden hareketle şairin görevinin ne olması gerektiğini tartışınız. Fütürizm akımı bu şiire nasıl yansımıştır? Belirtiniz.
Cevap: Şair şiir yazan ve söyleyen kişidir. İlkçağlardan günümüze kadar toplumun ileri gelenlerinden, bilici ve sözcü olduğu için toplumun kutsadığı, toplumun ortak duygu ve duyarlıklarının kaynağı olarak görülen bir kişidir.

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki edebî sanatlara “Kerem Gibi” adlı şiirden örnek veriniz.

3. ETKİNLİK

Nâzım Hikmet, “Kerem Gibi” şiirinde Fuzûlî’nin bir beytinden alıntı yapmıştır. Bu şiirlerden hareketle iki şairin duygularını karşılaştırınız.

Dost bî-pervâ felek bî-rahm ü devran bî-sükûn
Derd çoh hem-derd yoh düşman kavî tâli’ zebûn
(Dost umursamaz, felek acımasız, dünya karışık
Dert çok, dert ortağı yok, düşman güçlü, talihim ise kötü)

Fuzûlî

Fuzûlî Divanı Şerhi, Ali Nihat Tarlan
Cevap: Şair iktibas yaptığı Fuzuli’nin beytinde (Dost bî-pervâ felek bî-rahm ü devran bî-sükûn /Derd çoh hem-derd yoh düşmen kavî tâli’ zebûn) derdin çokluğu ile kendi derdinin büyüklüğü arasında paralellik kurmasına rağmen Fuzuli’nin derdi bireysel olmasına rağmen Nazım’ın derdi Sosyalist ideoliji anlayışının toplum tarafından anlaşılmasıdır. “Yüreklerin kulakları sağır” dizesiyle de bunu dile getirmektedir