12. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 266-267 Cevapları Ordinat Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. “Devlet Müzesi” metninde kullanılan “intişar”, “yadigâr”, “memba”, “inkişaf” kelimelerinin anlamını metnin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahmin ettiğiniz bu kelimelerin anlamlarını “TDK Türkçe Sözlük”ten yararlanarak öğreniniz.

intişar tahminim: yayılma, yaygınlaşma
intişar TDK karşılığı: Yayılma.

yadigâr tahminim: Miras, kalıt.
yadigâr TDK karşılığı: Bir kimseyi, bir olayı hatırlatan nesne veya kişi, andaç:

memba tahminim: Kaynak.
memba TDK karşılığı: Bir şeyin ilk olarak ortaya çıktığı yer, kaynak, pınar.

inkişaf tahminim: Gelişme, ilerleme.
inkişaf TDK karşılığı: Gelişme, gelişim, meydana çıkma, aşikâr olma.

2. Okuduğunuz söylevin konusu nedir? Açıklayınız.
Cevap: Söylevin konusu yeni bir müzenin temel taşının atılması ve eski medeniyetlere ait sanat ve tarih definelerine vurgu yapılmasıdır.

3. Hamdullah Suphi Tanrıöver, söylevde inandırıcılığı sağlamak için nasıl bir dil kullanmıştır? Belirtiniz.
Cevap: Yazar, inandırıcılığı sağlamak için özellikle tarih ve sanata vurgu yaparak okuyucuların duygularına hitap etmiş ve anlatımında coşkulu ve etkileyici bir dil kullanmıştır.

4. Okuduğunuz söylevde geçen ünlem cümlelerini bulunuz. Bu cümlelerin metne katkısını söyleyiniz.
Cevap: Ünlem cümleleri: “Muhterem Efendiler!”, “Efendiler,”, “Bugün bu emele doğru yeni bir hareket yapıyoruz.”, “Devlet Müzesinin ilk temel taşını atıyorum!”. Bu cümleler yazarın konuşmasına heyecan ve vurgu katmaktadır.

5. “Devlet Müzesi” metninde hangi anlatım biçimleri kullanılmıştır? Bu anlatım biçimlerini metin üzerinde gösteriniz.
Cevap: Metinde açıklayıcı, tasvir edici ve duygusal anlatım biçimleri kullanılmıştır. Açıklayıcı anlatım, özellikle eski medeniyetlere ait sanat ve tarih definelerine ilişkin bilgilerin verilmesinde kullanılmıştır. Tasvir edici anlatım, müzelerde sergilenen eserlerin detaylı betimlemesi ve yerleri hakkında bilgi vermek için kullanılmıştır. Duygusal anlatım ise yazarın okuyucuların duygularına hitap etmek için kullandığı bir anlatım biçimidir.

6. “Devlet Müzesi” metninde yazar seslendiği topluluğu heyecanlandırmak, onlara duygu ve düşüncelerini aşılamak için nasıl bir yola başvurmuştur? Açıklayınız.
Cevap: Yazar, okuyucuların duygularına hitap etmek için özellikle eski medeniyetlere ait sanat ve tarih definelerine vurgu yaparak, onların bu değerlerin kaybolmasına karşı duyarlı olmalarını sağlamaya çalışmıştır.

7. Verilen metnin ana fikrini ve yardımcı fikirlerini belirleyiniz.
Cevap: Metnin ana fikri, Türkiye’nin zengin tarih ve kültürel mirasının müzeler aracılığıyla korunması ve yeni nesillere aktarılması gerekliliğidir. Yardımcı fikirler ise eski medeniyetlere ait sanat ve tarih definelerinin kaybolmasının üzüntü verici olduğu, Türkiye’de müzelerin önemli bir yere sahip olduğu ve her şehirde müzelerin bulunması gerektiği gibi düşüncelerdir.

8. “Nutuk” ve “Devlet Müzesi” adlı söylev metinlerinden hareketle bir hatipte olması gereken özelliklerin neler olduğunu belirtiniz?
Cevap: Bir hatipte olması gereken özellikler arasında etkileyici bir dil kullanabilme, inandırıcılığı sağlama, duygulara hitap etme, konuya hakimiyet, bilgi ve donanım sahibi olma gibi özellikler yer almaktadır.

9. “Devlet Müzesi” adlı metindeki dönemin gerçekliğini yansıtan unsurlar nelerdir? Açıklayınız.
Cevap: Metindeki dönemin gerçekliğini yansıtan unsurlar arasında Türkiye’nin zengin tarih ve kültürel mirası, bu mirasın yurt dışına kaçırılmış olması ve Türkiye’de müzelerin önemi yer almaktadır.

10. Hamdullah Suphi Tanrıöver’in “Devlet Müzesi” adlı metinde savunduğu düşünceleri kendi hayatınız ve çevrenizdeki olay ve durumlarla karşılaştırınız.
Cevap: Yazarın savunduğu düşünceler, Türkiye’nin kültürel mirasının korunması ve gelecek nesillere aktarılması gerekliliği ile ilgilidir. Bu düşünceler, benzer şekilde toplumda önemli değerlerin korunması ve gelecek nesillere aktarılması gerekliliği ile bağlantılıdır.

11. Okuduğunuz metindeki anlatıcı kimdir? Bu metin hangi özellikleri bakımından bilgilendirici bir metindir? Açıklayınız.
Cevap: Anlatıcı, Hamdullah Suphi Tanrıöver’dir. Metin, Türkiye’de müzeciliğin tarihine ve Türkiye’nin sahip olduğu sanat ve tarih hazinelerine değinerek okuyuculara bilgi verir. Ayrıca, Türkiye’nin diğer ülkeler gibi kendine özgü müzeleri, tiyatroları, kütüphaneleri ve belediye bahçeleri olması gerektiği vurgulanır.

ETKİNLİK

Tablodaki metinlerin karşısına örnek hitap ve emir cümleleri yazınız.