12. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 240-241 Cevapları Ordinat Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Okuduğunuz denemenin konusu ve ana fikri nedir? Belirleyiniz.
Cevap: Denemenin konusu Montaigne’in kitaplar ve eserler hakkındaki düşünceleridir. Ana fikri ise bir eserin değerinin yazarın gücü ve talihiyle değil, eserin kendisiyle ölçülmesi gerektiğidir.

2. Montaigne bir insanın değerini anlamak için hangi soruları sorduğunu söylüyor, karşı tarafın sunduğu bahanelere karşı neler soruyor? Metinden hareketle belirtiniz.
Cevap: Montaigne, bir insanın değerini anlamak için onun eserlerini inceler ve en güzel bulduğu kısımları sorar. Ancak karşı tarafın sunduğu özürlerden hoşlanmaz ve eserin değerini belirlemek için hangi malzemelerin kullanıldığı, hangi düşüncelerin bulunduğu gibi detaylara bakılması gerektiğini savunur.

3. Metnin başlığı, içeriğini kapsamakta mıdır? Bu metni siz yazsaydınız nasıl bir başlık kullanırdınız? Açıklayınız.
Cevap: Metnin başlığı “Kitapların Değeri” olarak uygun görünmektedir çünkü Montaigne, bir eserin değerinin nasıl ölçüleceğini tartışır. Ancak, bir başlık olarak “Eserlerin Değerlendirilmesi” veya “Bir Eserin Gerçek Değeri” gibi daha spesifik bir başlık da kullanılabilirdi.

4. Montaigne, ünlü kitapların hangi özelliklere sahip olduğunu iddia etmektedir? Sizce bu görüşünde haklı mıdır? Tartışınız.
Cevap: Montaigne, ünlü kitapların salt konularıyla yararlı olabileceğini ve yazarın payının olmadığını savunmaktadır. Ancak bir eserin gerçek değerinin yazarın gücü ve talihiyle değil, eserin kendisiyle ölçülmesi gerektiğini de vurgulamaktadır. Bu görüşünde kısmen haklıdır çünkü bir eserin değeri yazarın yeteneği kadar eserin içeriği, anlatımı, dili ve özgünlüğüyle de ilgilidir.

5. Metinde geçen Commines’in “insanın efendisine ettiği hizmet onun bu hizmete verebileceği karşılığı aşmamalı.” sözünü açıklayınız.
Cevap: Commines’in sözü, bir kişinin bir başkasına verdiği hizmetin karşılığından daha büyük olmaması gerektiğini ifade etmektedir. Yani, bir kişi başkasına yaptığı hizmetin karşılığını bekleyebilir ancak bu karşılık, verilen hizmetin değerinden daha büyük olmamalıdır.

6. Montaigne birçok yazarın düşüncelerini aktarmıştır. Bu sözlerin metne katkısı nedir? Değerlendiriniz.
Cevap: Montaigne, farklı yazarların görüşlerine yer vererek bu konuda kapsamlı bir düşünce yapısını yansıtmaktadır. Bu sözler, metnin konusunu desteklemekte ve farklı bakış açıları sunmaktadır.

7. Montaigne, yeni bir şairde gördüğü güzel bir buluşu övmek için neye ihtiyaç duymaktadır? Siz de bir sanatçıda bu özelliği arar mısınız? Belirtiniz.
Cevap: Montaigne, yeni bir şairde gördüğü güzel bir buluşu övmek için önce bu buluşun şairin kendi malı olup olmadığını öğrenmek istemektedir. Bu, eserin özgünlüğünü ve yazarın yeteneğini belirlemek açısından önemlidir. Ben de bir sanatçıda özgünlük ve yaratıcılık ararım çünkü bu, sanat eserinin gerçek değerini belirleyen faktörlerdir.

8. Metinde hangi anlatım biçimleri kullanılmıştır? Örnekler vererek açıklayınız.
Cevap: Metinde öyküleme, düşünce akışı ve alıntı gibi anlatım biçimleri kullanılmaktadır. Örneğin, Montaigne farklı yazarların sözlerini aktarırken alıntı yapmakta ve kendi düşüncelerini öyküleme biçiminde sunmaktadır.

9. Okuduğunuz metnin yazılış amacını ve hedef kitlesini açıklayınız.
Cevap: Metnin amacı, kitapların ve yazarların değerinin nasıl belirlendiği üzerine okuru düşündürmektir. Hedef kitle, kitap okumaktan zevk alan ve sanatın farklı yönlerini merak eden kişilerdir.

10. Metindeki bilgi ve yorum içeren ifadeleri tespit ediniz. Bu metin öğretici bir metin midir? Niçin?
Cevap: Metinde bilgi ve yorum içeren ifadeler mevcuttur. Metin öğretici bir metindir çünkü Montaigne, bir eserin gerçek değerinin nasıl ölçüleceği hakkında düşüncelerini paylaşmakta ve okuyuculara bu konuda farklı bakış açıları sunmaktadır.

11. Okuduğunuz “Kitapların Değeri” adlı metindeki görselden hareketle kitabın insan hayatındaki yerini belirtiniz.

ETKİNLİK

DENEME ÜZERİNE BİR DENEME

“Deneme üzerine deneme” sözü bile tam yerinde değildir. Aslında deneme hiçbir şeyi konu almamalı, hiçbir şeyi belli etmemeli, tanımlamamalıdır. Deneme, bir gezinti gibidir, keyfince bir dolaşmadır, bir iş yolculuğu değildir. O hâlde burada “üzerine” sözü yer alıyorsa bu yalnızca gezintinin söz konusu alanda olduğu anlamındadır ama bu alanı ölçüp biçmek gibi bir amacı yoktur. Bu alan sürülmez de ekilmez de. Onun çayır olarak yaban kalması gerek. Gezenlerin biri çiçekleri, bir başkası görünümü sever, bir üçüncüsü böcek arar. Kelebek avına da izin vardır. (…)

Michael Hamburger, Deneme Üzerine Bir Deneme
çev.: Gürsel Aytaç

Metinden hareketle deneme türünün özellikleriyle ilgili çıkarımlarda bulununuz.
Cevap: Metinde deneme türünün bir iş yolculuğu olmadığı, tam tersine keyifli bir gezinti olduğu vurgulanmaktadır. Deneme, herhangi bir konuyu belirleyip tanımlamak yerine, konuya dair farklı bakış açıları ve düşünceler sunarak okuyucuyu düşünmeye ve keşfetmeye teşvik eder. Deneme yazısı, belirli bir kurala veya formata bağlı olmaz, yazarın düşüncelerini özgürce ifade edebildiği bir türdür. Ayrıca, deneme yazısı yalnızca bir doğruya ulaşmak için değil, okuyucunun düşünce dünyasını genişletmek ve farklı bakış açılarına açık hale getirmek için yazılır. Bu nedenle, deneme türü özgür düşünce, yaratıcılık, keşif ve özgünlük gibi özellikleri içermektedir.