12. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 143-144-145-146 Cevapları Ordinat Yayınları

3. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

SİVAS YOLLARINDA

Sivas yollarında geceleri
Katar katar kağnılar gider
Tekerleri meşeden( )
Ağız dil vermeyen köylüler
Odun mu( ) tuz mu( ) hasta mı götürürler( )
Ağır ağır kağnılar gider
Sivas yollarında geceleri( )

Ne yıldızlar kaynaşır gökyüzünde( )
Ne sevdayla dolar taşar gönüller( )
Bir rüzgâr eser ki bıçak gibi
El ayak şişer( )
Sivas yollarında geceleri
Ağır ağır kağnılar gider( )

Kamyonlar gelir geçer( ) kamyonlar gider( )
Toz duman içinde( )
Şavkı vurur yollara( )
Sivas yollarında geceleri
Katar katar kağnılar gider( )

Cahit Külebi, Bütün Şiirleri

Aşağıdaki soruları şiire göre cevaplayınız.

1. “Sivas Yollarında” adlı şiirde boş bırakılan yerlere uygun noktalama işaretlerini getiriniz.
Cevap: Yukarıda metin üstünde gösterilmiştir.

2. “Bir rüzgâr eser ki bıçak gibi” dizesindeki benzetmeyi ögelerine ayırınız.

Benzeyen: Rüzgar
Kendisine benzetilen: bıçak
Benzetme yönü: keskinlik
Benzetme edatı: gibi

3. Şiirde “Sivas yolları” hangi duygu aracılığı ile anlatılmıştır? Açıklayınız.
Cevap: Özellikle yalnızlık ve gece imgesiyle anlatılmıştır. Buradaki duygu insanın uçsuz bucaksız bozkırda soğukta Sivas şehrindeki hisleridir.

4. Şairin şiirdeki Sivas izlenimi nasıldır? Değerlendiriniz.
Cevap: Şehrin ıssızlığı, kış aylarının sertliği, soğukluğu, gecelerin insanı korkutan yanları ile anlatmıştır. Günümüzde de bu özellikleri sürer şehrin.

B. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri getiriniz.

1. Necip Fazıl Kısakürek, Ziya Osman Saba, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip Dıranas, Cahit Sıtkı Tarancı, Behçet Necatigil, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Sedat Umran gibi şairler Saf şiir, anlayışı ile eserler vermişlerdir.

2. Arif Nihat Asya, Orhan Şaik Gökyay, Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu, Bekir Sıtkı Erdoğan gibi şairler Millî edebiyat, geleneğini devam ettirmişlerdir.

3. Dinî değerleri, geleneğe duyarlılığı ve metafizik anlayışı, öne çıkaran şiirler arasında Sezai Karakoç, Cahit Zarifoğlu, Erdem Bayazıt gibi şairlerin şiirleri vardır.

4. İkinci Yeni şiir anlayışı Garip akımı, şiirinin basitlik ilkesine karşı çıkmıştır.

5. Attilâ ilhan, Süreyya Berfe ve ismet Özel toplumcu şiir anlayışı içinde değerlendirilmelidir.

C. Aşağıdaki yargılar doğru ise cümlenin başına “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

1. (Y) Asaf Halet Çelebi’nin şiirleri 1960 sonrası toplumcu eğilimleri yansıtan şiir içinde değerlendirilmelidir.
2. (D) Âşık Veysel, Ali izzet Özkan, Davut Sulari, Abdurrahim Karakoç, Âşık Daimi, Sefil Selimi, Şeref Taşlıova, Murat Çobanoğlu, Feymani gibi şairler halk şiiri geleneğini devam ettirmişlerdir.
3. (D) Cumhuriyet Dönemi Türk şiiri 1923-1960, 1960 sonrası ve 1980 sonrası gibi belirli tarihler esas alınarak incelenmelidir
4. (Y) Saf şiir anlayışını benimseyen Ziya Osman Saba “Evler şairi” olarak anılmıştır.
5. (Y) Orhan Veli, Melih Cevdet ve Oktay Rifat şiirlerinde sanatlı ve kapalı bir dil kullanmışlardır.

D. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1. Sağlam bir şiir zevki ve kültürü olan…, şiire yönelik görüşlerini yakın dostu Ziya Osman’a yazdığı mektuplarda ve yazılarında dile getirmiş, şiirin kelimelerle güzel şekiller kurma sanatı olduğunu ifade etmiştir. ilk şiirlerinde yalnızlığı, olgunluk döneminde ise ölüm temasını işlemiştir. Şiirlerinde ölüm, yaşama arzusu ve yaşama sevinciyle iç içedir. “Her mihnet kabulüm, yeter ki / Gün eksilmesin penceremden” dizeleri onun hem hayata bakışını hem de yaşama arzusunu en açık biçimde ifade eder. Bu metinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Cahit Sıtkı Tarancı
B) Ahmet Muhip Dıranas
C) Necip Fazıl Kısakürek
D) Ahmet Hamdi Tanpınar
E) Bedri Rahmi Eyuboğlu
Cevap: A

2. Karadutum, çatal karam, çingenem
Nar tanem, nur tanem, bir tanem
Ağaç isem dalımsın salkım saçak
Petek isem balımsın ağulum
Günahımsın, vebalimsin

Bu parça yapı ve tema özellikleri düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisine örnek gösterilebilir?

A) Millî Edebiyat zevk ve anlayışını yansıtan şiire
B) Saf şiire
C) Toplumcu gerçekçi şiire
D) I. Yeni şiirine
E) II. Yeni şiirine
Cevap: A

3. I. Yerçekimli Karanfil şairi
II. Kaldırımlar şairi
III. Bayrak şairi
IV. İstanbul şairi

Numaralanmış adlandırmalar aşağıdaki şairlerle eşleştirilirse hangisi dışta kalır?

A) Necip Fazıl Kısakürek
B) Arif Nihat Asya
C) Yahya Kemal Beyatlı
D) Edip Cansever
E) İlhan Berk
Cevap: E

4. — tarafından adlandırılan —, öncelikle Garip akımına karşı bir hareket özelliği taşır. Genelde bu akımın basitlik ilkesine karşı çıkmıştır. Temel dayanakları; imge kullanmayı genişletme, özgür çağrışım, somuttan soyuta yönelme, anlamdan uzaklaşmadır. Bu metinde boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Orhan Veli – I. Yeni şiiri
B) Muzaffer Erdost – II. Yeni şiiri
C) Attilâ İlhan – Mavi grubu şiiri
D) Nazım Hikmet – Toplumcu şiir
E) Ziya Osman Saba – Saf şiir
Cevap: B

5. İsyan şiirleri bilirim sonra
Kelimeleri tank gibi geçer adamın yüreğinden
Harfler harp düzeni almıştır mısralarda
Kimi bir vurguncuyu gece rüyasında yakalamıştır
Kimi bir soygun sofrasında ışıklı salonlarda
Hırsızın gırtlağına tıkanmıştır
Bütün bunların üstüne
Hepsinin üstüne sevda sözleri söylemeliyim
Vatanım milletim tüm insanlar kardeşim

Bu dizelerden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Sosyal eleştiriye yer vermiştir.
B) Serbest ölçülü bir şiirdir.
C) Tenasüp sanatına yer verilmiştir.
D) Garip akımı şiirinin söyleyiş özelliklerine uygundur.
E) Anlam bir dizede tamamlanmamıştır.
Cevap: D

6. Hoyrattır bu akşamüstüler daima
Gün saltanatıyla gitti mi bir defa
Yalnızlığımızla doldurup her yeri
Bir renk çığlığı içinde bahçemizden
Bir el çıkarmaya başlar bohçamızdan
Lavanta çiçeği kokan kederleri
Hoyrattır bu akşamüstüler daima

Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Zaman kavramı kişileştirilmiştir.
B) Niteleme bildiren sözcükler kullanılmıştır.
C) Şiirde duyular arası aktarma yapılmıştır.
D) Şiirde ahenk unsurlarından yararlanılmıştır.
E) Soru anlamı bir edatla sağlanmıştır.
Cevap: E

7. Kenti ikiye bölen palmiyeli, geniş caddenin kuşları nereye gizlenmişlerse göremiyorum. Cıvıltıları Cezayir caddesindeki en büyük binanın çatı katında bulunan odama dek geliyor ama. Bu sıcağa nasıl dayanır kuşlar, nasıl dökülmezler kızgın asfalta… Panjurları kapatıp yatağa bırakıyorum yorgun gövdemi. Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisinin yazımında yanlışlık vardır?

A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: C