11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Röportaj Cevapları

DERSE HAZIRLIK

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 263 Cevapları

1. Röportaj türünün ortaya çıkıp gelişmesinde yayın organlarının ve teknolojinin etkileri nelerdir?

Cevap: Türk basınında röportaj türü, başlangıçta mülakat niteliğinde gelişmiş, özellikle 1960’tan sonra, Türk toplumunun çeşitli sorunları kamuoyuna duyurulurken edebiyatçılarımız röportaj türünden oldukça başarılı bir biçimde yararlanmışlardır. Bu durum, röportaj tekniğinin gelişmesini, röportajın gazetelerin vazgeçilmez bir birimi haline gelmesini sağlamıştır.

2. Traktörcü adlı metnin ana düşüncesini ve yardımcı düşüncelerini belirleyiniz.

• Ana düşünce: Teknolojinin gelişmesiyle insanların yaşadığı işsizlik sorunu
• Yardımcı düşünce: Hösük Emmi’nin traktörle imtihanı, Çukurova’nın değişen yüzü

3. Metnin üslup özelliklerini belirleyiniz.

Cevap: Metinde yerel dilin yani Çukurova ağzının özellikleri görülür. Kahramanın ağzından anlatılan kısımlar köylü dilinin özelliklerini taşır. Yazar anlatıcı ise İstanbul Türkçesi ile anlatır. Yöreye özgü bir çok terim ve kelime de metinde yer alır.

4. Metnin, yazıldığı dönemin gerçekliğiyle ilişkisini değerlendiriniz.

Cevap: Metin 1950’li yıllarda yazılmıştır. Tarımda makineleşmeye başlanan bu dönem bir çok tarım işçisinin işsiz kalmasına ya da mevsimlik göç yaparak yaşamına devam etmesine neden olmuştur. Bu gerçeklik metinde kendisine yer bulur.

5. Kitabınızdaki Yaşar Kemal biyografisinden hareketle yazarla metin arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.

Cevap: Yazar, Çukurovalı’dır. Çukurova’nın tarım işçilerini, dilini yaşamın zorluğunu küçüklüğünden beri takip eden yaşayan yazar, bu izlenimlerini öyküsünü oluştururken kullanarak gerçek yaşamı kurgu yoluyla bizlere aktarabilmiştir.

a. Yaşar Kemal’in röportaj türündeki yerini araştırınız.

Cevap: Ülkemizde modern röportaj yazarlığının öncüsü olan Yaşar Kemal’in Anadolu’yu 12 yıl adım adım dolaşarak yazdığı ve yayımlandığı dönemde büyük olay yaratan, okuyucuyu sarsan röportajları edebiyatımız ve röportaj yapacaklar için hem bir ders hem de bir kaynak niteliğindedir.

b. Araştırmanızda edindiğiniz bilgileri sınıfta paylaşınız.

Cevap: “İnce Memed neyse röportajlarım odur” diyen Yaşar Kemal’in 60 yıllık röportaj serüveninden bir seçki olarak hazırlanan bir kitap vardır. 1952’de Cumhuriyet’te yayımlanan Hasankale Yerle Bir adlı röportajı da yıllar sonra okurla buluşmuştur. Kitabın bir diğer özelliği de foto-röportaj ustası Ara Güler’in çoğu ilk kez günışığına çıkan Yaşar Kemal fotoğraflarına yer vermesi. Kullanılan 26 siyah-beyaz fotoğraf, iki eski dost olan Ara Güler ve Yaşar Kemal’in yaptıkları ortak çalışma sonucu seçilmiştir.Ülkemizde modern röportaj yazarlığının öncüsü olan Yaşar Kemal’in Anadolu’yu 12 yıl adım adım dolaşarak yazdığı ve yayımlandığı dönemde büyük olay yaratan, okuyucuyu sarsan röportajları edebiyatımız ve röportaj yapacaklar için hem bir ders hem de bir kaynak niteliğindedir.

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 264 Cevapları

a. Cümlelerdeki dil ve anlatım kusurlarını (anlatım bozukluğu) tespit ediniz.

Toplantıda beş saat süreyle görüşülen konu sonuca bağlanamadı.
Anlatım bozukluğunun nedeni: kelimenin yanlış kullanılması
Cümlenin düzeltilmiş hâli: Beş saat süresince tartışılan konu sonuçlanmadı.

Bu tasarı bir türlü görüşülmek üzere gündeme getirilmedi.
Anlatım bozukluğunun nedeni: Sözcük grubunun yanlış yerde kullanılması
Cümlenin düzeltilmiş hâli: Bu tasarı görüşülmek üzere bir türlü gündeme getirilmedi.

Salonda çıt çıkmıyor, bütün konuklar kulak kabartmış, konuşmacıyı dinliyordu.
Anlatım bozukluğunun nedeni: Kulak kabartmış deyimi yanlış kullanılmış.
Cümlenin düzeltilmiş hâli: Salonda çıt çıkmıyor, bütün konuklar kulak kesilmiş, konuşmacıyı dinliyordu.

Bu kurumda her tür yönetmelik dışı davranışa karşı durmalıyız.
Anlatım bozukluğunun nedeni: Yönetmelik dışı yanlış kullanılmış
Cümlenin düzeltilmiş hâli: Bu kurumda yönetmeliğe uymayan her tür davranışa karşı durmalıyız.

Paragrafta devrik ve fiil cümlesi örnekleri bulunuz.
Anlatım bozukluğunun nedeni: Nesne eksiliğinden kaynaklanan bozukluk var
Cümlenin düzeltilmiş hâli: Paragrafta devrik cümle ve fiil cümlesi örneği bulunuz.

Bana sadece sen ve Ahmet yardım edebilir.
Anlatım bozukluğunun nedeni: Yüklem ile özne uyuşmazlığından kaynaklanan bir bozukluk var.
Cümlenin düzeltilmiş hâli: Bana sadece sen ve Ahmet yardım edebilirsiniz.

Depremi bilmek değil hazırlıklı olmak mümkündür.
Anlatım bozukluğunun nedeni: dolaylı tümleç eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır.
Cümlenin düzeltilmiş hâli: Depremi bilmek ve depreme hazırlıklı olmak mümkündür.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 265 Cevabı

2. Aşağıdaki parçada büyük harflerin kullanımıyla ilgili kuralları belirtiniz.

• Özel isimler büyük harfle başlar
• Dönem isimleri büyük harfle başlar
• Akım isimleri büyük harfle başlar.

3. Aşağıdaki parçada noktalama işaretlerinin kullanım amaçlarını belirleyiniz.

• Konuşma cümlelerinden önce – işareti kullanılır.
• Soru anlamı taşıyan cümlelerden sonra kullanılır.