11. Sınıf Meb Felsefe Sayfa 60-62 Cevapları

2. ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcükleri yazınız.

1- 2-15. yüzyıl Hristiyan felsefesinde Tanrı’nm varlığına yönelik olarak ontolojik ve kozmolojik kanıtlar kullanılmıştır.
2- Hristiyan felsefesinin ilk dönemi patristik olarak bilinir.
3- Tümellerin ayrı bir varlık olarak Tanrı’mn zihninde olduğu düşüncesi kavram realizmi olarak adlandırılır.
4- İslam coğrafyasında Bağdat’ta bulunan beytül hikme çeviri merkezlerinden biridir.

B- Aşağıda Romen rakamlarıyla verilen önermeleri harf ile verilen felsefi akım ve filozofların isimleriyle eşleştirerek doğru harfi parantez içine yazınız.

C - Aşağıda verüen açık uçlu soruların cevaplarını ilgili alanlara yazınız.

6. MS 2-15. yüzyıl felsefesini önceki dönem felsefesinden ayıran temel farklar nelerdir? Açıklayınız.

Cevap: M.S 2. – M.S 15. yüzyıl felsefesini M.Ö 6 – M.S. 2 yüzyıl felsefesinin arasında bazı farklar bulunur. M.Ö 6 – M.S. 2. yüzyıl felsefesi, genel olarak bilgi, varlık üzerine düşünceler üretir ve sorular sorar. Aynı zamanda bu felsefe insanın kendini tanıması, kendine yönelmesi üzerine düşünceler üretir. Bu felsefe doğa olayları üzerinde durur, doğanın işleyişini anlamaya çalışır. Bu felsefenin ürettiği düşünceler değer sorunları ile ilgilenmiştir. Bu felsefe düşünürleri, insanın varoluş amacını da sorgular. M.S 2. – M.S 15. yüzyıl felsefesi ise yukarıda açıkladıklarımızdan oldukça farklıdır. Bu felsefe daha çok dini ele alır ve dini sorgular. Bunun nedeni bu dönem filozoflarıın din adamlarından oluşmasıdır.

7. 8-12. yüzyılda çeviri faaliyetlerinin İslam felsefesinin gelişmesine katkısı nelerdir? Açıklayınız.

Cevap: Avrupa’daki tüm gelişmeler durmuşken İslam coğrafyası gelişmektedir. Yapılan çeviriler ile Müslüman bilginler Yunan ve Batı felsefesi ile tanışmış, bunu kendi düşünce biçimlerine adapte etmiş, üzerinde çalıştıkları kuramların eksik yanlarını tamamlamışlardır. Aynı dönemde (yine çevirinin büyük etkisiyle) İslam topraklarında tıp, astronomi, edebiyat, felsefe gibi pek çok alanda muazzam gelişmeler görünmüştür.

8. Gazâlî ve İbn Rüşd’ün inanç-akıl ilişkisi görüşlerini karşılaştırınız.

Cevap: Müslüman bir düşünür olarak İbn Rüşd, Aristoteles’in düşüncelerini olgunlaştırmıştır; “Diyebiliriz ki, İbn Rüşd, Aristoteles’in felsefi sistemini anlamış, özümsemiş ve adeta eritip yeniden kalıba dökmüştür. İbn Rüşd varlığı ilk hakikat, hakikatı ise her şeyin özü olan cevher olarak açıklar; “Hakikaten var olan varlık cevherdir ve geri kalan diğer her şeyin nedeni de odur.”Gazali’nin fikirlerine bakıldığında ise felsefe ve tasavvuf etkileri görülmektedir. Ancak onun düşünce hayatında önemli bir yerde olan bilgi meselesinde amaçlanan hakikatin bilgisine ulaşmaktır. Kesin bilgi olan hakikatin bilgisine tasavvuf yolu ile ulaşılacaktır düşüncesini savunur.

9. Patristik felsefe ile skolastik felsefe arasındaki temel farklar nelerdir?

D- Aşağıdaki çoktan seçmeli sorulan okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.

10. Clemens’in “Anlamak için inanıyorum.” yargısını A. Thomas “İnanayım diye biliyorum.” yargısına dönüştürmüştür. Bu dönüşümün akıl ile inanç ilişkisi açısından farkı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Aklın inançtan önce gelmesi
B) İnancın akıldan önce gelmesi
C) Akıl ve inancın birbiriyle açıklanması
D) Akıl ile inancın alanlarının farklı olması
E) İnancın aklın sınırlarını geçmesi

11. Zihnin izlenimlerini kullanarak nesneler hakkında genel bilgiye ya da kavramlara ulaşılır. Bunlar aracılığıyla insan, gerçekliğin evrensel bilgisini elde etme imkânı bulur.
Hristiyanlık felsefesinde bu konunun işlendiği problem aşağıdakilerin hangisinde yer almaktadır?
A) Tümeller problemi B) Kötülük problemi C) Tanrının varlığı
D) Ruhun ölümsüzlüğü E) Tanrı-evren ilişkisi

12. Hacivat ve Karagöz, gölge oyununda oldukça tanınan karakterlerdir. Perdenin arkasında zorunlu bir el tarafından hareket ettirilmeye ihtiyaçları vardır. Onların varlık nedenleri izleyenleri düşündürme, güldürme ve şaşırtmadır. Perdenin arkasına geçemez ve kendilerine ruh veren varlığı bilemezler. Oyunu bitiren elden sonra ne Hacivat ve Karagöz’ün perdeye yansıyan gölgeleri ne de perde kalır. Gölge oyunundaki perdenin ön ve arkasında yer alan varlıkların varoluşlarında bahsedilen farklılık, aşağıdaki seçeneklerde verilen görüşlerden hangisini açıklar?
A) İbn Sînâ, “sudûr görüşü”
B) El Kindî, “yaratıcı-âlem görüşü”
C) Augustinus, “ruhun ölümsüzlüğü görüşü”
D) Tertullian, “akıl-inanç görüşü”
E) İbn Haldun, “toplum ve devlet görüşü”

13 ve 14. soruları aşağıda verilen metinden hareketle cevaplayınız.
(I) Fârâbî’nin “El -Medinetü’l Fâzıla” adlı eserine göre insan; akılsal tabiatı gereği dikkatli ve analiz ederek düşünür. (II) Düşündüklerini birbirine bağlayarak sonuca gider. Sonuçlar, insanda kaçınma ya da yönelim oluşturur. (III) İnsanda duyuların ve hayal etmenin sonucu oluşan iradi eylemler; derin düşünmeyi, arzu ve bilgiyi bir arada taşımalıdır. (IV) Böylece insan eylemleri, mutluluk getiren ve iyi eylemler hâlini alır. Erdemli insan, kendini mutsuz eden eylemden kaçınıp akli seçimlere yönelmelidir. (V) İnsanın varlığından güç toplayacağı bir maddeye gereksiniminin olmadığı mertebenin adı mutluluktur.

13. Bu metinden hareketle Fârâbî’nin insanm mutluluğunu ve erdemini bağladığı eylem aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Düşünme B) Akli seçim C) İradi eylem D) İdrak etme E) Duyum veya hayal etme

14. Epikürosçuluğun mutluluk için dünyevi hazlardan uzak durulması gerektiği düşüncesi, inanç unsurlannı içine alan bir hayatın temeli olarak düşünülmüştür. Metinde verilen numaralandırılmış ifadelerin hangisi bu düşünceyle benzerlik göstermektedir?

Cevap: E

15 ve 16. soruları aşağıda verilen metinden hareketle cevaplayınız.
Kuzey: İnanca dayanan ve temeli olan düşüncelerin insanda farklı bir cazibesi vardır. İnancın belli düzeyde aklın imkânlarını ve deneyimin gözlem gücünü kullanması, bunların şüphe süzgecinden geçirilmesi onu vazgeçilmez hâle getirir.
Beyza: İnancı oluşturmak ve Tanrı’yı anlamak için varlıkları gözlemleme ve düşünme yoluna girildiğinde insanın sanat, fizik ve doğaya yönelmesi gerekir.

Bu yolla Tanrı ve âlem arasındaki uyumu, doğadaki nedenselliği anlamak için gösterdiği çabanın insana bir cevabı olacak mıdır?

Zeynep: Tanrı yalnızca kendisinin ve yarattıklarının bilinmesini istemez. İnsanın ruhsal ve dünyevi bakımdan doyuma ulaşmasını da ister. İnanç ve Tanrı ile ilgili düşünceler, açık zihin ve kavrayış yoluyla oluşur. Bu düşüncelerin bilgisi, doğru kaynaklardan elde edilmelidir. Bu bilgiler, dinî tecrübe sırasında bireysel seçimlere dönüşür.

15. Bu metne göre aşağıda verilen konuşmacılardan hangisinin fikri, inancın akılla anlaşılacağı konusunda kaygı taşımaktadır?
A) Kuzey B) Beyza C) Zeynep D) Kuzey ile Beyza E) Zeynep ile Kuzey

16. Metinde hangi felsefi probleme yer verilmemiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
A) Akıl-inanç
B) Tanrı-âlem
C) Yaratıcının varlığı
D) İrade özgürlüğü
E) Ruhun ölümsüzlüğü