11. Sınıf Meb Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 98-100 Cevapları

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 98 Cevapları

Hazırlık Soruları Cevapları

1) Verilen dizelerden yola çıkarak resmin duygu aktarımındaki işlevini açıklayınız.

Cevap: Resim, duyguları kelimelere mahkûm etmeden aktaran güçlü bir sanattır. Bazen bir renk, bir çizgi veya bir gölge, uzun bir cümlenin veremediği etkiyi tek başına oluşturabilir. Mutluluk gibi soyut bir duyguyu bile, bir yüz ifadesi, bir ışık yansıması veya bir mekân tasviri üzerinden gözle görülür ve hissedilir hâle getirir. Bu yüzden resim, duygunun doğrudan kalbe ulaşmasını sağlayan sessiz ama en etkili ifade yoludur.

2) Öğüt vermek için şiirin uygun bir tür olup olmadığına ilişkin görüşlerinizi belirtiniz.

Cevap: Şiir, yalnızca duygu aktarmaz; aynı zamanda okuyucunun zihninde iz bırakan yoğun ve estetik bir mesaj taşır. Bu nedenle, öğretici bir yön taşıması istenirse şiir oldukça uygun bir türdür. Fakat şiirde öğüt, düz bir anlatımla değil; imgeler, benzetmeler, semboller ve çağrışımlar aracılığıyla verildiğinde daha etkili olur. Doğrudan değil de dolaylı bir üslupla verilen öğüt, okuyucunun zihninde daha kalıcı bir etki bırakır.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 99 Cevapları

Metni Anlama ve Çözümleme Cevapları

1) Ressam Haklı metninde Mehmet Âkif’in vermek istediği ileti nedir?

Cevap : Mehmet Âkif bu metinde, dönemin gösteriş merakını ve bilinçsizce benimsenen tüketim alışkanlıklarını eleştirir. İnsanların anlamını kavramadıkları hâlde modaya kapılmalarını, bu yüzden kandırılmaya açık hâle gelmelerini hicveder. Böylece toplumdaki yüzeysellik ve düşüncesizlik eleştirel bir bakışla ortaya konmuştur.

2) Metindeki yapı ögelerini bulunuz.

✔ Olay: Zengin bir adamın modaya uyarak evine resim yaptırmak istemesi ve ressamla arasında geçen mizahi konuşmalar.
✔ Kişiler: Zengin (ev sahibi) ve ressam.
✔ Mekân: Yeni yapılmış köşkün iç odası.
✔ Zaman: Belirsizdir; ancak olay şimdiki zaman havası içinde aktarılır.

3) Eser hangi bakış açısıyla yazılmıştır?

Cevap: Metin hâkim (ilahi) bakış açısıyla yazılmıştır. Anlatıcı olayların tamamını dışarıdan gözlemleyen, karakterlerin söz ve davranışlarını olduğu gibi aktaran konumdadır.

4) Parçada değinilen tarihî olayın metne katkısını açıklayınız.

Cevap: Metinde Hz. Musa’nın Kızıldeniz’i yarıp Firavun’dan kurtulması olayına gönderme yapılır. Bu tarihî olayın kullanılması iki işlev görür:

1. Ressamın bilgisizliğini ortaya çıkararak mizahı güçlendirir.
2. Zenginin cahilce modaya kapılma hâliyle anlatılan durumun abartılı yönünü belirginleştirir.

Bu sayede metnin hiciv yönü daha etkili hâle gelir.

5) Metinde hicvedilen durum nedir?

Cevap: Metinde hem moda uğruna akılsızca yapılan davranışlar, hem de ressamın bu durumu fırsata çevirmesi hicvedilir. Yazar, yüzeysel bir estetik anlayışını, şekilci modernleşmeyi ve bilinçsiz özenticiliği eleştirir.

6) Metnin hikâye türü ile benzer ve farklı yönlerini tespit ediniz.

Benzer Yönleri:

• Olay örgüsü vardır.
• Kişiler, mekân ve zaman unsurları belirgindir.
• Betimleme, diyalog ve öyküleme teknikleri kullanılmıştır.

Farklı Yönleri:

• Metin şiir biçiminde, yani nazım şeklinde yazılmıştır.
• Aruz ölçüsü kullanılmıştır.
• Şiirsel dil ve ritim, manzum hikâyeyi klasik hikâyeden ayırır.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 100 Cevapları

Manzum Hikâye – Özgün Metin

Geçen ay mahallede bir akşamüstü,
Ali amca düşmüştü aniden yere.
Komşular toparlandı birer birer,
Kaygı doldu herkesin bakışlarına göre.

Ambulans geldi hızlı adımlarla,
Evdekiler panikle kapıyı açtı.
“Merak etmeyin, kontrol edeceğiz,”
Dedi doktor, sesi herkesi rahatlattı.

O gece hastane nöbet gibi oldu,
Kızı başucunda gözyaşı dökerken.
Ali amca yorgun, nefes nefese,
“Merak etme kızım, geçer,” derken.

Sabaha karşı yüzü renk kazandı,
Doktor gülümseyip “Durumu iyi,” dedi.
O an odada yükselen sevinç,
Sanki en güzel haberdi dünyadaki.

Eve döndüklerinde mahallece,
Herkes geçmiş olsun demeye geldi.
Bu küçük hastalık hikâyesi bile,
Komşuluğun kıymetini yeniden gösterdi.

İnsan hasta olunca anlıyor meğer,
Sağlığın ne büyük bir hazine olduğunu.
Şükretmek gerekiyormuş her nefese,
Yaşamın sessiz ama değerli soluk olduğunu…