11. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 95 Cevapları Meb Yayınları

İçinde derişik amonyak çözeltisi bulunan bir şişenin kapağı laboratuvar tezgâhının bir ucunda açıldığında tezgâhın diğer ucundaki kişinin amonyak kokusunu algılaması zaman alır. Bunun nedenini açıklayınız.
Cevap: Amonyak molekülleri, difüzyon nedeniyle havada hareket eder. Bu yayılma süreci zaman alarak kokunun tezgâhın diğer ucuna ulaşmasını geciktirir.

2.2 Yorum Sizde

Yönerge: Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Mevsim değişiklikleri ve sıcaklık farklılıkları duyuları etkiler. Koku alma duyusu da bunlardan biridir. Sıcaklığa bağlı koku değişimleri ve havadaki koku moleküllerinin içeriği koku alma duyusunun işleyişiyle açıklanabilir.
Kokunun az ya da çok algılanmasının nedenlerinden biri burna ulaşan molekül miktarındaki değişimdir. Uçucu organik bileşikler olarak da anılan koku moleküllerinin burna ulaşabilmesi için öncelikle buharlaşması gerekir. Yaz aylarındaki sıcaklık artışı bu moleküllerin daha hızlı buharlaşmasını sağlar. Koku molekülleri kış aylarında çok az buharlaştığı için bazı kokuları almak mümkün olmaz. Havadaki molekül içeriğine ek olarak bu moleküllerin yayılım biçimi de sıcaklık ve nem gibi faktörlerden etkilenir. Hava sıcaklığının artması gaz moleküllerini hızlandırdığından koku bileşenlerinin yayılımını kolaylaştırır. Yaz aylarında artan nem miktarı da koku algısını etkiler. Kokunun kaynağı olan uçucu kimyasallar nem sayesinde uzaklara taşınır ve kimyasalların havada kalma süreleri artar.

1. Koku algısı neden değişir? Açıklayınız.
Cevap: Koku algısı, burna ulaşan molekül miktarındaki değişim, sıcaklık ve havadaki nem miktarının etkisiyle değişir.

2. Gaz moleküllerinin sıcaklığı ile yayılma hızları arasındaki ilişkiyi bir örnekle açıklayınız.
Cevap: Hava sıcaklığının artması gaz moleküllerini hızlandırır, bu da koku bileşenlerinin daha hızlı yayılmasını sağlar.

3. Buzdolabından çıkarılan bir yemeğin kokusu yemek ısıtılmadan önce ve ısıtıldıktan sonra nasıl algılanır? Arkadaşlarınızla tartışınız.
Cevap: Buzdolabından çıkarılan bir yemeğin kokusu, yemek ısıtıldığında daha yoğun algılanır çünkü ısı, koku moleküllerinin buharlaşmasını artırır.