11. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 35-36-37-38 Cevapları Meb Yayınları

1. Ünite Ölçme ve Değerlendirme

A- Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcükleri yazınız.
1. Platon, ideaların bilgisine akıl aracılığıyla ulaşılabileceğini belirtir.
2. Sokrates’e göre bilgisizlik ahlaki olmayan davranışın nedenidir.
3. Konfüçyüs’e göre genç bir insanın arkadaşlarına karşı erdemi içten olmasıdır.
4. Bilginin ve ahlakın insanın algısı tarafından anlamlandırıldığını savunan düşünürlere sofist denir.

B- Aşağıda Romen rakamlarıyla verilen filozof isimlerini harf ile verilen felsefi kavramlarla eşleştirerek doğru harfi parantez içine yazınız.

EŞLEŞTİRME:

• I: c
• II: e
• III: d
• IV: ç
• V: b
• VI: a

11. Sınıf Meb Felsefe Kitabı Cevapları

C- Aşağıda verilen açık uçlu soruların cevaplarını ilgili alanlara yazınız.

6. Aristoteles’e göre insan, nesnenin ne olduğunun bilgisini nasıl elde eder? Açıklayınız.
Aristo, öğretmeni Platon’dan tamamen farklı düşüncelere sahipti. Hatta Aristo ve Platon birbirinden tamamen farklı iki zıt felsefenin kurucusudur bile diyebiliriz. Aristo’ya göre bir nesnenin bir durumun ya da bir canlının bilgisinin edinebilmesinin sadece ve sadece tek bir yolu vardır. O yol da tamamen empirik bir yoldur.

7. Aristoteles’in “altın orta” öğretisine bir örnek veriniz.
İnsanın nasıl bir hayat yaşadığında mutlu olabileceği sorusunu yanıtlamaya çalışırken Aristoteles, kişinin ancak tüm olanaklarını ortaya koyup bunları kullanarak, yani “kendini gerçekleştirerek” mutlu olabileceğini söylemiştir. Ayrıca mutluluğu üçe ayırır:
Haz ve keyif.
Özgürlük ve sorumluluk.
Araştırmacılık ve filozofluk.

Meletos: Sokrates, seni böyle vakitsiz bir sona sürükleyen bir ömürden utanç duymuyor musun?
Sokrates: Dostum, yanılıyorsun. Değeri olan bir kimse, yaşayacak mıyım yoksa ölecek miyim diye düşünmemelidir. Bir iş görürken yalnız doğru mu eğri mi hareket ettiğini, cesaretli bir adam gibi mi yoksa tabansızca mı hareket ettiğini düşünmelidir.

Platon, Sokrates’in Savunması Sokrates’in yukarıdaki düşüncesine göre erdemli yaşamak için nasıl hareket edilmelidir? Açıklayınız.
Sokrates son derece ahlak ve erdem anlayışına sahip bir düşünürdür. Sokrates’in düşüncesine göre erdemli yaşamak için, kişi öncelikle dürüst olmalıdır. Çünkü Sokrates’e göre kişinin kendisine ve çevresine karşı dürüst olması, atılması gereken ilk adımdır. Sokrates’in bu kuralı daha sonra “dobralık” olarak değerlendirilmiştir.

9. İnsanın görme algısının fiziksel olarak bir sınırı vardır. Protagoras’a göre insan, duyuları aracılığıyla bilgi oluşturur. Duyular her insanda farklı yoğunlukta gerçekleştiğinden duyunun bilgisi göreceli ve değişir özelliktedir.
Protagoras’m her şeyin ölçüsünün insan olduğu fikrine varmasında insanın duyularının değişebilir olmasının etkileri neler olabilir?
Sofistler, mutlak bilginin olmadığını, duyularımızın bizi yanılttığını söyler ve şu tezi öne sürerler; Suya düz bir çubuk soktuğumuzda çubuk düz olmasına rağmen yukarıdan bakıldığında kırılmış gibi görünür.

10. Ö. Faruk Erdem’in “Mitolojik Dönem ve Sonrasında Türklerin Felsefi Anlayışı” adlı makalesine göre Türk hikmetinin en eski örneklerine İslamiyet öncesi dönemde, destanlarda ve eski Türk savlarında rastlanır. Eski Türklerde yöneticinin en önemli özelliklerinden biri bilge olmaktır. Bu yüzden kağan ve vezir gibi yöneticilerde bilge olma özelliği aranır. Yöneticinin diğer erdemleri çalışkanlık, vatan sevgisi, cesaret, kahramanlık, gurur ve iyi huy olarak sıralanır. Eski Türk metinlerinde Platon ve Aristo gibi Antik Yunan filozofları arasında geçen bilge yönetici tartışmaları da görülür.
Metne göre eski Türk metinlerinde geçen hikmet görüşleriyle Antik Yunan filozoflarının felsefi görüşleri arasında benzerlik var mıdır? Açıklayınız.

Cevap: Elbette benzerlik vardır. Çünkü Türklerde kağan ve vezir gibi yöneticilerde bilge olma özelliği aranırken Platon’a göre de yöneticinin erdemleri çalışkanlık, vatan sevgisi, cesaret, kahramanlık, gurur ve iyi huy olarak sıralanır.

11. Sofislerin bilgi görüşünün temel özelliği nedir?

Cevap: Sofislerin bilgi görüşünün temel özelliği, her şeyin her şeyle çelişebileceğini savunmaları ve bilginin kişisel, öznel bir konu olduğunu düşünmeleridir.

12. Sokratik yöntemin aşamaları nelerdir?

Cevap: Tümevarımsal Akıl Yürütme ve Sokratik Metot
Aristoteles’e göre, Sokrates’in felsefe kariyerine bakıldığında, sağladığı en büyük katkılar tanımlarla ilgili araştırmaları ve tümevarımsal akıl yürütmedir. Sokrates’e göre, felsefi kavramların tanımlanması, gerekli nesnel temeli oluşturur. Çünkü etik bir kavramın tanımı olmadan, etik yargılarda bulunulacak bir dayanak da yoktur.

Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruların doğru seçeneğini işaretleyiniz.

13. “Gılgamış Destanı”m tabletlere yazarak düşüncenin yazılı kültüre aktarılmasını sağlayan ilk medeniyet aşağıdaküerin hangisidir?
A) Hint B) Çin C) İran D) Mısır E) Sümer

14. Konfüçyüs, “İdeal Bir İnsan ve Topluma Dair Konuşmalar” adlı eserinde “Erdem, erdem içindedir.” demektedir. Bu söze göre bir erdemi istemek başka bir erdemi de istemektir. Farklı erdemler birbirini tamamlayan bir yapıdadır.
Bu duruma uygun düşecek örnek aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Kurnaz esnafın müşterilerine karşı güler yüzlü davranması
B) Canı sıkılan kişinin eşine ev işlerinde yardım etmesi
C) Mahalle sakinlerinin mahalle çeşmesini tamir etmesi
D) Akrabalık ilişkilerini seven bir gencin bayram ziyaretlerine katılması
E) Kişinin şans oyunlarını haksız kazanç olarak görmesi

15. Thales; evrenin ana maddesini, ilk nedenini aramış, doğadaki her şeyin temelinde suyun olduğunu iddia etmiştir. Thales’ten sonra Anaksimandros, arkhe olarak sonlu bir varlık olan suyun sonsuz sayıda varlığın oluşumunu açıklamada yetersiz olduğunu söyleyerek arkheyi sonsuz olan “apeiron” kavramı ile açıklamıştır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi “apeiron”un bir özelliği olamaz?
A) Nicelik olarak sınırsızdır.
B) Duyusal, somut bir varlıktır.
C) Sonsuzluk niteliği vardır.
D) Bütün varlıkların temelidir.
E) Nitelik olarak belirsizdir.

16.
I. Diogenes
II. Lukianos
III. Aristoteles
IV Thales
V Ksenofanes
Yukarıdaki filozofların hangileri Anadolu’nun batısında yaşamamıştır?
A) I-II B) II-III C) II-III IV D) III-IV-V E) I-II-III-IV-V

17. Değişme karşısında değişmeden kalan asıl varlığı bilmenin insan hayatına faydası hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
A) Varlığın yapısının araştırılması ve arkhenin ne olduğu sorusunun yanıtlanması
B) İnsanın gerçek varlığı ve değerli olanı bilmesiyle eylemlerine anlam vermesi
C) Duyuların bitmeyen bir değişmeyi ve oluşu işaret ederek insanı çevresine yöneltmesi
D) Değişmenin varlığın asıl gerçeği olup olmadığı konusunda insanı şüpheye düşürmesi
E) Değişmenin gerisinde değişmeden kalan ve üstün olan asıl varlığın olduğunu bilmesi

Öncelikle A şıkkında geçen "arkhe" kelimesinin anlamına bakıldığında, Sokrates öncesi Yunan filozoflarının bu kavramı bir "temel", bir "ilk neden" için kullandığı görülmüştür.

Felsefi düşünce ilk kez varlığın kaynağı ve nedenini araştırarak işe başlamıştır. Dünya ve içindeki canlıların oluşum kaynağının ne olduğu, arkhe düşüncesinin temelini oluşturur. (Örneğin arkhe kavramı felsefi bağlamda ilk kez kullanan Thales, her şeyin arkhe'sinin su olduğunu savunmuştur.)

Soruda verilen ifadede değerlerden bahsedilmediği için B seçeneği yanlıştır.

Duyulardan da bahsedilmediği için C seçeneği yanlıştır.

Soruda "değişmeden kalan varlığın bilinmesinden" bahsedilir. Yani öncelikle "değişmeyen bir varlığın olduğu" kabul edilmiş, ikinci aşamada bunun bilinmesinin etkileri tartışılmaktadır. O yüzden D seçeneği de yanlıştır.

E seçeneğinde değişmeden kalan bir varlık olduğunun bilinmesi demiş, bir üst paragrafta açıkladığım nedenden ötürü bu da yanlıştır. (E seçeneği, zaten soruda verilen ifadeyi tekrarlamış.)

Ancak değişmeden kalan varlık bilgisine ulaşan insan onun yapısını araştırmaya, ilk nedeni yani arkhe'sini aramaya başlayabilir. Bu felsefi düşüncenin temeli olduğu gibi insanı diğer birtakım felsefi incelemelere götürecektir. Doğru cevap A seçeneğidir.

18. Lao Tse’nin düşüncesinde evrendeki her türlü değişimin beslendiği sonsuz kaynak aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tao B) İdea C) Madde D) Form E) Aperion

Lao Tse'nin düşüncesinde evrendeki her türlü değişimin beslendiği sonsuz kaynak Tao'dur. Cevap A şıkkıdır.

Çin dini geleneğine ait en orijinal öğretilerdendir. Bu anlayışa göre Tao evrendeki düzendir. Her şey Tao'dan akar, Tao'ya döner. Tao kendiliğinden var olmuştur. Betimlenemez, nesnesiz, cisimsiz, sonlu ve sonsuzdur. Varlığın yokluğa götürmesi sebebiyle Tao yokluk anlamına gelir. Bu anlayış bir tür Nihilizm olarak kabul edilir.

Lao Tse nesnelere ve kavramlara yüklenilen anlamların, arzu ve amaçları meydana getirmektedir. Bu anlamlardan kopmak da insanı eylemsizliğe götürür. İnsan bir kez eylemsizliğe ulaştığında, uyumlu yaşamın geçiş kapısı açılır. Bu uyuma yolu izlemek denir. Yol anlamına gelen Tao kelimesiyle kastedilen budur.

19.
I. Kâğıdın görüntüsü, gerçeğinin yansımasıdır.
II. Kâğıdın bilgisi beyaz, yanıcı ve yırtıla- bilen olmasıdır.
III. Kâğıdın bilgisi, görünüşünden soyutlanarak ideayla kavranır.
IV Kâğıdın bilinmesi, onun nedenlerinin bilinmesidir.
Aristoteles’in bilgi görüşüne ait olan öncüller aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) I B) I-III C) II-III D) II-IV E) III-IV

20. Aristoteles’in görüşlerine göre insanın toplumsal yaşamdaki refahı neye bağlıdır?
A) Cömertlik B) İyi yönetim C) Bilgelik
D) Güç ve nüfuz E) Çoğunluğun idaresi

21. Platon’un “Devlet” adlı eserindeki görüşleri dikkate alındığında devleti yönetenlerin bilgili, akıllı ve adil olması gerekir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu düşüncenin gerçekleşmesinin koşuludur?
A) Topluluğun erke itaat etmesi
B) Yöneticilerin filozof olması
C) Yurttaşların eğitimden geçmesi
D) İnsanın toplumsal yaşama uyumu
E) İnsanların seçkin bir zümre tarafından yönetilmesi

22. Platon’a göre gerçeğin bilgisi epistemeye akıl yoluyla ulaşılır. Akıl, bu bilgiye ulaşmak için ruhun derinliklerine yönelir ve orada var olan bilgileri açığa çıkarır.
Platon’un bu görüşü aşağıdakilerden hangisiyle ifade edilir?
A) Bilmek, anımsamaktır.
B) Bilmek, tecrübe etmektir.
C) Bilgi, genellemelerle elde edilir.
D) Bilmek, özün bilgisini bilmektir.
E) Bilgi, tahmin ve sanıdan meydana gelir.

23. Ahlakın kaynağı mutluluktur ve mutluluğa iyi ideasına ulaşmaya çalışmakla varılır.
Platon’a göre iyi ideasına aşağıdakilerden hangisiyle ulaşılır?
A) Ödev bilinci taşımak B) Erdemli olmak C) Sorumlu davranmak
D) İyi niyetle hareket etmek E) Faydalı olana yönelmek

24. Ustanın biri ormanda gezerken yaşlı bir ağaca rastlar. Ağacın dallarını keser, toplayarak atölyesine götürür. Dalları yontar ve şekil verir. Sonunda bir sandık yapar.
Metinde geçen usta ve sandık kavramları Aristoteles’in aşağıda verilen hangi nedenlerine sırasıyla karşılık gelmektedir?
A) Fail, maddi B) Maddi, ereksel C) Ereksel, maddi
D) Maddi, formel E) Fail, formel