11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 90 Cevapları Cem Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Okuduğunuz “Benim Şiirlerim” şiirinde bilmediğiniz kelimelerin anlamını metindeki bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi sözlükten kontrol ediniz.
Koru: bakımlı ve koruma altında bulunan küçük orman.
Yanardağ: magmanın yerin içinden yüzeye doğru fışkırdığı ya da geçmişte fışkırmış olduğu bir püskürme ağzı bulunan dağ.
Sıtma: Sıtma, sivrisineklerin plazmodium adlı paraziti insanlara bulaştırması yoluyla oluşan ateşli bir enfeksiyon hastalığıdır.

2. Şiirin temasını belirleyiniz.
Cevap: Şiirin teması memleket sevgisidir.

3. a) Okuduğunuz şiirde ahengi sağlayan unsurları belirleyiniz.
Cevap: Bu şiirde rediflere, kafiyelere ve dize içi tekrarlanan kelimelere yer verilmiştir. Şiirdeki ahenk unsurlarını kafiyeleri şöyle gösterebiliriz:

hayatı-karardı: -tı sesleri yarım kafiyedir.
şeyler – eser: -er sesleri tam kafiyedir.
var-tırmalar: -ar sesleri tam kafiyedir.
bulun-olun: -un sesleri tam kafiyedir.

b) Belirlediğiniz ahenk unsurlarının şiire katkısını değerlendirin.
Cevap: Belirlediğim ahenk unsurları şiirin okunurluğunu arttırmakta, şiire estetik bir akış sağlamaktadır. Bu da okurun şiiri daha zevkle okumasını öncüller.

4. a) Okuduğunuz şiirin şekil özelliklerinin içerikle ilişkisini belirleyiniz.
Cevap: Şair, bu şiirinde kendi dünyalarına kapanıp aşk şarkıları söyleyenleri, toplumun sorunlarıyla ilgilen­meyenleri, başka insanların dert ve acılarını paylaş­masını bilmeyenleri ele alıyor. Onların, kişisel tut­kularının tutsağı olmalarını eleştiriyor, bencillik yön­lerine karşı çıkıyor. Bunu da saf sade bir Türkçe ile yapmaktadır.

b) Şekil özelliklerini belirlediğiniz şiirin nazım şekli sonedir. Sone nazım şeklinin özelliklerini araştırarak ulaştığınız sonuçları noktalı alana yazınız.
Cevap: İlkin İtalyan yazınında görülen, klasik Avrupa yazınında yaygın olarak kullanılmış bulunan, Türk şiirinde az görülen, iki dört dizeli ve iki üç dizeli bölümlerden oluşan ve uyak düzeni genellikle abba abba ccd ede olan şiir biçimidir.

5. Okuduğunuz şiirde, şair imgelerden yararlanmış mıdır? Örneklerle açıklayınız.
Cevap: Şair bazı imgelemeleri mecaz yoluyla semboller üzerinden kurmuştur. Örneğin aşağıdaki benzetmelere bakalım:

Yılan dişli diken : Toplum sorunlarını, insanları acılarını anlatan dize.
Sıtmalı yer : Yurt ve ulus için bir şeyler yapabilme heyecanı; yurt sevgisi.
Üç telli saz : Toplumla ilgili ulusal konuları dile getiren şairin kendi şiirleri.

6. Şiirde söyleyici ile hitap edilen kişi arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.
Cevap: Şiirde söyleyici olan şair kendisini halk ile bir arada görür. Onunla sohbet eder gibi yazar. Mehmet Emin Yurdakul “üç telli saz” adını verdiği şiirleriyle aynı işlevi gördüğünü anlatmak istiyor, kendini halk ozanları gibi görüyor.

7. Okuduğunuz şiir ve Mehmet Emin Yurdakul hakkında verilen bilgilerden hareketle şiir ile şair arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.
Cevap: Bu şiirde, “Milliyetçilik” akımının mille­tin dertleriyle ilgilenmenin bir görev olduğu ilkesine değiniliyor. Mehmet Emin Yurdakul, elindeki üç tel­li saz ile (şiirleriyle) ulusunun dertlerini dile geril­meyi, dertlilerin göz yaşlarını silmeyi istemektedir. Ona göre, milliyetçi bir şairin ilk görevi, kişisel tut­kularından vazgeçmek, ulusunun yanında ve hizmetin­de olmaktır.

8. Millî Edebiyat Dönemi şiirinin diğer önemli temsilcilerini ve bunların eserlerini belirleyiniz.
Cevap: “Millî Edebiyat Dönemi”, genellikle 1911’de Genç Kalemler dergisi ile başlatılan “Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı”nın ortaya çıktığı 1923 yılına kadar devam eden bir edebî sürecin adıdır. Bu edebî dönemin başlıca temsilcileri; Mehmed Emin Yurdakul, Ömer Seyfettin, Ali Canip Yöntem ve Ziya Gökalp’tir.