11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 127-128-129-130-131-132-133-134 Cevapları Cem Yayınları

4. Ünite Değerlendirme Çalışmaları

1. Yukarıdaki metin bir makaleden alınmıştır. Metnin, makalenin hangi özelliklerini taşıdığını belirleyiniz. Ulaştığınız sonuçları noktalı alana yazınız.
Cevap: Metin şu özellikleri barındırdığı için makale özelliğini taşır: Ciddi ve ağırbaşlı bir dil kullanılmış. Ele alınan konuyla ilgili terimlere yer verilmiş. Konu sınırlaması yok, ancak daha çok bilimsel, akademik ve kültürel konularda yazılmış. Uzunluğu ile ilgili bir sınırlama yok. Ayrıntıya inilmiş. Devrik cümlelerden mümkün olduğunca uzak durulmuş. Yazarının konusunda uzman olduğu söylenebilir.

2. Yukarıdaki metinde ağırlıklı olarak hangi anlatım biçimi kullanılmıştır? Metinden örnek vererek noktalı alana yazınız.
Cevap: Yukarıdaki metinde daha çok açıklama anlatım biçimi kullanılmış. Özellikle sözcüklerin kökenleri ile ilgili bilgi verilen kısımlarda bu durum hemen göze çarpar.

3. Yukarıdaki metinde düşünceyi geliştirme yollarından hangisi/hangileri kullanılmıştır? Metinden örnekler vererek noktalı alana yazınız.
Cevap: Yukarıdaki metinde daha çok açıklama anlatım biçimi kullanılmış. Özellikle sözcüklerin kökenleri ile ilfili bilgi verilen kısımlarda bu durum hemen göze çarpar.

B. Aşağıdaki cümlelerin başına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız. Nedenlerini açıklayınız.

(D) Makalede kesin bir sonuca ulaşmak amaçlanır.
(D) Makaleler, gazete makaleleri ve bilimsel makaleler olmak üzere ikiye ayrılır.
(Y) Makalelerde yazar, öznel bir tutumla düşüncesini kanıtlamaya çalışır.
(Y) Makalelerde yazar, kişisel görüş ve düşüncelerine yer verir.

C. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelime veya kelime gruplarım yazınız.

• Makale; giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşur.
• Makalelerde dil, ağırlıklı olarak göndergesel işlevinde kullanılır.
• Makalelerde açıklayıcı ve tartışmacı anlatım biçimleri sıkça başvurulan anlatım biçimleridir.
• Makale bilgi vermek amacıyla yazılır.
• Makalelerde öne sürülen görüşler, düşünceler; tanımlama, sayısal verilerden yararlanma, örnekleme gibi düşünceyi geliştirme yollarına başvurularak kanıtlanır.

Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli sorulan cevaplayınız.

1. ..nin yazmış olduğu …” Türk edebiyatının ilk makale örneği olarak kabul edilir.

Boş bırakılan alana aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A) Agâh Efendi-Tercüman-ı Ahvâl Mukaddimesi
B) Şinasi-Kâmûs-ı Türki
C) Muallim Nacı-Demaeme
D) Şinasi-Tercüman-ı Ahvâl Mukaddimesi
E) Şemsettin Sami-Kâmûs-ı Türki
Cevap: D

2. Kaynak gösterme ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Araştırmaya dayalı metinlerde kaynak gösterilirken birkaç farklı yöntemden yararlanılabilir.
B) Araştırmaya dayalı metinlerde eserlerin künyesi tek bir yöntem ile gösterilir.
C) Araştırmaya dayalı metinlerde eserlerin künyeleri metnin sonunda kaynakça bölümünde verilir.
D) Kaynak gösterme metin içinde yapılmışsa yay ayraç içinde yazarın soyadı, kitabın basım tarihi ve sayfa numarası şeklinde verilir.
E) Araştırmaya dayalı metinlerde kaynak gösterme, hem eserlerin yazarlarına saygının gereği hem de ahlaki bir sorumluluktur.
Cevap: B

3. Aşağıdakilerden hangisi makalenin özelliklerinden değildir?

A) Bir görüşü, düşünceyi kanıtlamak için yazılan makalelerde yazarın kişisel görüş ve düşüncesi ön plandadır.
B) Makale; giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşur.
C) Makale yazılırken ele alınan düşünce, kanıtlarla desteklenmelidir.
D) Makalelerde kesin bir sonuca ulaşılmalıdır.
E) Dil, edebiyat ve sanatla ilgili yazılan edebî makaleler de vardır.
Cevap: A

4. I. Tez ve antitez şeklinde savunulabilecek bir konu belirlenir.
II. En az üçer kişiden oluşan iki grup vardır.
III. İkna edici üslup ve çarpıcı örnekler kullanılır.
IV. Grup başkanları, konuşmacıların ardından söylenenleri özetler.
Yukarıda özellikleri verilen sözlü anlatım türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Açıkoturum B) Forum C) Konferans D) Münazara E) Panel
Cevap: D

5. “Her millet, dilini ve kültürünü yüzyıllar boyunca yoğurur.”
Yukarıdaki cümlenin öğeleri, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Belirtisiz Nesne / Belirtili Nesne / Zarf Tümleci / Yüklem
B) Özne /Yüklem
C) Özne / Zarf Tümleci / Dolaylı Tümleç / Yüklem
D) Belirtisiz Nesne / Dolaylı Tümleç / Belirtili Nesne / Yüklem
E) Özne /Belirtili Nesne /Zarf Tümleci / Yüklem
Cevap: E

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öğelere ayırmada yanlışlık yapılmıştır?

A) Türkçeye t yabancı dillerden girmiş kelimenin / tarihi ve kültürel bir manası / vardır.
B) Onlar, /Türklerin diğer milletlerle olan kültür alışverişinin delilleridir.
C) Türkçenin en eski kelimeleri / uzak köylerde / yaşamaktadır.
D) Dil, / bir milletin yaşadığı sosyal hayata göre / tabakalara / ayrılır.
E) Okuma yazma bilenlerin kullandıkları kelimeler} mesleklerine göre / değişir.
Cevap: A

7. Anne çocuğuna bir oyuncak verir () () Bak sana otomobil getirdim () {) der. Aşağıdakilerden hangisinde yay ayraçlara gelmesi gereken noktalama işaretleri doğru olarak verilmiştir?
Cevap: C

8. Alışmanın rahatlığına -hiç olmazsa- dayanmalı (I) Ama her zaman güvenebilir Bülent’e (II) insan adamdır Bülent (III) Bugüne bugün babasıdır onun (İV) Orada, karanlığın önünde, kuvvetle çizilmiş boz bir çizgi (V)

Yukarıdaki parçada numaralanmış yerlerden hangisine ötekilerden farklı bir noktalama işareti getirilmelidir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Cevap: E

9. Sümüklü böcek hiç uyumamış, (I) beklemişti. Kelebeğin güzelliğini öven türküler yaparak, (II) vakit geçirmişti. Kelebek, (II!) balodan dönünce hepsini söylemeyi düşünmüştü. Ama söyleyemedi, (IV) dili tutulmuştu sanki. Sonra kelebeğin uykusu vardı, (V) kelebek yorulmuştu.
Yukarıdaki parçada, numaralanmış noktalama işaretlerinden hangisi gereksiz kullanılmıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E)V.
Cevap: B

D. Aşağıdaki görsellerden yararlanarak görsellerin ait olduğu kitabın künyesini araştırmaya dayalı metnin kaynakçasına uygun olacak şekilde görsellerin altındaki noktalı alanlara yazınız.

Kemal, Yahya. (1988) Eğil Dağlar, Ankara: Milli Eğitim Basımevi
Asya, Arif Nihat. (1991) Nesirler, Ankara: Kültür Bakanlığı.

E. Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.

1. Duygu, düşünce ve hayallerin mantıklı bir biçimde ve birbirleriyle uyum içinde verilmesi. (Tutarlılık)
2. Metin içinde geçen herhangi bir bilgi ile ilgili olarak sayfa altına, çalışmanın sonuna konulan açıklama veya kaynak bilgisi. (Dipnot)
3. Belli bir konu hakkında bilgi vermek, bir düşünceyi açıklamak veya kanıtlamak amacıyla yazılan bilimsel metin. (Makale)
4. İki karşıt düşüncenin iki grup arasında jüri ve dinleyici huzurunda tartışıldığı konuşma türü. (Münazara)
5. Yazarın bir düşünceyi eleştirmek, bir tezi çürütmek veya okuyucu kendi düşüncesine çekmek için başvurduğu anlatım biçimi. (Tartışma)
6. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında makale türünde birçok örnek veren ve İyi Yazı, Kötü Yazı metninin yazan. (Peyami Safa)
7. Edebiyatımızda ilk makale örneği olarak kabul edilen Tercüman-ı Ahvâl Mukaddimesinin yazarı. (Şinasi)
8. Bir düşünceyi somutlaştırmak için bu düşünceyi destekler nitelikteki olay ve olgulardan yararlanarak oluşturulan düşünceyi geliştirme yolu. (Örnekleme)
9 Belli bir konu, yer ve dönemle ilgili yayınları kapsayan veya en iyilerini seçen eser, bibliyografya, bibliyografı. (Kaynakça)
10. Bir paragrafta ana düşüncenin daha iyi açıklanmasını sağlayan, onu daha belirgin hâle getiren, işlediği konunun sınırlarını çizen düşünce. (Yardımcı düşünce)
11. Herhangi bir konuda bilgi vermek, bir şeyler öğretmek amacıyla daha çok öğretici metinlerde kullanılan anlatım biçimi. (Açıklama)
12. Bir yazının temeli olan asıl düşünce, ana fikir. (Ana düşünce)

F. Aşağıda verilen tanılayıcı dallanmış ağaçtaki bilgilerden bazısı doğru, bazısı yanlıştır. İlk ifadeden başlayarak ve cevap oklarını takip ederek doğru yola çıkınız.

“Hemşireye telefonunu verdikten sonra hastaneyi terk etti.” cümlesinin ögeleri sırasıyla dolaylı tümleç, zarf tümleci, belirtili nesne ve yüklemdir. (Y)
“Epeyce yaklaşmıştık yavru köpeğe.” cümlesinin ögeleri sırasıyla zarf tümleci, yüklem ve belirtili nesnedir. (Y)
“Hastaneye düşmesine neden olan olay sabah başlamıştı.” cümlesinin ögeleri sırasıyla dolaylı tümleç, özne, zarf tümleci ve yüklemdir. (Y)
Cevap: 8. çıkış