11. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Sayfa 41 Cevapları Meb Yayınları

Etkinlik

Yönerge: Aşağıdaki metinden yararlanarak etkinlik sorularını cevaplayınız. Bireysel ya da grup çalışması olarak planlanan etkinliği gerçekleştiriniz.

Çevrenizde diyabet hastalığıyla ilgili haber, makale, görsel ve işitsel ögeler gibi içeriklere rastlamanız muhtemeldir. Diyabet hastalığında kanda sınır değerden fazla glikoz olmasına karşın hücreler ihtiyaçları için gerekli olan glikozu alamaz. Hücreler enerji ihtiyaçlarını yağlardan ve proteinlerden sağlamaya yönelir. Kandaki fazla glikoz idrarla atılarak miktarı dengelenmeye çalışılır. Diyabetin belirtileri arasında sık idrara çıkma, fazla su içme ve susuzluk duygusu, çok acıkma, iştahın artması ve fazla yemek yeme sayılabilir. Diyabetin iki tipi vardır: Tip I diyabet, otoimmün bir bozukluktur ve daha çok çocukluk döneminde görülür. Kişinin kendi bağışıklık sisteminin pankreastaki insülin üreten hücreleri tahrip etmesinden kaynaklanır. Bunun sonucunda pankreas insülin üretemez. Bu hastalık genellikle günde birkaç kez uygun dozda insülin enjekte edilerek tedavi edilir. Günümüzde gen mühendisliği ve biyoteknoloji alanındaki gelişmelerle rekombinant DNA teknolojisiyle bakteriler kullanılarak yeterli miktarda insan insülin hormonu üretilmektedir. Tip II diyabet ise çoğunlukla ilerleyen yaşlarda kalıtsal faktörler, şişmanlık, hareketsiz yaşam, yanlış beslenme alışkanlıkları gibi etkenlerle ortaya çıkar. Fazla karbonhidratlı yiyeceklerle beslenmek pankreası aşırı uyarır ve fazla insülin salgılamasına neden olur. Bu yaşam tarzının devam etmesi ve insülin hormonunun yüksek yoğunluğunun sürmesi durumunda azaltarak düzenleme (downregulation) mekanizması devreye girer. Doku hücrelerindeki insülin reseptörlerinin sayısı azaltılır, glikoz hücreler tarafından yeterince alınamaz ve kullanılamaz, kan glikoz seviyesi yükselir. Doğru beslenme ve düzenli egzersizlerle diyabet kontrol altında tutulabilir.

1. Diyabet hastalarının yaşadıkları sorunlar neler olabilir? Tartışınız.
Diyabet hastaları yaşam boyu sürekli kan şekeri izlemek, insülin veya ilaç kullanmak, beslenme alışkanlıklarına dikkat etmek, egzersiz yapmak ve potansiyel komplikasyonlarla başa çıkmak zorunda kalabilirler.

2. Diyabet hastaları yaşam kalitelerini artırmak için neler yapmalıdır? Tartışınız.
Diyabet hastaları yaşam kalitelerini artırmak için kan şekerini kontrol altında tutmalı, sağlıklı beslenmeli, düzenli egzersiz yapmalı, doktor tavsiyelerine uymalı ve stresten kaçınmalıdır.

3. Günümüzde sıklıkla adı geçen hiperglisemi ve hipoglisemi kavramlarının diyabetle ilişkisini ve yaşam kalitesi üzerine etkilerini araştırınız. Elde ettiğiniz bilgilerden yararlanarak hazırlayacağınız bir elektronik sunuyu ya da posteri EBA portfolyoda paylaşınız.
Günümüzde sıklıkla adı geçen hiperglisemi ve hipoglisemi kavramlarının diyabetle ilişkisini ve yaşam kalitesi üzerine etkilerini araştırınız. Hiperglisemi, yüksek kan şekerini ifade eder ve diyabetin uzun vadeli komplikasyonlarına yol açabilir. Hipoglisemi ise düşük kan şekerini ifade eder ve acil müdahale gerektirebilir. Diyabetli bireylerin kan şekeri kontrolü, hem hiperglisemi hem de hipoglisemi riskini azaltarak yaşam kalitesini olumlu yönde etkileyebilir.