11. Sınıf Ata Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 138-147 Cevapları

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 138 Cevapları (Ata Yayıncılık)

Hazırlık Soruları ve Cevapları

Soru 1: Gazetelerde güncel konular hakkında nesnel bir bakış açısıyla yayımlanan yazıları da makale olarak nitelendirmek mümkün müdür?
Cevap: Evet, mümkündür. Çünkü makalede önemli olan, konunun nesnel, bilgiye dayalı biçimde ele alınmasıdır; bu nedenle gazetelerdeki güncel ve bilimsel temelli yazılar da makale sayılabilir.

Soru 2: Düşünce yazıları içinde en ağırbaşlı ve en zor olan türün makale olduğu fikrine katılıyor musunuz?
Cevap: Evet, katılıyorum. Çünkü makale bilimsel düşünme, kanıtlama ve mantıksal açıklama gerektirir; bu da yazımını diğer türlere göre daha zorlaştırır.

Soru 3: Günlük hayatta kullanılan kelimelerle şiir yazılabilir mi?
Cevap: Evet, yazılabilir. Çünkü şiirde önemli olan kelimelerin seçimi değil, onlara duygu ve anlam kazandırabilmektir. Günlük kelimelerle de etkileyici şiirler yazılabilir.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 141 Cevapları (Ata Yayıncılık)

Şiir Hakkında II – Metni Anlama ve Çözümleme

Soru 1: “Şiir Hakkında II” adlı metinden alınan aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili kelime gruplarının anlamını metindeki bağlamından hareketle tahmin ediniz.

• Ruh hâletinin gölgeli havası: Kişinin iç dünyasında beliren karmaşık duygular.
• İrca edilemeyen seyyal bir halita: Sürekli değişen, sınırları belli olmayan ruh hali.
• Tayin etmek: Kesin olarak belirlemek.

Soru 2: Metne göre şiir dilinin günlük konuşma dilinden farkı nedir?
Cevap: Şiir dili, gündelik dilden farklı olarak anlamdan çok ahenk, imge ve duygulara dayanır. Kelimeler şiirde daha derin anlamlar taşır.

Soru 3: Metne göre şiir ve musiki arasında nasıl bir ilişki vardır?
Cevap: Şiirle musiki arasında ritim, ahenk ve duygusal bütünlük açısından benzerlik vardır; şiir bir tür söz musikisidir.

Soru 4: Okuduğunuz metnin ana düşüncesini ve yardımcı düşüncelerini belirleyiniz.

• Ana düşünce: Şiir dili, duygu ve ahengi ön planda tutan, konuşma dilinden farklı özel bir dildir.
• Yardımcı düşünceler: Şiirde anlamdan çok hissin önemi vardır, kelimeler seçilirken ahenk gözetilmelidir, şiir bir musiki gibidir.

Soru 5: Metinde yazarın duygu ve düşüncelerini anlatırken kullandığı anlatım biçimlerini açıklayınız.
Cevap: Açıklayıcı ve tartışmacı anlatım kullanılmıştır. Düşüncelerini güçlendirmek için tanımlama, örneklendirme ve karşılaştırma yollarından yararlanmıştır.

Soru 6: Metnin üslup özelliklerini belirleyiniz.
Cevap: Üslup sanatlı, felsefî ve derindir. Dili ağır ve edebîdir; soyut kavramlar sıkça kullanılmıştır.

Soru 7: Metinde ortaya konulan bilgi ve yorumları ayırt ediniz.

• Bilgiler: Şiir dili konuşma dilinden farklıdır, ahenk taşır.
• Yorumlar: Şiir, ruhun derinliklerini yansıtan özel bir sanattır.

Soru 8: Metinde yazarın konuya ve okuyucuya yönelik tavrını değerlendiriniz.
Cevap: Yazar öznel bir bakış açısına sahiptir. Şiiri savunur ve okuyucuyu bu düşünceye yönlendirir.

Soru 9: Yazarla metin arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.
Cevap: Metin, Tanpınar’ın kendi şiir anlayışını yansıtır. Yazarın kişisel şiir görüşü metnin merkezindedir.

Soru 10: Fikrî, felsefi veya siyasi akımların metne yansımalarını değerlendiriniz.
Cevap: Metinde sembolizm ve saf şiir anlayışı görülür. Felsefi açıdan estetik ve iç dünyanın önemi vurgulanmıştır.

Etkinlik – Karşılaştırma Tablosu

“Okul Kütüphaneleriyle Öğrencilerin 21.Yüzyıla Hazırlanması” adlı makale ile “Şiir Hakkında II” adlı makaleyi tabloda verilen ölçütlere göre karşılaştırınız.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 142 Cevapları

Ahmet Hamdi Tanpınar (1901–1962)

Dil Bilgisi Çalışmaları

1. Etkinlik

Soru: “Okul Kütüphaneleriyle Öğrencilerin 21. Yüzyıla Hazırlanması” adlı metinden alınan aşağıdaki cümlelerde yay ayraçla gösterilen yerlere uygun noktalama işaretini yazınız.

Cevap: • Kütüphanelerin hizmet yapısı(,) amaçları, bütçe olanakları, personeli, bilgi kaynakları, kullanıcıları, binaları, hizmet ortamları ve değişen öncelikleri farklı olmaktadır.

• Ailenin(,) özellikle annelerin, arkadaşların, öğretmenlerin bilgi kaynağı olarak kullanıldığı anlaşılmıştır.

• Bilgi hizmetleri(,) gereksinim duyulan bilgileri sağlayarak eğitimde yenilik yönetiminin uygulanmasına katkı sağlamaktadır.

• Ülke çapında dijital okul kütüphaneleri sayısı çoğaltılmalı(,) öğrencilerin güncel yayınlara sınırsız ve ücretsiz olarak kolay erişimi sağlanmalıdır.

Soru: Yay ayraçlara yazdığınız noktalama işaretinin hangi işlevlerde kullanıldığını açıklayınız.

Virgül, eş görevli sözcükleri birbirinden ayırmak için kullanılır.
Virgül, ara sözleri veya açıklamaları ayırmak için kullanılır.
Virgül, kısa duraklar oluşturarak cümlenin anlamını ve ritmini düzenler.
Virgül, bağlaçsız sıralı cümleleri birbirinden ayırır.

11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 143 Cevapları – Şiir Hakkında II

2. Etkinlik

Soru: Ahmet Hamdi Tanpınar’a ait “Şiir Hakkında II” adlı metinden alınan aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcük gruplarının cümlenin hangi ögesi olduğunu belirtiniz.

➡️ “Bundan birkaç sene evvel” → Zarf tümleci (zaman)
➡️ “şiir lisanının ... ayrı olması” → Özne (isim-fiil grubu)
➡️ “kelimenin şiire kontrolsüz girdiğini” → Belirtili nesne (-i hâli)
➡️ “Bu alâkada” → Zarf tümleci (bakımından)
➡️ “Sözü sanatta sadece bir musiki kıymeti gibi kullanmak” → Özne (mastar grubu)
➡️ “Bunlar ... ihtiyaçlarına” → Dolaylı tümleç (-e yönelme)

3. Etkinlik

Metinden Alıntılar: “Bilâkis şiirin hemen daima kendisinden uzak tuttuğu kelimeler mevcuttur.”
“Kabulü biraz güç olan bu iddiada, şiir lisanının alelâde konuşma ve nesir lisanından ayrı olması gibi büyük ve esaslı bir hakikat mevcuttur.”
“Bunlar mesleklerin teferruatına, hususiyetlerine yahut da insan hayatının en aslî ihtiyaçlarına ait kelimelerdir.”

Soru 1: Altı çizili kelimelerin doğru telaffuzuna yönelik çalışmalar yapınız.
Cevap: bilâkis (bi-lâ-kis), kabulü (ka-bu-lü), alelâde (a-le-lâ-de), lisanından (li-sa-nın-dan), hakikat (ha-ki-kat),
teferruatına (te-fer-ru-a-tı-na), hususiyetlerine (hu-su-si-yet-le-ri-ne), aslî (as-lî)

Soru 2: Düzeltme işaretlerinin günümüzdeki kullanım kurallarına uyup uymadığını nedenleriyle belirtiniz.
Cevap: Günümüzde “bilâkis” → “bilakis” ve “aslî” → “asli” olarak yazılır; çünkü artık uzun ünlülerin gösterilmesi zorunlu değildir.
“alelâde” kelimesinde ise düzeltme işareti, uzun “â” sesini göstermek için korunabilir.
Diğer kelimelerde düzeltme işaretine gerek yoktur.

Yazma Çalışmaları

A. Yazma Tür ve Tekniklerini Tanıma

Araştırmaya Dayalı Metin Yazma Aşamaları

1. Hazırlık
• Araştırma yapacağınız konuyu belirleyiniz.
• Konu kapsamında ön kaynak taraması yaparak alt başlıkları oluşturunuz.
• Ardından detaylı kaynak taraması ile güvenilir bilgi kaynaklarını inceleyiniz.

Ön Kaynak Taraması: Bu aşamada konunun genel çerçevesi belirlenir. Konuya dair fikir edinmek için rastgele kaynak taraması yapılır.
Bu, araştırmanın temelini oluşturur ve sonraki detaylı tarama aşamasına zemin hazırlar.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 147 Cevapları – Münazara

A. Sözlü İletişim Tür ve Tekniklerini Tanıma

Münazara

Münazara, karşıt görüşleri savunan iki grubun bir jüri önünde belirli kurallar çerçevesinde fikirlerini ortaya koyduğu düzenli bir tartışma türüdür.

Münazaranın Özellikleri

• Konu önemli, tartışmaya değer ve düşündürücü olmalıdır.
• Her grup belirlenen sürede görüşünü savunur.
• Amaç, görüşünü kanıtlayarak tartışmadan galip çıkmaktır.
• Jüri, konuşmacıların savunmalarını, konuşma biçimlerini ve davranışlarını değerlendirir.
• Münazarada kural ve nezaket esastır; kişisel üstünlük değil, fikirlerin gücü ön plandadır.

B. Uygulama

Münazara Konusu:

“Teknoloji insan ilişkilerini güçlendirir mi, zayıflatır mı?”

Amaç: Teknolojinin insan iletişimi üzerindeki olumlu ve olumsuz etkilerini tartışarak öğrencilerin araştırma, konuşma ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek.

Gruplar:

• A Grubu (Olumlu Görüş): Teknoloji insan ilişkilerini güçlendirir.
• B Grubu (Olumsuz Görüş): Teknoloji insan ilişkilerini zayıflatır.

Soru ve Cevaplar

1️⃣ Soru: Teknoloji insanların iletişimini nasıl etkiliyor?
A Grubu: İnsanlar artık kilometrelerce uzaktan bile görüntülü konuşabiliyor; iletişim hızlanmıştır.
B Grubu: Teknoloji iletişimi yüzeyselleştirmiştir; insanlar duygularını ekrandan aktardığı için samimiyet azalmaktadır.

2️⃣ Soru: Sosyal medya insan ilişkilerine katkı sağlar mı?
A Grubu: Sosyal medya, iletişimi kolaylaştırır ve farklı kültürlerden insanlarla tanışmayı sağlar.
B Grubu: Sosyal medya, kıyaslama ve sahte imaj kültürünü besler; güveni ve içtenliği azaltır.

3️⃣ Soru: Teknoloji aile ilişkilerini nasıl etkiliyor?
A Grubu: Teknoloji aile bireyleri arasındaki iletişimi kolaylaştırmıştır; herkes her an bağlantı hâlindedir.
B Grubu: Teknoloji, yüz yüze iletişimi azaltmış, aile bireyleri aynı evde bile birbirinden uzaklaşmıştır.

4️⃣ Soru: Gelecekte teknolojinin ilişkiler üzerindeki etkisi ne olur?
A Grubu: İnsanlar farklı kültürlerle etkileşime geçerek empati kurmayı öğrenecektir.
B Grubu: Teknoloji, yapay ilişkiler yaratarak insanları yalnızlaştıracaktır.

Değerlendirme

Her iki grup da araştırma yaparak örnekler sunmuştur.

• A Grubu, teknolojinin iletişimi kolaylaştırdığını vurgulamıştır.
• B Grubu, samimiyetin azaldığını kanıtlarla açıklamıştır.

Jüri, konuşmaların tutarlılığı, örnek kullanımı ve ikna gücüne göre değerlendirme yapmıştır.

Sonuç: B Grubu (teknolojinin insan ilişkilerini zayıflattığı görüşü) daha güçlü gerekçeler sunduğu için kazanan seçilmiştir.

Sonuç ve Kazanımlar

Bu etkinlikle öğrenciler:

• Saygılı tartışma kültürünü öğrendi.
• Fikirlerini kanıtlarla savunmayı başardı.
• Teknolojinin hem birleştirici hem de uzaklaştırıcı etkilerini fark etti.