10. Sınıf Peygamberimizin Hayatı Ders Kitabı Sayfa 94-95-96-97-98-99-100 Cevapları Meb Yayınları

3. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

A. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere, verilen sözcüklerden uygun olanı yazınız.

1. Beş vakit namaz miraç Gecesi’nde farz kılınmıştır.
2. Allah’ın(cc) rızasını kazanmak için bağışta bulunup harcama yapmaya infak denir.
3. Oruç, ibadet niyetiyle imsak vaktinden iftar vaktine kadar yemekten, içmekten uzak durmak anlamına gelir.
4. Hz. Muhammed’in(sav) hayatını, yaşayış biçimini, niteliklerini, ahlakını, savaşlarını anlatan ilme siyer adı verilmiştir.
5. Allah’ı(cc) anmak amacıyla söylenen dua ve övgü sözlerini ifade eden siyer Hz. Peygamber’in Müslümanlara tavsiyelerindendir.
6. Allah Resulü(sav), Ömer b. Hattâb’a, hak ile batılı birbirinden ayıran anlamında Fârûk ismini vermiştir.

B. Aşağıda verilen tamlayıcı dallanmış ağaçtaki oruçla ilgili ifadelerden bazıları doğru, bazıları yanlıştır. İlk cümleden itibaren ifadelerin doğru ya da yanlışlığını belirleyerek okları takip ediniz ve ulaştığınız tek çıkışı işaretleyiniz.

a. Orucun faydaları bireysel alan ile sınırlıdır. (Y)
c. Oruçlu kimse kavga ve tartışmadan uzak durmalıdır. (D)
e. Bayram günlerinde oruç tutmaya izin verilmemiştir. (Y)
6. Çıkış

C. Aşağıdaki açık uçlu soruların cevabını ilgili alana yazınız.

8. Hz. Peygamber’in namaza verdiği önemi bir örnekle açıklayınız.
Cevap: Hz. Peygamber, namazın Müslümanlar için önemini belirtmiş ve bu ibadeti düzenli olarak yerine getirmiştir. Örneğin, bir savaş esnasında dahi namazı aksatmamış, askerleri iki gruba ayırarak bir grup namaz kılarken diğer grup düşmana karşı nöbet tutmuş ve sonra grupların yer değiştirmesini sağlamıştır. Bu örnek, namazın her durumda ve koşulda yerine getirilmesi gereken temel bir ibadet olduğunu gösterir.

9. Orucu bir kalkana benzeten Peygamberimiz sav oruçlu kimseden beklenen tavrı nasıl tarif etmiştir?
Cevap: Hz. Peygamber, orucu bir kalkan olarak nitelendirmiş ve oruçlu kimsenin olumsuz davranışlardan kaçınmasını istemiştir. Oruçlu kimseden, kötü söz ve hareketlerden uzak durması, sabırlı ve hoşgörülü olması beklenir. Oruç, bireyi kötü alışkanlıklardan ve olumsuz davranışlardan koruyan bir kalkan görevi görür.

10. Hac ibadeti Müslümanlara hangi vasıfları kazandırır?
Cevap: Hac ibadeti, Müslümanlara sabır, hoşgörü, birlik, beraberlik ve toplumsal dayanışma vasıflarını kazandırır. Hac esnasında, farklı kültür ve coğrafyalardan gelen Müslümanlar bir araya gelir ve kardeşlik duygusunu pekiştirirler. Ayrıca, hac ibadeti sırasında yapılan ritüeller, bireyin sabır ve hoşgörüsünü geliştirir.

11. “Ellerinizle, dillerinizle ve mallarınızla cihat edin.” (Nesâî, Cihâd, 48.) hadisi Müslümanlara hangi sorumlulukları yüklemektedir?
Cevap: Hz. Peygamber’in bu hadisi, Müslümanların elleriyle (fiili hareketler), dilleriyle (sözleri) ve mallarıyla (malî yardımlar) cihad etmeleri gerektiğini vurgular. Buna göre, Müslümanlar iyiliği teşvik edip kötülükten sakındırmak, adaleti savunmak ve İslam’ın güzel ahlakını yaymak amacıyla çaba göstermelidirler.

12. Dua ederken dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
Cevap: Dua ederken içtenlik, saygı ve edebe dikkat edilmelidir. Duaya başlamadan önce abdest almak, kıbleye yönelmek ve dua sırasında konsantre olmak önemlidir. Ayrıca, dua ederken Allah’ın sıfatlarını övmek, salavat getirmek ve dua ettiği istekleri hâlisane bir niyetle dile getirmek, dua ederken dikkat edilmesi gereken hususlardandır.

Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve doğru cevabı işaretleyiniz.

13. Hz. Peygamber, namazı gözünün nuru olarak nitelendirir ve gereği gibi eda edilen namazların kişiyi cennete ulaştıracağını müjdelerdi. Hicretten bir buçuk yıl kadar önce Miraç Gecesi’nde beş vakit namaz farz oluncaya kadar sabah akşam namaz kılmış ve ashabını da buna teşvik etmişti.
Bu parçada namazın;
I. hükmü
II. değeri
III. şartları
hususlarından hangilerine değinilmiştir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: C

14. “Hz. Peygamber, ailesi için kestiği koyundan ne kadarı kaldı diye sormuş, kürek kemiği dışındaki kısmın dağıtıldığını öğrenince ‘(Dernek ki) kürek kemiğinin dışında tümü (bize) kaldı.’ buyurmuştur.”
(Tirmizî, Sıfatü’l-Kıyâme, 33.)
Bu hadisin mesajına en uygun atasözü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Biri yer, biri bakar; kıyamet ondan kopar.
B) Aza kanaat etmeyen, çoğu hiç bulamaz.
C) Emek olmadan yemek olmaz.
D) Cennetin kapısını cömertler açar.
E) Ne verirsen elinle o gider seninle.
Cevap: E

15. İnsanın, Allah(cc> rızasını kazanmak için harcama yapması anlamına gelen kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Cihat B) İnfak C) İrşat D) Tertil E) Tezkiye
Cevap: B

16. “Oruç tutan nice kimseler vardır ki oruçtan nasibi sadece aç kalmaktır…”
(İbn Mâce, Sıyâm, 21.)
Bu hadiste oruç ibadetinin hangi yönüne dikkat çekilmiştir?

A) Farz olduğu kimselere
B) Kabul olma şartlarına
C) Kazandıracağı mükâfatlara
D) Dayanışmaya olan etkisine
E) Sağlık açısından faydalarına
Cevap: B

17. Veda Haccı ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) On binlerce Müslüman katılmıştır.
B) Hz. Peygamber’in eda ettiği tek hacdır.
C) Hicretin altıncı yılında gerçekleşmiştir.
D) Hz. Peygamber’in bu hac sırasında yaptığı konuşmalara Veda Hutbesi denmiştir.
E) Hz. Peygamber, bu hac sırasında haccın yapılışını uygulamalı olarak göstermiştir.
Cevap: C

18. “Emr-i bi’l-maruf nehy-i ani’l-münker” sorumluluğuyla ilgili
I. Yalnızca peygamberlere mahsus bir görevdir.
II. İnsanları iyiliğe çağırmayı ifade eder.
III. Cihat kapsamında değerlendirilen bir eylemdir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: D

19. “Onlara karşı gücünüz yettiği kadar kuvvet ve savaş atları hazırlayın. Onlarla Allah’ın düşmanını, sizin düşmanınızı ve bunlardan başka sizin bilmediğiniz fakat Allah’ın bildiği diğer düşmanları korkutursunuz. Allah yolunda her ne harcarsanız karşılığı size tam olarak ödenir. Size zulmedilmez.” (Enfâl suresi, 60. ayet.) Bu ayetten çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Düşman üzerinde caydırıcı bir etki sağlamak için ordu güçlü olmalıdır.
B) Allah(cc) yolunda harcama yapanlar mutlaka karşılığını görür.
C) Müslümanlar güçlerinin yetmediği şeylerden sorumlu tutulmayacaktır.
D) İslam’a düşmanlık edenlerin kimler olduğunu en iyi Allah(cc) bilir.
E) Savaşmak durumunda kaldıklarında Allah(cc) Müslümanlara yardım edecektir.
Cevap: A

20. “Allah, ihmalkârlık ve gevşeklikten hoşlanmaz. Senin akıllı davranman gerekir. Fakat artık yapabileceğin bir şey kalmadığı zaman ‘Bana Allah yeter, O ne güzel vekildir.’ de.” (Ebu Dâvûd, Akdiye, 28.) Bu hadis aşağıdaki kavramlardan hangisini açıklamaktadır?

A) Cihat
B) Dua
C) Tebliğ
D) Tevekkül
E) Zikir
Cevap: D

21. “Resulullah’ın(sav) haber verdiğine göre Allah(cc) ‘… Kulum, kendisine farz kıldığım şeylerden daha sevimli bir şeyle bana yaklaşamaz. Kulum nafile ibadetlerle de bana yaklaşmaya devam eder, ta ki ben onu severim. (Sevince de) artık onun işiten kulağı, gören gözü, tutan eli, yürüyen ayağı olurum. Benden isterse muhakkak ona (istediğini) veririm. Bana sığınırsa muhakkak onu korur ve kollarım…’ buyurmuştur.” (Buhârî, Rikâk, 38.)
Bu hadise göre
I. İbadetlerini terk eden kişi, Allah’tan(cc) uzaklaşır ve imanı zayıflar.
II. İbadetleri yerine getirmek, Allah’ın(cc) rızasını kazanmaya vesile olur.
III. Allah’ın(cc) hoşnutluğunu kazananlar, her an O’nun korumasında olurlar,
ifadelerinden hangileri söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: E

22. “Sizden her kime dua kapısı açılmış ise ona rahmet kapıları açılmıştır. Allah’tan istenilen şeyler arasında O’na en sevimli geleni afiyettir. Dua, başa gelen ve henüz gelmeyen belaya karşı fayda sağlar. Öyleyse ey Allah’ın kulları, duaya sarılın!”
(Tirmizî, Deavât, 101.)
Bu hadiste duanın;
I. koruyucu olması
II. teşvik edilmesi
III. ibadet olması
hususlarından hangilerine değinilmiştir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: C

23.
I. Tavizsiz tutumu ve uygulamaları sonucunda adil bir yönetici olarak tanınmıştır.
II. Hz. Peygamber’in müşriklerle yaptığı tüm savaşlarda onun yanında yer almıştır.
III. Müslümanların Kâbe’de ilk kez açıktan namaz kılmalarına önderlik etmiştir.
IV. Yaptığı fetihlerle devletin sınırlarını genişletmiş ve gelirlerini artırmıştır.
Hz. Ömer hakkındaki bu bilgilerden hangileri onun halifelik dönemine aittir?

A) Yalnız I B) I ve IV C) II ve IV D) I, II ve III E) II, III ve IV
Cevap: B

E. 24-25. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.

Duayı müminin silahı olarak nitelemesi Peygamber Efendimizin duaya atfettiği anlam ve önemi açıkça gözler önüne seriyor. Silah deyince kılıcın, kalkanın, mızrağın, kısaca işlenmiş demirin akla geldiği bir zaman ve zeminde dikkatleri bambaşka bir yöne çekiyor. “Ey mümin” diyor sanki “Asıl silah senin manevi gücündür, Yüce yaratıcıya yönelip O’nun yardımını di- lemendir. Bu olmazsa silah dediklerin birer demir parçası olmaktan öteye geçmez. Sen dua silahını kullanmakta da mahir olmaya bak!”

Allah Resulü (sav) özlü dualar yapardı. Çok sözden ziyade az sözle çok dilekte bulunma yolunu seçerdi. Hayatının her adımında dua ile bütünleşmiş, şartların ve ruh halinin çeşitliliğine göre her anını dua ile bezemişti. Beğendiği yahut hayret ettiği bir şey gördüğünde, kederde sevinçte, korkuda, zaferde dua ederdi.
Hz. Peygamber’in duaları arasında olumsuz durumlardan Allah’a(cc) sığınma konulu olanlar önemli bir yer tutar. İmandan şüpheye düşmek, fakirlik, kıtlık, açlık ve borç altında ezilmek, nimetten mahrum kalmak gibi sıkıntılar bu durumlardan bazılarıdır. Yine korkaklık, tembellik, cimrilik, acizlik, dil ve duyu organlarının kötüye kullanılması; sıhhat ve afiyetin yitirilmesi, aşırı yaşlılık ve hastalıklar da onun dualarında Allah’a(cc) sığındığı zorluklar arasındadır. (Düzenlenmiştir.) (bk. Halil Altuntaş, Duayı Anlamak, s. 107-109.)

24. İnsanın duaya ihtiyaç duymasının sebepleri nelerdir? Yorumlayınız.
Cevap: İnsanın duaya ihtiyaç duymasının sebepleri çok çeşitlidir. Metne göre, duanın, müminin manevi bir silahı olduğu ve Yüce yaratıcıya yönelmenin, O’nun yardımını dilemenin önemini temsil ettiği belirtilmiştir. Zor zamanlarda, korku, zafer, keder ve sevinç anlarında, olumsuz durumlar ve sıkıntılar karşısında insanın manevi bir destek ve yardım arayışı içinde olması, duaya yönelmesini gerektirir. Dua, bireyin manevi gücünü arttırır, Allah’a olan bağlılığını pekiştirir ve yaşadığı zorluklar karşısında manevi bir sığınak oluşturur.

25. Aşağıdakilerden hangisi Hz. Peygamber’in dua usullerinden değildir?

A) Sadece zorluklar karşısında duanın manevi desteğine başvururdu.
B) Duaları, hayatın her alanını kuşatacak şekilde geniş kapsamlıydı.
C) Özlü ifadelerle geniş kapsamlı dileklerde bulunmayı tercih ederdi.
D) Duaları, şartların getirdiği farklı durumlara göre çeşitlilik gösterirdi.
E) İnsan olmanın getirdiği zaaflardan Allah’a(cc) sığınırdı.
Cevap: A