10. Sınıf Meb Fizik Ders Kitabı Sayfa 201-203 Cevapları
10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları | Sayfa 201-202-203
3.1 Etkinlik: Su Tesisatı ile Basit Elektrik Devresini Keşfet
Sayfa 201 – Soru & Cevaplar
Soru 1: Vananın açılması ve anahtarın kapatılması durumunda su tesisatı ve elektrik devresindeki gözlemlerinizi yazınız.
Cevap: Vana açıldığında borudan su akmaya başlar; anahtar kapatıldığında devreden elektrik akımı geçer. Her iki durumda da akış, sistemi harekete geçiren bir etkiyle başlar.
Soru 2: Kireçlenmeden dolayı boruda meydana gelen daralmanın suyun akışını nasıl etkileyeceğini açıklayınız.
Cevap: Borudaki daralma suyun akışını zorlaştırır ve akış hızını azaltır. Bu durum, elektrik devresinde direncin artmasına benzer.
Soru 3: Anahtar açık konumdan kapalı konuma getirildiğinde basit elektrik devresinde ne olur?
Cevap: Anahtar kapatıldığında devre tamamlanır ve elektrik akımı oluşur. Açıkken ise devre tamamlanmadığı için akım oluşmaz.
Soru 4: Su tesisatı ile elektrik devresi elemanlarını eşleştirerek tabloyu doldurunuz.
Su Tesisatı – Elektrik Devresi Karşılaştırma Tablosu
| Su Tesisatındaki Eleman | Elektrik Devresindeki Karşılığı | Elektrik Devresindeki Görevi | Benzer Yönleri | Farklı Yönleri |
|---|---|---|---|---|
| Pompa | Pil / Üreteç | Devrede gerilim oluşturarak elektrik akımını başlatır. | Her ikisi de sistemin çalışması için gerekli enerjiyi sağlar. | Pompa suyu hareket ettirir, pil ise elektronları hareket ettirir. |
| Boru | İletken tel | Elektrik akımının devrede ilerlemesini sağlar. | Akımın (su/elektrik) geçiş yolunu oluşturur. | Boru suyu taşır, tel elektrik yüklerini taşır. |
| Vana | Anahtar | Elektrik akımının geçip geçmemesini kontrol eder. | Akışın başlatılmasını veya durdurulmasını sağlar. | Vana suyu, anahtar elektrik akımını kontrol eder. |
| Kireçlenme nedeniyle daralmış boru | Direnç | Elektrik akımını sınırlar ve zorlaştırır. | Akışın azalmasına neden olur. | Boruda daralma fiziksel, dirençte etki elektriksel nedenlidir. |
| Borudan akan su | Elektrik akımı | Enerjinin devre boyunca taşınmasını sağlar. | Enerji taşıyan hareketli bir akış vardır. | Su maddeseldir, elektrik akımı elektron hareketidir. |
Sayfa 202 – Soru & Cevaplar
Soru 5: Tabloları karşılaştırarak çıkarımlarınızı yazınız.
Cevap: Su akışı ile elektrik akımı arasında güçlü bir benzetim vardır. Pompa-pil, vana-anahtar, boru-iletken tel eşleşmeleri bu benzerliği açıkça gösterir.
Soru 6: Suyun akışı ile elektrik akımı arasındaki ilişkiye yönelik çıkarımınızı yazınız.
Cevap: Her ikisi de bir itici etki sayesinde oluşur. Su basınç farkıyla, elektrik akımı ise potansiyel fark ile hareket eder.
Soru 7: Pompa basıncı artarsa su akış hızı nasıl değişir? Elektrik devresindeki karşılığı nedir?
Cevap: Pompa basıncı artarsa suyun akış hızı artar. Elektrik devresinde bu durum, potansiyel farkın artmasıyla akımın artmasına karşılık gelir.
Soru 8: Boru kesit alanı, uzunluğu ve malzemesinin devredeki karşılıklarını açıklayınız.
- Kesit alanı: İletkenin kalınlığı → Kalınlık artarsa direnç azalır.
- Uzunluk: İletken uzunluğu → Uzunluk arttıkça direnç artar.
- Malzeme cinsi: İletken türü → Malzemeye göre direnç değişir.
Soru 9: Elektrik akımı, potansiyel fark ve direnci tanımlayınız.
Elektrik Akımı: Elektrik yüklerinin iletken boyunca birim zamanda yaptığı harekettir.
Potansiyel Fark: Elektrik yüklerini harekete geçiren enerji farkıdır.
Direnç: Elektrik akımına karşı gösterilen zorluktur.
Sayfa 203 – Değerlendirme
Soru 1: Üretecin potansiyel farkının artmasının akım ve direnç üzerindeki etkisini açıklayınız.
Cevap: Potansiyel fark arttığında elektrik akımı artar. Direnç sabitken akım ile potansiyel fark doğru orantılıdır.
Soru 2: Basit elektrik devresine farklı bir benzetim örneği veriniz.
Cevap: İnsan vücudundaki kan dolaşım sistemi basit elektrik devresine benzetilebilir. Kalp pompa, damarlar iletken tel, kan akımı elektrik akımı gibidir.
Yorumların her türlü cezai ve hukuki sorumluluğu yazan kişiye aittir. Eğitim Sistem yapılan yorumlardan sorumlu değildir.