10. Sınıf Meb Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 143 Cevapları

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 143 Ders Dışı Etkinlik

Etkinlik Soruları ve Cevapları

Soru 1 — Toplumsal hayatta yaşanan dinî değişimin metnin dil ve anlatım özelliklerine etkisi/katkısı nedir?

Cevap: İslamiyet’in kabulüyle birlikte metnin dili daha kutsal, daha saygılı ve manevi bir tona bürünmüştür. “Allah, Azrail, dua, kader” gibi kavramlar anlatımın temelini oluşturmuştur. Bu durum kahramanın davranışlarında tevekkül ve teslimiyet gibi dinî değerleri öne çıkarmış, anlatımda yakarma, dua ve ilahi güç vurguları belirginleşmiştir.

Soru 2 — Toplumsal hayatta yaşanan sosyal değişimin metnin dil ve anlatım özelliklerine etkisi/katkısı nedir?

Cevap: Toplumda aile yapısı, dayanışma, fedakârlık gibi sosyal değerler anlatımda güçlü biçimde yer almıştır. Deli Dumrul’un anne-babası ve eşiyle ilişkileri, dönemin aile ve otorite anlayışını yansıtır. Dil, halkın konuşma tarzına yakın samimi ve anlaşılır bir söyleyişe sahiptir. Böylece metin toplumun yaşam biçimini doğrudan aksettirmiştir.

Soru 3 — Toplumsal hayatta yaşanan kültürel değişimin metnin dil ve anlatım özelliklerine etkisi/katkısı nedir?

Cevap: İslamiyet öncesi destansı Türk kültürü ile İslamî değerler birleşmiş, bu da esere hem kahramanlık hem maneviyat yönü kazandırmıştır. Yiğitlik, cesaret, şeref ve sadakat gibi değerler anlatımda ön plandayken; aynı zamanda tanrısal güç ve ahiret inancı öne çıkar. Bu birliktelik metnin dilini hem coşkulu hem ders verici hâle getirmiştir.

Genel Değerlendirme Sonucu

Sonuç: Toplumsal değişim, “Deli Dumrul” hikâyesine zengin bir kültürel ve manevi renk katmıştır. Metnin dili hem halkı yansıtan sade bir üsluba hem de destansı–dinî bir havaya sahiptir. Değişen yaşam biçimi, toplumsal ilişkiler ve inanç yapısı eserin anlatımına doğrudan yön vermiştir.

Değerlendirme Soruları ve Cevapları

Soru — Çalışmanın hangi aşamasında daha fazla zorlandınız? Gerekçesiyle yazınız.

Cevap: En çok zorlandığım bölüm, toplumsal değişimin metne olan etkisini somut örneklerle ilişkilendirme kısmıydı. Çünkü hem hikâyenin dönem özelliklerini hem de anlatımdaki ayrıntıları dikkatlice incelemek gerekiyordu.

Soru — Çalışmanın en beğendiğiniz yönlerini yazınız.

Cevap: Metnin içindeki dinî, sosyal ve kültürel öğeleri fark ederek geçmişteki yaşam biçimini daha iyi anlamamı sağladı. Böylece edebiyatın yalnızca bir sanat değil, aynı zamanda toplumu yansıtan bir kültür mirası olduğunu yeniden gördüm.