10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 140-141-142 Cevapları

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 140 – 141 Karşılaştıralım Cevapları

Karşılaştıralım

Soru: Aşağıdaki metni okuyunuz. Tabloda verilen ölçütlere göre metni, dinleme/izleme metniyle karşılaştırınız.

Tabloda doldurulacak ölçütlere göre karşılaştırma:

Ölçütler	Edebî (Dinleme/izleme metni)	Türkülerde Şiir (Okuma metni)
Ana fikir	Divan edebiyatının köklü ve güçlü bir edebî gelenek olduğu vurgulanır.	Türkülerin şiirsel değer taşıdığı ve çağdaş şiire kaynaklık ettiği anlatılır.
Yardımcı fikirler	Divan şiirinin sadece saray değil toplumsal bir kültür ürünü olduğu açıklanır.	Halk şiirinin estetik yönleri, imgeleri ve ince anlatımı örneklerle gösterilir.
Öznel/Nesnel	Öznel değerlendirmeler ve kişisel görüşler ağırlıklıdır.	Öznel yorumlar ile birlikte örneklere dayalı açıklamalar bulunur.
Dönem özelliği	Divan edebiyatının tarihî dönemle ilişkisi vurgulanır.	Halk şiirinin geleneksel yapısının çağdaş şiire etkisi belirtilir.
Farklı yorumlanma	Divan şiirinin değeri üzerine tartışmalar ve farklı görüşler vardır.	Türkülerin estetik yorumlara açık yapısı örneklendirilir.

Sıra Sizde

Aşağıdaki tabloda Edebî adlı metinde ileri sürülen görüşler ve bu görüşlere verilen cevapların bir bölümü yer almaktadır.

Soru 1: Bu görüşlere verilen cevaplara katılıp katılmadığınızı tablodaki ilgili bölümlere yazınız.

Bölüm	Cevap
İleri sürülen görüş	“Divan şiirinin hayatiyeti yoktur. Şairler padişahtan ulufe almak için şiirler yazıyordu.”
Görüşe verilen cevap	“Hiçbir bilimsel temeli olmayan, yanlış bir düşüncedir. Divan edebiyatı 700 yıllık güçlü bir birikimin ürünüdür. Sadece saraya bağlı bir sanat düşünmek mümkün değildir.”
Cevabın katıldığım yönü	Katılıyorum. Çünkü yüzyıllar boyunca etkisini sürdürebilen bir edebiyatın yalnızca saraya dayanması mümkün değildir. Divan şiiri köklü bir kültür ve düşünce mirasıdır.
Cevabın katılmadığım yönü	Kısmen. Saray desteğinin divan şiirini geliştiren bir yönü vardır. Ancak bu destek bazen şairleri övgü şiirleri yazmaya yöneltmiş, özgünlüğü dönem dönem sınırlamıştır.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı — Sayfa 142

Sıra Sizde Tablo Cevapları

Başlık	Cevap
İleri sürülen görüş	“Klasik edebiyat; donuk, statik, yerinde sayan, kendini tekrar eden bir edebiyattır.”
Görüşe verilen cevap	“Klasik edebiyat, yerinde sayan bir edebiyat olsaydı 700 yıl devam etmezdi; bu kadar çok sanatkâr yetişmezdi. Mesela ben lisedeyken o zamanki eğitim anlayışında bize öğretildi; gazel aşk, kadın, tabiat başka bir şey üzerine yazılmaz. Hayır, efendim! Öyle bir şey yok. Adam baş ağrısına bile güzel yazmış.”
Cevabın katıldığım yönü	Klasik edebiyat durağan değildir; yüzyıllar boyunca yenilenip gelişmiş, farklı dönemlerde birçok özgün şair yetişmiştir.
Cevabın katılmadığım yönü	Her konunun işlendiği düşüncesi biraz abartılıdır; özellikle bazı dönemlerde temalar aşk ve tabiat etrafında sınırlı kalmıştır.

Başlık	Cevap
İleri sürülen görüş	“Divan edebiyatı gerçek hayattan kopuk, gerçekten uzaktır.”
Görüşe verilen cevap	“Öyle diyorlar. Oysa hayat olduğu gibi hatta o kadar ki vakfiyelere, cami girişlerine, köprülere yazılan beyitler; o zamanın anlayışını, estetiğini istikbale postalayan vesikalar olarak önümüze çıkıyor. Şehzade katilleri, padişahın indirilmesi, kazan kaldırmalar, yenilgiler ve isyanlar hepsi zamanın divan şiirinde makes buluyor.”
Cevabın katıldığım yönü	Divan edebiyatı hayattan kopuk değildir; dönem olayları ve toplumsal değişimler şiirde kendine yer bulmuştur.
Cevabın katılmadığım yönü	Günlük hayatın sade yönlerine halk şiiri kadar yer verilmemiştir; bu durum şiiri daha ağır ve sanatlı kılar.

Soru: 2) Yaptığınız çalışmadan hareketle dinleme/izleme metnini eleştirel bir bakış açısıyla değerlendiriniz. Değerlendirmenizi aşağıya yazınız.

Cevap: Dinleme metni, klasik edebiyatın sadece saray çevresine ait olmadığını örneklerle anlatmış ve yanlış bilinen yargıları düzeltmiştir. Ancak bazı bölümlerde kişisel yorumlar ağır basmış ve yeterince kanıt sunulmamıştır. Genel olarak bilgilendirici ve düşündürücü bir söyleşidir.