10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 97 Cevapları Meb Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. “Erzurum dağları”diye başlayan bir türkünün Malatya yöresinden derlenmiş olmasının nedeni ne olabilir? Tartışınız.
Cevap: Çünkü türküler çok sevildikleri için her yörede gezici aşık şairler tarafından taşınmakta ve her gidilen yerde halkın hafızasına kazınmaktadır. Bu da bir türkünün doğduğu yerden çok akılda kaldığı yerde derlenmesini sağlar.

2. “Dört yanımı gurbet sardı tel ile” ifadesinden ne anlıyorsunuz? Açıklayınız.
Cevap: İnsan için en zor duygulardan biri de doğduğu köklerinin olduğu topraklardan uzak düşmektir. Yani gurbetin verdiği acıdır. Bu dizelerde de gurbet bir hapishaneye benzetilmiştir.

3. “Yaslı yaslı bayram yaptım el ile” ifadesiyle anlatılmak istenen nedir? Açıklayınız.
Cevap: İnsanın sevdiklerinden akrabalarından uzakta kutlayacağı bayramdan bile zevk alamayacağı anlatılır. Gurbet elde yabancılar ile kutlanacak bayram ancak yas gibi bir tat bırakır anlamı vardır.

4. Türkünün bent ve kavuştaklarındaki dizelerde hece sayıları farklıdır. Bu durumun metnin ahengine katkısını belirtiniz.
Cevap: Metnin anlaşılırlığını arttırır bu özellikler. Bunun yanında söylenmesi ve akılda tutulması da kolaylaşır.

5. Türküde ahengi sağlayan ögeleri belirleyerek bunların türküye katkısını değerlendiriniz.
Cevap: Türküde özellikle nakarat kısımları, redif ve kafiyeler ahengi sağlayan unsurlar olarak öne çıkarlar.

Etkinlik

a. Erzurum Dağları Kar ile Boran türkü metnini şiir biçiminde okuyunuz.
Cevap: Bu etkinliği sınıf ortamında yapmalısınız.

b. Erzurum Dağları Kar ile Boran türküsünü sınıf ortamında dinleyiniz.
Cevap: Bu etkinliği sınıf ortamında yapmalısınız.

c. Aynı metnin şiir ile türkü biçimindeki farklılıkları belirleyiniz.

Şiir biçimi: Şiir biçimi daha duygusal daha derin etkiler bırakır.

Türkü biçimi: Türkü biçimi daha insanı neşelendiren ya da kulağına hitap eden bir yapıdadır.