10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 84 Cevapları Düşler Yayıncılık

Metne Hazırlık

1. Anonim ürünlerin oluşum süreciyle ilgili neler söyleyebilirsiniz?
Cevap: Söyleyeni belli olmayan ürünlerden oluşmuştur. Türkü, mani, masal, destan, halk hikâyeleri, atasözü ve bilmeceler; karagöz, orta oyunu ve meddah gibi halk oyunları bu dönemin başlıca ürünleridir. Anonim ürünlerde halkın konuştuğu yalın bir dil kullanılmıştır.

2. Mânilerin toplumsal hayattaki işlevi sizce nedir?
Cevap: Manilerde Anadolu insanının düşünce yapısını, beğenisini, dertlerini, kıskançlıklarını, özlemlerini, sevgilerini vb. ortak kültürün sergilenişini görürüz. olan manilerde, Anadolu insanının dünyaya bakışının yanı sıra estetik modelleri de temsil edilir.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Mânilerin temalarını belirleyiniz. Temaların hangi şekilsel özellikler kullanılarak ifade edildiğini söyleyiniz.
Cevap: Hayatta yaşanan her konu maninin temasını teşkil eder. Aşk özlem, gurbet, ölüm, hasret, hiciv, güzellik, kıskançlık, tabiat tasvirleri, dua, beddua gibi.

2. Mânilerde ortaya konulan duygu ve düşünceler hangi dizelerde yer almaktadır?
Cevap: İlk iki dize hazırlık için söylenmiş, asıl anlatılmak istenen son iki dizede belirtilmiştir.

3. Metinlerden günlük konuşma dilinin özelliklerini yansıtan ifadelere örnekler veriniz.
Cevap: Karşıdan atlı geçti gibi kullanımların yanında Söyle bülbül derdimi gibi kullanımlar da günlük konuşma diline örnek verilebilir.

4. Mânilerde devrik cümlelerin sıkça kullanılması anlamı nasıl etkilemiştir?
Cevap: Türkçede yüklemi sonda değil başta veya ortada bulunan cümlelere “devrik cümle” denilmektedir. Manilerde devrik cümle kullanımı kafiyeyi sağlamak içindir.

5. “Ağlarım çağlar gibi” dizesindeki benzetmenin unsurlarını gösteriniz.

Benzeyen: Şair
Benzetilen: Çağlar
Benzetme yönü: Çok fazla olma miktarı
Benzetme edatı: gibi

6. İkinci mânide “Derdimi” kelimeleri ile hangi söz sanatı yapılmıştır? Açıklayınız.
Cevap: Tekrir yani tekrar etme adını verdiğimiz aynı kelimenin yinelenmesi sanatı yapılmıştır.

7. Mânilerin türlerini belirleyiniz.
Cevap: Şöyle sıralayabiliriz:
Ayaklı mânî : Dört mısralı olurlar.
Deyiş : İki kişinin karşılıklı söylediği mânîlerdir.
Düz mânî : Yedişer heceli dört dizeden oluşur.

Kesik mânî : Birinci dizesi 7 heceden az, anlamlı ya da anlamsız bir kelime grubu olan mânîler.