10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 77 Cevapları Meb Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Okuduğunuz koşuğun temasını belirleyerek bu temanın evrensel olup olmadığını tartışınız.
Cevap: Bu koşuğun konusu aşktır. Aşk evrensel bir temadır. Dünyanın her yanında aşk ile ilgili şiirler her dönem yazılagelmiştir.
Metindeki ana tema aşk ve sevgi ile ilgilidir. Şair, aşkı ve sevgiyi duygusal bir şekilde ifade etmektedir. Bu tema evrensel bir temadır, çünkü aşk ve sevgi insanlar için her kültürde önemli duygusal deneyimlerdir.

2. Metnin dil ve anlatım özelliklerini belirleyiniz.
Cevap: Metin, İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatının ürünüdür. Bu bakımdan dili dönemine göre basit olsa de yine de anlaşılamamaktadır. Günümüz Türkçesi’ne göre anlaşılması zor bir metindir.

3. Metni koşuk yapan özellikleri belirleyiniz.
Cevap: Metin İslamiyet Öncesi yazılmıştır. Yarım kafiye kullanılmıştır. Dörtlükler halinde yazılmıştır.

4. Metnin konu bakımından hangi şiir türünü örneklediğini belirleyiniz.
Cevap: Metin aşk konusunu işlediğinden ötürü koşuk türünün, halk edebiyatında Koşma türünün, günümüz şiirinin ise lirik şiir türünün örneğidir.

Etkinlik

a. Okuduğunuz koşuğun duraklarını bulunuz.

Bulnar mini / öles köz
Kara mengiz / kızıl yüz
Andın tamar tükel tuz

b. Koşuğun uyak düzenini, uyaklarını, redifle ini gösteriniz.
Cevap: aaab / cccd/eeef

c. Koşukta aynı dizelerde yer alan ses tekrarlarını belirleyiniz.
Cevap: Bu dizelerden de gördüğümüz üzere koymangız kısmı sürekli tekrar edilmektedir.

Avlap meni koymangız Beni avlayıp bırakmayın, (ne olur)!
Ayık ayıp kaymangız Söz verip sözünüzden caymayın!
Akar közüm uş tengiz Gözlerim(den) deniz gibi (yaşlar) akıyor işte;
Teğre yöre kuş uçar

ç. Belirlediğiniz söyleyiş özelliklerinin şiirin ahengine katkısını değerlendiriniz.
Cevap: Bu özellikler şiirin yapısını sağlamlaştırır. Okur sanki şiiri yazan odur ya da şiir onun yanılmış gibi hisseder.