10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 76 Cevapları Düşler Yayıncılık

Metne Hazırlık

Bildiğiniz sözlük türleri nelerdir? Sözlüklerin bir toplumun kültürel hayatındaki işlevi nedir?
Cevap: Dilimizde sözcükler türleri bakımından sekize ayrılır. Bunlar Adlar (İsim), Sıfatlar (Önad), Zamirler (Adıl), Zarflar (Belirteç), Edatlar (İlgeç), Ünlemler, Bağlaçlar ve Fiillerdir. Adlar (İsimler): Aklımıza getirebildiğimiz bütün varlıkları ve kavramları karşılayan sözcüklere ad yani isim denir.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Metnin yazılış amacı ile yazılış tekniği arasında bir uyum var mıdır?
Cevap: Okuduğumuz metinde kelimelerin anlamı açıklanırken şiir ve atasözlerinden de yararlanılmıştır. Bu bakımdan eser, sözlü kültür ürünlerinin günümüze ulaşmasını sağlayan önemli bir kaynaktır. Bu metinde de sözcükler sıralanmış ve anlamları bizlere verilmiştir. Böylece yazılış amacı ve tekniğin uyumlu olması sağlanmıştır.

2. Metnin hangi özellikleri onu klasik sözlüklerden ayırmaktadır?
Cevap: Metinde yer alan sözcüklerin ve bilgilerin halen günümüzde geçerli olması araştırma yapanların halen başvurdukları değerli bir kaynak olması nedeniyle eser bir klasiktir denilebilir.

3. “Divanü Lugati’t-Türk” Kaşgarlı Mahmut’un en ünlü eseridir. Onu günümüze taşımıştır. Bu eserin Türk kültürü içindeki yerini değerlendiriniz.
Cevap: Araplara Türkçe öğretmek, sözvarlığı, anlatım özelliği, kültürel zenginlik açısından Türkçenin Arapçadan hiç de geri kalmayan bir dil olduğunu göstermek amacıyla meydana getirilmiş olan eser, Türkçenin en önemli kültür hazinesidir.