10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 71 Cevapları Düşler Yayıncılık

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Aşağıda verilen kelimelerin, okuduğunuz metinden Eski Türkçedeki karşılıklarını bularak karşılarına yazınız.

yemek: torgurur
uyandırmak: odgarma-odgarır
sararmak: sargarur
bana: manga

2. Hece ölçüsü dizelerdeki hece sayısının eşit olması esasına dayanır. Metni bu açıdan inceleyiniz.
Cevap: Bu metin 7’li hece ölçüsü ile yazılmıştır. Bütün dizelerde ünlü sayısı yedidir.

3. Metnin içeriği insana özgü hangi gerçeklikle ilgilidir?
Cevap: İnsana özgü en değerli duygu aşktır. Bir aşığın dilinden anlatılmaktadır metin.

4. Metni aşağıdaki başlıklar altında inceleyiniz:

Kafiye düzeni, aaab/ cccb/ dddb
Kafiye türü ve redif, -ti’ler ve – durur’lar rediftir.
Nazım birimi, Nazım birimi dörtlüktür.

• Asonans, aliterasyon, kelime ve kelime grubu tekrarı
Cevap: Şiirde yer alan ses tekrarlarına baktığımızda sessiz harfler olarak r sesinin sesli harfler olarak da e ve o seslerinin çok fazla tekrarlandığını görmekteyiz. En çok tekrar eden kelimeler ise köngül yani gönül kelimesidir.

4. Metnin teması nedir? Tema, hangi yapı unsurlarına bağlanarak somutlaştırılmıştır?
Cevap: Metnin teması aşktır. Tema daha çok insanın yüreğini yakan ateş gibi somutlaştırılmıştır.

5. Şiirde konuşan şair değil, kurgusal bir kişiliktir. Söyleyici denilen bu kişilik şiirin içeriğine ve aksettirdiği ruh durumuna göre karakter kazanır. Metnin söyleyicisinin içinde bulunduğu ruh hâli hakkında neler söyleyebilirsiniz? Bu ruh hâli, şiiri okuma tarzınıza nasıl yansımaktadır? Açıklayınız.
Cevap: Şair yani anlatıcı bu şiirde aşık olduğu kadının kendisine yüz vermemesinden ona duyduğu aşkın onsuzluğun acısından sanki gerçek bir insanmış gibi bahsetmektedir.

6. Metinden hareketle koşuk nazım biçiminin özelliklerini (nazım birimi, kafiye düzeni, ölçü) maddeler hâlinde defterinize yazınız.
Cevap: Koşuklarda genellikle aşk, doğa ve kahramanlık konuları işlenmiştir. Çalgı eşliğinde söylenen koşuklarda kopuz da çalınır. Kopuzdan çıkan sesler koşukların ritmik bir ezgiye sahip olmasını sağlar. Lirik, epik ve pastoral özellikler taşıyan koşuklar eski dönemlerde sığır törenlerinde söylenirdi.

7. Metin lirik, epik, didaktik, pastoral ve satirik şiir türlerinden hangisinin özelliklerini taşımaktadır? Açıklayınız.
Cevap: Metin lirik şiir özelliği taşımaktadır. Çünkü ağırlıklı olarak işlenen konu aşk konusudur. Bu da duyguların ağırlıklı olduğu lirik şiir türünde kabul etmemizi sağlar.