10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 267 Cevapları Öğün Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Okuduğunuz metinden alınmış aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili kelime ve kelime gruplarının anlamını metindeki bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahmininizi kaynaklardan yararlanarak kontrol ediniz.

Tarihimizin unutturulduğunu ifade eden Başkan Göksu, “Fakat ne hikmetse geri dönüp baktığımızda tarihimizde o kadar gurur duyacağımız sahneler var ki bir kısmı unutturulmuş. Kûtü’l Amare belki de Batı’nın en büyük yenilgi tarihinden bir tanesidir. Bu yenilginin tarihte zihinlerimize çok fazla yer etmemesi, çok fazla toplumumuzun hafızasında yer etmemesinin nedeni unutturulmasıdır.” diye konuştu.

hikmet: Bilgelik, bilgi edinme, idrak, görgü, sağduyu ve sezgisel anlayış ile birlikte bu hususiyetleri özümseyebilme ve uygulayabilme kapasitesidir.

gurur duyulacak sahne: Başarı kazanılmış bir an için söylenir.

hafızada yer etmeme: hatırlamama, önemsiz durma

Batı: Batı dünyası, Batı medeniyeti ya da kısaca Batı, dünyanın diğer medeniyetlerine kıyasla Avrupa ve Kuzey Amerika’yı kastetmek için kullanılan siyasal kavram.

zihin: Zihin ya da bilinç; düşüncenin, algılamanın, belleğin, duygunun, isteğin ve düşlemenin bazı birleşimlerinde görünür olan bilincin ve zekânın kolektif görünüşlerini kapsar. Zihin bilinç akışı olarak tanımlanabilir.

2. Okuduğunuz haber türünün ortaya çıkmasında sözlü ve yazılı kültürün, toplumsal değişimlerin ve etkileşimlerin, yayın organlarının ve teknolojinin etkisini de dikkate alarak metnin türünün ortaya çıkışını ve tarihsel dönemle ilişkisini belirleyiniz.
Cevap: Tarih boyunca insanlar haber alma amacıyla çeşitli yöntemler ve teknolojiler geliştirmişlerdir. Bu metin de o yöntemlerden biri olan ve günümüzde de çokça yazılan haber yazılarına örnek bir metindir.

3. Haberin içinde mutlaka yer alan konular siyaset, ekonomi, sanat ve gündemdir. Çok sayıda insanı ilgilendirmeyen ve ilginç olmayan olaylar haber olamaz. Buna göre okuduğunuz haber metninin konusunu, amacını ve hedef kitlesi arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.

konu: İstanbul’da yapılan bir etkinlikle ilgili açıklayıcı bilgi
amaç: İstanbul’da yapılan bir etkinlikle ilgili haber verme
hedef kitle: Tüm okurlar müfredata göre ise 10. sınıf öğrencileri

4. Okuduğunuz haber metninin ana düşüncesini ve yardımcı düşüncelerini belirleyiniz.

Ana düşünce: Kutul Amare Anmasının yapılması
Yardımcı düşünce: Anmaya katılanlar, nerede ne zaman kimler tarafından yapıldığı

5. Gazetecilik faaliyetinin temelinde bilgi verme olgusu yatar ve bu noktada belirginleşen kavram, kamunun bilme hakkıdır. Bu yapılırken elbette muhabir anlatımını etkili kılmak için anlatım biçimlerinden faydalanır. Buna göre okuduğunuz haber metninde kullanılan anlatm biçimini bularak haber metnine katkısını belirtiniz.

Açıklayıcı anlatım: Amaç okuru bilgilendirmek olduğu için açıklayıcı anlatım kullanılmıştır.
Sayısal verilerden yararlanma: Sayısal veriler yani ne zaman nerede yapıldığı anlatılmıştır.

6. Bazı metin türlerinde resim, karikatür, fotoğraf, çizim, grafik, tablo, diyagram, istatsüksel veri gibi unsurlar metne katkı sağlar. Buna göre okuduğunuz haber metninin görsel unsurlarla ilişkisini belirleyiniz.
Cevap: Metindeki görsel bence haber yazısını çok iyi desteklemektedir. Hem kutlanan o gün canlandırılmakta hem de yazının içeriği ile ilgili bilgi vermektedir.

7. Haberde yanlış anlaşılmalara yer verecek cümlelerden kaçınılmalıdır. Anlatılanlar ilgi çekici, kolay anlaşılır; akıcı, açık ve duru olmalıdır. Buradan hareketle okuduğunuz haber metninin üslup özelliklerini belirleyiniz.
Cevap: Yazar akıcı, sade ve yalın bir dil kullanmıştır. Haber yazısı türünde yazarken amaç okura ağır süslü bir dille seslenmek değil sade günlük yaşamdan alınan bir dil ile seslenmektir. Bilgi vermektir.

8. Okuduğunuz haber metninde, metnin yazıldığı dönemin gerçekliğini yansıtan unsurlan ve metnin dönemin gerçekliğiyle ilişkisini tespit ederek metindeki millî, manevi ve evrensel değerler ile sosyal ve tarihî öğeleri belirleyiniz.
Cevap: İçerik toplumun yapısıyla uyumludur. O dönemlerde önemli bir tarih olayının Kutul Amare’nin toplumda nasıl karşılık bulduğu anlatılmaktadır.

9. Okuduğunuz haber metninde ortaya konulan bilgi, tespit ve yorumlan; gerekçe, kanıt, tutarlılık, geçerlilik, doğruluk açısından değerlendirerek metindeki bilgi ve yorumları ayırt ediniz.
Cevap: İnternetten ansiklopedi ve tarih kitaplarından Kutul Amare ile ilgili bilgiler toplanabilir metinle gerçeklik bakımından karşılaştırılabilir.

10. Okuduğunuz haber metninde, muhabirin konuyu hangi açıdan ele aldığını, yönlendirme yapıp yapmadığını, taraf olup olmadığını, öznel veya nesnel davranıp davranmadığını tespit ediniz.
Cevap: Haber yazısı olduğu için nesnel yargılar ön plandadır. Ancak bazı yorum cümlelerinde öznel yargıları da görürüz.

Gazetecilik mesleğinin gerektirdiği özellikler neler olmalıdır? Düşüncelerinizi aşağıya yazınız.

Cevap: Gazetecilik mesleğinin gerektirdiği özellikler

1. Normalin üstünde sözel yeteneğe sahip olmalıdırlar.
2. Sosyal araştırmalara meraklı kimseler olmalıdırlar.
3. Başkaları ile iletişim kurmaktan hoşlanan kişiler olmalıdırlar.
4. Girişken ve ısrarcı olmalıdırlar.
5. İyi bir gözlemci olmalıdırlar.