10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 117 Cevapları Öğün Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Mâniler, duyguların söylenmesi, insanları güldürmesi, eğlendirmesi, işi kolay kılması, eğitim, örf, âdet, gelenek aktarımının sağlanması, birlik beraberlik ve dayanışmayı artırması için söylenir. Buna göre okuduğunuz mânilerin temasını belirleyiniz.
Cevap: Türkü,bilmece, atasözü, mani, destan ve çeşitli halk hikayeleridir.

Düz mani teması: I. ölüm, II. aşk
Yedekli mani teması: I. Aşk/sevda 2. Aşk/sevgili
Kesik mani temaları: 1. Aşk acısı 2. Sevgili, aşk

2. Okuduğunuz mânilerde ahengi sağlayan unsurları belirleyiniz. Mânilerin bir tanesi üzerinde mâninin ölçüsünü ve kafiyesini gösteriniz.
Cevap: Ahengi sağlayan unsurların başında kafiye redif ve ölçü gelmektedir.

1. Düz mani ölçüsü ve kafiyesi: 7’li hece ölçüsü; “olmasaydı” tunç kafiye
2. Düz mani ölçü ve kafiyesi
“yok” redif; “züm” zengin kafiye
7’li hece ölçüsü

3. Okuduğunuz mânilerden hareketle mânilerin tür özellikleri hakkında bilgi veriniz.

Genellikle dört dizeden oluşmuştur.
7’li hece ölçüsüyle söylenir.
aaxa tarzında kafiyelenir.
Manilerin ilk dizesi uyağı doldurmak ya da anlatılmak istenen düşünceye giriş yapmak için söylenir.
Üçüncü dizenin serbest olması mani söyleyene sağlar.
Esas duygu ve düşünce son dize de ortaya çıkar.
Sade ve yalın bir dille söylenir.

4. Okuduğunuz mânilerdeki edebî sanatları belirleyerek bunların anlama katkısını değerlendiriniz.
Cevap: 2. düz manide küsmek-barışmak sözcükleri arasında tezat sanatı Yedekli manide gül-bülbül kelimeleri arasında tenasüp (uygunluk)

5. Okuduğunuz mânilerdeki söyleyici ile hitap edilen kişi/varlık arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.
Cevap: Manilerde genellikle söyleyiciler aşıklar hitap edilen kişiler sevgililerdir.

6. Okuduğunuz mânilerdeki iletileri tespit ederek mânileri yorumlayınız.
Cevap: Maniler Anadolu insanının düşünce yapısını, beğenilerini, duygularını, düşüncelerini yansıtıyor. Son derece sade ve yalın bir dille söylenmiştir.

İletiler: Ölüm,kaçınılmaz bir gerçektir.
Sevgililer arasında küslük olabilir.
Aşk, ne olursa olsun vazgeçmemektir.

7. Okuduğunuz mânilerin bağlı olduğu edebî dönemi ve geleneği dikkate alarak mânilerdeki edebiyat ve sanat anlayışlarının yansımalarını değerlendiriniz.
Cevap: Mani anonim halk edebiyatı nazım şeklidir.

Okuduğunuz mânilerdeki toplumsal ve kültürel değerlerle içinde yaşanılan toplumun değerlerini defterinize karşılaştırarak yazınız.
Cevap: Maniler toplumun ortak sesidir. Ait olduğu ulusun duygularını, düşünce yapısını, bakış açısını yansıtır. Maniler; kültürü kuşaktan kuşağa taşımakta köprü görevi görür. Maniler; sadece kültürün bilgisini taşımakla kalmaz, aynı etkinlik etrafında bir araya gelen farklı kuşaklar arasında iletişimi de mümkün kılarak onları birbirine yaklaştırır; yakınlaştırır, birleştirir.