10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 267-268-269 Cevapları Meb Yayınları

4. Ünite Ölçme ve Değerlendirme

A) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcüğü/sözcükleri yazınız.

1. Sel ve taşkınlar hidrolojik kökenli doğal afetlerdendir.
2. Klimatolojik kökenli doğal afetlerden biri olan kuraklığın etki alanı geniş, oluşma hızı yavaş‘dır.
3. İnsan faaliyetleri sırasında gerçekleşen afetlere beşerî afet adı verilir.
4. Depremler jeolojik ve jeomorfolojik kökenli doğal afetlerdendir.
5. Çığ, don, yıldırım düşmesi klimatolojik kökenli doğal afetlerdendir.

B) Aşağıdaki eşleştirmeyi yapınız.

6. Aşağıda verilen afet türlerini oluşma hızlarına göre eşleştiriniz.

A- HIZLI - 1-2-4-5-7-8-9-10-12-13-14-15-16-17-18-19
B- YAVAŞ - 3-6-11

C) Aşağıdaki açık uçlu soruların cevabını boş bırakılan alana yazınız

7. Afet yönetim sistemi iki aşamalı bir süreçtir. Bu aşamaların ilki afetlerden önce yapılması gereken zarar | azaltma ve hazırlık çalışmalarından oluşan risk yönetimidir. İkincisi ise afet anında müdahale ve afet sonrasındaki iyileştirmelerden oluşan risk yönetimidir. Yaşanması olası bir afet ile mücadelede afet yönetim sisteminin ne gibi katkılar sağlaması beklenir?
Cevap: Afet yönetim sistemi, afet öncesinde riskleri azaltma ve hazırlıkları kapsayan proaktif eylemler ile afet anında etkili müdahale ve sonrasında hızlı iyileşme sağlayarak toplumların afetlere karşı direncini artırmakta ve kayıpları azaltmaktadır.

8. Ülkeler, yaşanması olası olan afetleri önceden tespit edebilmek için çeşitli uyarı sistemleri geliştirmiştir. Ancak geliştirilen bu uyarı sistemleri ülkelerin bulunduğu coğrafi bölgelere göre farklılık göstermektedir. Örneğin Büyük Okyanus kıyısında bulunan ABD, Çin ve Japonya’nın içinde yer aldığı 26 ülkede Pasifik Erken Uyarı Sistemi adı verilen ve tsunamiyi önceden haber veren erken uyarı sistemi kurulmuştur. Bu sistem sayesinde yaşanması olası bir tsunami önceden belirlenmekte ve gerekli tedbirler alınmaktaydı. Afetlere karşı geliştirilen erken uyarı sistemlerinin ülkelerin bulunduğu coğrafi bölgeye göre farklılık göstermesinin nedenleri neler olabilir?
Cevap: Erken uyarı sistemlerinin coğrafi bölgeye göre farklılık göstermesi, o bölgenin karşı karşıya olduğu afet türlerine ve sıklığına bağlıdır; bölgenin teknolojik, ekonomik ve sosyal yapısına uygun çözümler gerektirmektedir.

9. Afetler genel olarak oluşum nedenine göre ve oluştuğu ortama göre doğal ve beşerî olmak üzere ikiye | ayrılır. Örneğin deprem, tsunami, çığ doğal afet; açlık, nükleer kazalar beşerî afettir. Doğal afetler genellikle doğal süreçler içerisinde meydana gelirken beşerî afetler ise insan etkisiyle meydana gelmektedir. İnsan etkisiyle meydana gelen beşerî afetlerin son yüzyılda hem sayıca artmasında hem de çeşitlenmesinde insanın doğal ortamı kullanma biçimi nasıl etkili olmuştur?
Cevap: Son yüzyılda insan etkisiyle meydana gelen beşerî afetlerin artması ve çeşitlenmesi, sanayileşme, şehirleşme ve çevre üzerindeki artan insan baskısı sonucu doğal kaynakların aşırı ve düzensiz kullanımından kaynaklanmaktadır.

10. Türkiye’de orman yangıları, Akdeniz iklim bölgesinde yer alan alanlarda özellikle yaz mevsiminde belirgin olarak yaşanmaktadır. Türkiye’de yaşanan orman yangınlarında mevsimsel faktörlerin etkisinin önemli olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Ancak yapılan bir araştırmaya göre Türkiye’de yaşanan orman yangınlarının yaklaşık %87’sinin insan kaynaklı olduğu ortaya çıkmıştır. Türkiye’de yaşanan orman yangınlarının büyük oranda insan kaynaklı olması gerçeğinden hareketle insanların orman alanlarını nasıl kullanılabileceğine yönelik ne gibi bilinçlendirme çalışmaları yapılmalıdır?
Cevap: Türkiye’deki orman yangınlarının büyük oranda insan kaynaklı olması nedeniyle, ormanları koruma ve yangın önleme konusunda eğitim programları düzenlenmeli ve toplumun her kesimine yönelik bilinçlendirme kampanyaları artırılmalıdır.

Ç) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.

11. Aşağıdakilerden hangisi deprem öncesi yapılması gerekenlerden birisi değildir?

A) Risk bölgelerinin belirlenmesi
B) Mevcut binaların güçlendirilmesi
C) Dökülen tehlikeli maddelerin temizlenmesi
D) Bina yapımında depreme dayanıklı malzemelerin kullanılması
E) Riskin yüksek olduğu alanlarda çok katlı yapılaşmanın engellenmesi
Cevap: C

12. Aşağıdakilerden hangisi klimatolojik kökenli doğal afetlerden değildir?

A) Sel B) Dolu C) Kuraklık D) Aşırı sıcak E) Şiddetli rüzgâr
Cevap: A

13. Aşağıdaki grafikte 2006 ila 2016 yılları arasında dünyada yaşanan afet sayıları verilmiştir.
Buna göre;
I. Yaşanan sel ve taşkın sayısının en fazla olduğu,
II. Kuraklığın sayıca kütle hareketlerinden fazla olduğu,
III. Şiddetli rüzgârların sayıca kuraklık, volkan ve kütle hareketlerinin toplamından fazla olduğu
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E

14. Aşağıdaki afetlerden hangisinin oluşma hızı diğerlerine göre daha yavaştır?

A) Açlık B) Taşkın C) Maden kazaları D) Nükleer kazalar E) Orman yangınları
Cevap: A

15. Aşağıdaki ülkelerden hangisinde tsunami yaşanma olasılığı diğerlerine göre daha azdır?

A) ABD B) Hindistan C) Japonya D) Endonezya E) Finlandiya
Cevap: E

16. Aşağıdaki grafikte 1958-2008 yılları arasında Türkiye’de yaşanan afet türlerinin oransal dağılımı verilmiştir. Grafikteki bilgilerden aşağıdakilerden hangisine ulaşılmaz?

A) Çoklu afetlerin de yaşandığına
B) Çığın oransal dağılımının %2 olduğuna
C) Depremin oranının sel ve taşkınlardan daha az olduğuna
D) Kütle hareketlerinin oranının, çığdan daha fazla olduğuna
E) Diğer afetlerin içerisinde nükleer kazaların da yaşandığına
Cevap: E