10. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Sayfa 36-37 Cevapları Pasifik Yayınları

Bölüm Ölçme ve Değerlendirme Soruları

A. Aşağıdaki soruların cevaplarını altlarındaki noktalı yerlere yazınız.
1. Hücre bölünmesinin üreme, büyüme ve gelişme ile ilişkisini açıklayınız.
Tek hücreli canlıların çoğu mitoz ile çoğalır. Mitoz ayrıca çok hücreli canlılarda büyümeyi, gelişmeyi ve dokuların onarımını sağlar. Örneğin döllenmiş yumurtanın gelişmiş bir organizmayı oluşturması mitoz ile gerçekleşir. Bir diğer bölünme tipi olan mayoz ise eşeyli üreyen canlılarda üreme hücrelerinin oluşmasını sağlar (Öğrencilerden gelen farklı cevaplar değerlendirilir.).

2. Kanser tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar iğ ipliklerinin oluşumunu ya da DNA sentezini engelleyerek iş görür. Bunun nedenini, kanser ve hücre döngüsü arasındaki ilişki hakkında bilgilerinizi kullanarak açıklayınız.
Kanser, kontrolsüz hücre bölünmesinin neden olduğu bir hastalıktır. İğ ipliklerinin oluşumunu ya da DNA sentezini engelleyen ilaçlar hücre döngüsünde mitotik evrenin başlamasını ya da devam etmesini engeller. Bu nedenle kötü huylu tümör hücrelerinin büyümesi ve yayılması engellenmiş olur (Öğrencilerden gelen farklı cevaplar değerlendirilir.).

3. Aşağıdaki canlılarda görülen eşeysiz üreme çeşitlerini yanlarındaki boşluklara yazınız.
Bakteri → Bölünerek üreme
Çilek → Vejetatif üreme (stolonla)
Hidra → Tomurcuklanma ile üreme
Yer elması → Vejetatif üreme (yumru ile)
Amip → Bölünerek üreme
Denizyıldızı → Rejenerasyonla üreme
Eğrelti otu → Sporla üreme
Lale → Vejetatif üreme (soğanla)

4. Mikroskopta incelediğiniz bir hayvan hücresinde mitozun metafaz evresinde 64 kromatit bulunduğunu gözlemliyorsunuz. Bu hücrenin başlangıçtaki kromozom sayısı ve bölünme sonucu oluşan yavru hücrelerin kromozom sayısı sırasıyla kaçtır?
Metafaz evresinde 64 kromatit bulunan hücrede 2n = 32 kromozom bulunur.
Mitozda kromozom sayısı değişmediği için yavru hücrelerde de 2n = 32 kromozom bulunur.

5. Bitki ve hayvan hücrelerinde hücre bölünmesi sırasında görülen farklılıkları sıralayınız.
Hayvan hücrelerinde sitoplazma bölünmesi boğumlanma ile gerçekleşir. Bitki hücrelerinde hücre çeperi bulunduğundan sitoplazma bölünmesi boğumlanarak gerçekleşmez. Hücrenin ortasında, orta lamel oluşur. Orta lamel, sitoplazmayı ve sitoplazma içeriğini iki eşit parçaya böler. Hayvan hücrelerinde mikrotübüller, sentrozom adı verilen bir çift sentriyol şeklinde organize olmuşladır. Sentrozom iğ ipliklerini oluşturur. Bitki hücrelerinde sentrozom bulunmadığından iğ iplikleri mikrotübül yapıdaki proteinlerden (mikrotübül organize edici bölge) oluşur.

6. Tohumla üretimi zor ve zaman alıcı olan bir bitkinin vejetatif olarak çoğaltılabileceği yollar öneriniz. Bunlara günlük yaşamınızda karşılaştığınız bitkilerden örnekler veriniz.
Vejetatif çoğalma tohumlu üretime göre daha kısa sürede ve istenilen özellikte bitkiler oluşmasını sağlar. Bitki türüne göre çelikle, soğanla, yumruyla üretme gibi vejetatif üreme yöntemleri önerilebilir.

B. Aşağıda verilen “yapılandırılmış grid”deki numaralandırılmış kutucuklarda canlılarda hücre döngüsü sırasında gerçekleşen bazı olaylar verilmiştir.
Kutucuk numaralarını kullanarak aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.

1- İğ iplikleri oluşmaya başlar.
2- Çekirdek zarı ve çekirdekçik kaybolur.
3- DNA miktarı iki katına çıkar.
4- Kardeş kromatitler ayrılır.
5- Kromozomlar iğ ipliklerine tutunarak ekvatoral düzlemde dizilir.
6- Kromatin iplik kromozomlara dönüşür.
7- Mitokondri organelleri kendini eşler.
8- Hücre zarı boğumlanmaya başlar.
9- Hücrenin hacmi artar.
10- Hücre plağı meydana gelir.
11- Sentriyoller kendini eşler.
12- Ribozom organelinin sayısı artar.

1. Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri interfaz evresinde gerçekleşir? 3, 7, 9, 11, 12
2. Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri profaz evresinde gerçekleşir? 1, 2, 6
3. Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri metafaz evresinde gerçekleşir? 5
4. Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri anafaz evresinde gerçekleşir? 4
5. Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri telofaz evresinde gerçekleşir? 8, 10

C. Aşağıdaki görselde, asetoorsein ile boyanmış soğan kök hücrelerinin 400 X büyütmede mikroskop altındaki görünümü verilmiştir.
Numaralandırılmış hücrelerin hücre bölünmesinin hangi evresinde olduğunu resmin altındaki noktalı yerlere yazınız.

1. Metafaz 2. Anafaz 3. Telofaz 4. Profaz