Zihni Derin 1880 senesinde Muğla’da doğdu. İlk ve Orta öğrenimini bitirdikten sonra İstanbul Halkalı Yüksek Ziraat Okulunu bitirdi. Bir süre Orman mühendisliği ve öğretmenlik yaptı. 1920 senesinde İktisat Vekâleti (bakanlığı), Zirâat Umûm Müdürlüğü tayin edildi. İşte bu göreviyle ilgili bir gezi sırasında Doğu Karadeniz bölgesinin çay ve turunçgiller üretimine elverişli olduğunu görerek bu bölgede çay tarımının başlatılması için çalışmalar yaptı. Zihni Derin’in bu çalışmaları üzerine 1924 senesinde Rize yöresinde çay, fındık ve turunçgiller üretimiyle ilgili özel bir kânun çıkarıldı. Çay Araştırma Enstitüsü kuruldu.
Zihni Derin’in çay üretimi için yapmış olduğu girişimler öncesi sadece Rize’de değil, Türkiye’de de çay tarımının yapılmadığını biliyor muydunuz? Peki, kimdir Zihni Derin? Gelin bu girişimci büyüğümüzü daha yakından tanıyalım. Zihni Derin (Görsel 5.27), 1880 yılında Muğla’da doğmuştur. Eğitimini ziraat alanında tamamlamış, çeşitli memuriyetlerde bulunmuş, bir dönem de öğretmenlik yapmıştır. 1920’de Yunanların işgalinden hemen önce Bursa’dan ayrılıp kara yolu ile Ankara’ya gelmiştir. Millî Mücadele Hükûmetinin ilk Tarım Genel Müdürü olmuştur.
Zihni Derin, Ankara’da çalıştığı dönemde katıldığı çeşitli toplantılarda Rize ve çevresinin daha iyi bir yaşama kavuşabilmesi için öncelikle insanların geçimini sağlayacak iş ve çalışma imkânlarına kavuşturulması gerektiğini ileri sürer. Bunun üzerine Zihni Derin’in bölgede incelemeler yapması kararlaştırılır. Zihni Derin 1923 yılında Rize’ye gelir. Bölgede yaptığı incelemelerde bazı meraklıların Batum’dan dönüşlerinde getirdikleri ve diktikleri, gayet iyi gelişmiş çay fidanlarıyla karşılaşır. Zihni Derin de Batum’a düzenlenen bir geziye katılır. Batum ve çevresinde Ruslar tarafından kurulmuş olan çay bahçelerini ve çay fabrikalarını inceleyerek gerekli bilgilerle Rize’ye döner. Beraberinde çay tohumu ve fidanları, narenciye ve bazı meyve çeşitlerini de Rize’ye getirir. Rize’de yanında getirdiği fidan ve tohumları toprakla buluşturarak denemeler yapar. Daha sonra Batum’dan sipariş edilen 500 bin tohum, fidan hâline getirilir ve halka dağıtılır. Ancak çeşitli nedenlerle bu çalışmalar başarısızlıkla sonuçlanır.
Zihni Derin yöre halkı ile bölgedeki çalışmalarına devam eder. Nihayet amacına ulaşmıştır. İlk yaş çay yaprağı hasadı ve kuru çay üretimi 1938 yılında gerçekleştirilir. Bölgenin ekonomik ve sosyal yönden kalkınması, bölgeden göçü azaltmak amacıyla çay tarımı ve sanayisi uzun yıllar devlet tarafından desteklenip teşvik edilir. 1940 yılında çıkarılan 3788 Sayılı Çay Kanunu ile ülkemiz çaycılığı güvence altına alınmıştır. Bu yasal düzenlemenin ardından çay tarım alanları giderek genişlemiş ve üretim miktarı hızla yükselmiştir. Böylece hem eğitimini hem de yaşamını tarıma adamış olan bu örnek kişi, Rize’nin ekonomisini de değiştirmiştir. Ülkemizde ilk çay fabrikası, 1947 yılında kurulurken 1973 yılında, kurulan yaş çay işleme fabrika sayısı 32’ye, 1985 yılında ise 45’e ulaşmıştır. 1963 yılına kadar ithalat ile karşılanan iç tüketim talebi 1963 yılından sonra yurt içi üretim ile karşılanmaya başlanmıştır.