İnsan, yaratılışı itibariyle sosyal bir varlıktır. Tek başına yaşayamayan insan, hayatını bir toplum içinde sürdürür. Bu durum insana birtakım görev ve sorumluluklar yükler. İnsanların huzurlu bir şekilde yaşamaları için toplumda adalet, denge ve barışın sağlanması gerekir. İslam dini bunları gerçekleştirmek için birçok esas getirmiştir. Örneğin zekât ve sadaka insanlar arasında sosyal yardımlaşma ve dayanışmayı sağlayan esaslardandır.
Zekât ve sadaka veren kimseler, Allah’a olan kulluk görevini yerine getirmiş olur. Böylece Allah’ın rızasını ve hoşnutluğunu kazanır. Allah rızası için malının bir kısmını fakire veren kimse bunun karşılığını Allah’tan alır. Bakara suresinin 261. ayetinde bu durum şöyle ifade edilir: “Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, her başağında yüz dane olmak üzere, yedi başak veren bir danenin durumu gibidir. Allah dilediğine kat kat verir. Allah (ın lütfu) geniştir, (o) bilendir.” Zekât ve sadaka, insanı cimrilik, kıskançlık ve bencillik gibi kötü huy ve alışkanlıktan arındırır. Zekât ve sadaka cömertliğe alıştırır.
- Zengin ve fakirleri arasında ekonomik denge sağlar.
- Fakir kişilerin hayatını kolaylaştırır
- Zekat sayesinde para piyasaya kazandırılmış olur
- Zekat zengin ve fakir arasında sevgi bağları oluşturur, dayanışmayı arttırır, topluma huzur getirir.
- İnsanlar dini bir emri yapmanın huzurunu yaşar
- Zengin ve fakir arasında oluşabilecek ve toplumu etkileyecek olumsuzlukları önler
- Toplum cimrilik ve bencillik gibi kötü huylardan arınmış olur
- Toplumsal adaleti sağlar
- Zekat sayesinde mallarda artış olur ve toplum refahı yükselir
- Toplumun uyum içinde olmasını sağlar
- Sadaka ve zekat sayesinde toplumsal dayanışma sağlanır
- Yoksul kimseler zenginlerin mallarına kıskanarak değil, zenginlere yardımsever gözü ile bakmalarını sağlar
- İnsanlar arasında sevgi bağlarını güçlendirir
- Yoksulluktan dolayı olabilecek olumsuzlukları ortadan kaldırır
- Para bulamadığı için bunalıma girip suça yönelecek insanları bundan vazgeçirebilir.
- İnsanların birbirine güven duymalarını sağlar
- Sadaka ve zekat vermenin dinen önemi sebebiyle insanlar sadaka verebilmek için çalışkan teşvik eder
- Yoksul insanlar kendilerine sadaka ve zekat vererek yardım edecek insanların olduğunu bilmek onlara huzur verir
- Bireyler birbirini sever
- Sadaka ve zekat veren birey sevap kazanır
- Bireyleri yardımseverlik aşılar, bencillik ve kıskançlık gibi kötü duygulardan korur