Bir maddenin birim hacminin kütlesine yoğunluk denir. Yoğunluk cismin hacmine, kütlesine ve kaldırma kuvvetine bağlıdır.
Yoğunluğun hesaplanması
Bir maddenin yoğunluğu, kütlesinin hacmine bölünmesi ile bulunur. Kütlenin birimi gram (g), hacmin birimi santimetreküp (cm³) alınırsa yoğunluğun birimi g/cm³ olur. Yoğunluk “d”, kütle “m” ve hacim “v” ile gösterilir.
Yoğunluk = Kütle / Hacim
d = m / v
Yoğunluğun önemi: Uçak gibi hava araçlarında yoğunluğu az olan alüminyum gibi metaller kullanılır. Bu nedenle uçak fazla ağır olmaz. Binalarda da gaz beton kullanılması binanın daha hafif olmasını sağlar.
Yoğunluk, maddenin sahip olduğu kütlenin, maddenin hacmine oranı ile meydana gelen büyüklüktür. Bu kapsamda bir oranı temsil etmektedir. Her cismin belirli bir yoğunluğu bulunmaktadır. Örnek olarak, suyun yoğunluğu 1 olarak kabul edilmiştir. Bu kapsamda büyüklüğün birimi ise su örneği için kg/m³ olarak belirlenmiştir. 1 kg ağırlığında ve 1 metre küp hacme sahip suyun yoğunluğu 1 olarak kabul edilmiştir.
Suyun sahip olduğu yoğunluğun canlılar adına büyük önemi bulunmaktadır. Su, diğer maddelere nazaran donma sonrasında yoğunluğu artmayan nadir maddeler arasındadır. Genel itibarı ile maddelerde donma işlemi sonrasında yoğunluk artışı gözlemlenmektedir. Bu durum su için geçerli değildir. Böylece su donduğunda buz kütleleri su üzerinde kalmakta ve böylece su altındaki canlı hayatı bu durumdan etkilenmemektedir. Aksi takdirde buz kütleleri su altındaki canlı hayatını olumsuz olarak etkilerdi. Bu açıdan suyun yoğunluğu su ekosistemi için oldukça önemlidir.