Nüfusun dağılışını etkileyen faktörler, doğal ve beşeri faktörler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Doğal faktörler, doğaya bağlı nedenler iken beşeri faktörler insanlara bağlı nedenler olarak insanların hayat alanı seçmelerinde etkili olmaktadır.
Nüfusun dağılışında doğal etkenler, yeryüzü şekilleri, toprak özellikleri, dağlar, ovalar, vadiler, akarsular, bitki örtüsü ve iklim özellikleridir. Nüfusun dağılışında beşeri faktörler, eğitim, sağlık, ulaşım, iletişim gibi konulardır. Büyük şehirlerde yeryüzü şekilleri nüfusun dağılışını etkilerken hizmet alanlarının ulaşılabilir olması da nüfus yoğunluğunu etkilemektedir. İstanbul’da nüfusun dağılışını etkileyen unsurlar daha çok beşeri faktörler olarak öne çıkmaktadır.
Doğal Etkenler
İklim: Kıyı bölgelerimizde denizlerin iklim üzerinde ılıtıcı etkisi vardır. Genel olarak sıcaklık şartlarının daha elverişli olduğu kıyı kuşağında nüfus yoğunluğu fazladır. Buna karşılık kuraklığın etkili olduğu ve kışların çok sert geçtiği karasal iklim alanlarında nüfus yoğunluğu daha azdır.
Yer şekilleri: Ülkemizde yüksek ve engebeli alanlarda ulaşım zor, ekonomik faaliyet alanları kısıtlı olduğu için nüfus azdır. Buna karşılık yüksekliği fazla olmayan düzlüklerde nüfus daha yoğundur.
Bitki örtüsü: Gür ormanların bulunduğu alanlarda insanların yerleşmesi ve çeşitli faaliyetlerde bulunması zordur. Karadeniz Bölgesinin doğusu ve batısında nüfusun seyrek olmasında ormanların geniş yer kaplamasının etkisi vardır.
Su kaynakları: Su, yaşamın temel ihtiyaçlarından biridir. Suyun bol olduğu yerlerde yerleşmeler ve nüfus daha yoğundur. İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimizde su kaynaklarının az olduğu yerlerde nüfus seyrektir.
Beşerî Etkenler
Sanayi: Sanayi tesislerinin çok olduğu yerde iş imkânları da çoktur. Bu durum sanayileşmiş alanların göç almasına neden olur. İstanbul-Kocaeli-Sakarya illerinde bulunan sanayi tesisleri bu yörenin kalabalık nüfuslu olmasına neden olmuştur.
Tarım: İnsanların en eski ekonomik faaliyetlerinden biridir. İklim şartlarının da uygun olduğu, yılda birden fazla ürün alınan ve çok çeşitli ürünlerin yetiştiği, kıyı ovalarımızda nüfus yoğundur.
Turizm: Turizm giderek gelişen önemli bir ekonomik faaliyettir. Hizmet sektöründe çalışanlara iş imkânı sağlar, ticareti canlandırır. Bu nedenle deniz turizminin yoğunlaştığı Akdeniz ve Ege kıyılarımızda nüfus fazladır.
Ulaşım: Konumu nedeniyle önemli ve işlek yolların kavşak noktalarında kurulan yerleşmeler daha hızlı gelişir. İstanbul bu durumun en güzel örneğidir.