Bir yanardağ (ya da volkan), magmanın (Dünya'nın iç tabakalarında bulunan, yüksek basınç ve yüksek sıcaklıkta ergimiş ya da erimiş kayalar), yeryuvarlağının yüzeyinden dışarı püskürerek çıktığı coğrafi yer şekilleridir.
Dünya’nın iç tabakalarındaki sıcaklığı çok yüksek olan erimiş kayaların yani magmanın yer kabuğundaki belli bir noktadan veya çatlaklardan patlama ya da püskürme şeklinde dışarı çıkmasına volkanik patlama denir. Volkanik patlama ile yeryüzüne çıkan magmaya lav denir.
Lav, çok yüksek sıcaklıkta olduğundan yavaş hareket ettiği hâlde çevreye büyük zararlar verir. Volkanik patlamalar depremlere neden olabilmektedir. Volkanik patlamaların ne zaman olabileceği önceden tespit edilebilmektedir. Volkanik patlamalardan korunmak için aktif volkanik arazilerden uzak durulmalıdır
Bir patlamanın oluşmasına, o magma odasındaki kapağa uygulanan basıncın artması sonucu magmanın açığa çıkmasıyla oluşur. Kaya ve çökelti yeni magmanın içinde erir ve magma odasını patlama gerçekleşene kadar doldurur. Sonrasında da sıcaklığı 800 ila 1000 derece arasında değişen yapışkan ve yoğun lav açığa çıkar.
Volkanik patlamalar sonucu ağaçlar, evler, tarlalar, yollar ve fabrikalar zarar görebilir. Hatta can kayıpları bile yaşanabilir. Geçmişten bu yana birçok yeri yaşanmaz hale getiren bu doğal afetin nasıl gerçekleştiğini anlayabilmek için Dünya’nın iç yapısı hakkında bilgi sahibi olmamız gerekiyor.
Dünya’nın yüzeye yakın kısımları hakkında doğrudan bilgi edinebiliyoruz, ancak daha derinlerdeki katmanların yapısı ve bileşimi hakkında bilgi sahibi olabilmek için farklı yöntemler kullanılıyor.