Vatandaşlık Görevleri Metni Cevapları
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dörtel Yayınları Sayfa 131 Cevabı
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
1. “Hak” ve “görev” kavramları sizde neyi çağrıştırıyor? Açıklayınız.
Cevap: Hak, bir kişinin sahibi olduğu düşünmek, seyahat etmek, eğitim gibi şeylerdir. Görev de insanların yapmakla yükümlü olduğu şeylerdir.
2. Bir vatandaş olarak görev ve haklarınızı biliyor musunuz? Bunları nasıl öğrendiniz?
Cevap: Bir vatandaş olarak görev ve haklarımı okul derslerimden, kamu spotlarından ve büyüklerimden öğreniyorum.
3. Her Türk vatandaşı istediği zaman muhtar, belediye başkanı, milletvekili seçilebilir mi? İnsanların, bu tür isteklerini hak veya görev olarak değerlendirebilir miyiz? Nasıl?
Cevap: İstediği zaman olamaz. Bu tür şeylerin bazı şartları vardır. Bu tür istekler tabii ki hak ve görev olarak değerlendirilebilir ama insanların bazı koşulları sağlamaları gerekir.
1. ETKİNLİK
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dörtel Yayınları Sayfa 133 Cevabı
Okuduğunuz metni oluşturan anahtar kelimeleri belirleyip yazınız. Sonra bu kelimeleri metindeki anlamına uygun biçimde cümlelerde kullanınız.
Metindeki anahtar kelimeler: görev, hak, devlet, vatandaş, seçme ve seçilme, demokrasi, kamu, yetki, vergi, kanun…
- Görev: Vatandaş olarak görevlerimizin bilincinde olmalıyız.
- Hak: Devlet, vatandaşlarının her türlü hakkını korumalıdır.
- Devlet: Devletler bazen kendi aralarında sorunlar yaşayabilir.
- Vatandaş: Vergi vermek bir vatandaşlık görevidir.
- Seçme ve seçilme: Demokrasinin olduğu ülkelerde insanların seçme ve seçilme hakkı vardır.
- Demokrasi: En iyi yönetim biçimi demokrasidir.
- Kamu: Ülkemizde sağlık hizmeti bir kamu görevidir.
- Yetki: Okullarda en büyük yetki müdüründür.
- Vergi: Devleti he türlü hizmetinde vergiler kullanılır.
- Kanun: Kurumların görevleri kanunla belirlenmiştir.
2. ETKİNLİK
Okuduğunuz metinde geçen aşağıdaki kelime ve kelime gruplarının anlamlarını önce tahmin ediniz. Sonra sözlüklerinizden bulup yazınız. Tahminlerinizle sözlük anlamlarını karşılaştırınız.
hak:
- Tahminim: Hak, bir kişinin sahibi olduğu düşünmek, seyahat etmek, eğitim gibi şeylerdir.
- Sözlük anlamları: Adaletin, hukukun gerektirdiği veya birine ayırdığı şey, kazanç.
görev:
- Tahminim: Bir kişinin yapması gereken iş.
- Sözlük anlamları: Bir nesne veya bir kimsenin yaptığı iş.
seçmen:
- Tahminim: Oy verme hakkına sahip kişi.
- Sözlük anlamları: Seçimde oy verme hakkı olan kimse.
kamu hizmeti:
- Tahminim: Devletin halka yaptığı hizmet.
- Sözlük anlamları: Devlet ve öteki kamu tüzel kişileri tarafından halkın genel ve ortak gereksinimlerinin karşılanması maksadıyla yapılan hizmetlerin tümü; amme hizmeti.
kanun:
- Tahminim: Devletin yönetim için çıkardığı kararlar.
- Sözlük anlamları: Yasa.
irade:
- Tahminim: Seçenekler arasında seçim yapma.
- Sözlük anlamları: Bir şeyi yapıp yapmama konusunda kişinin kendi kendine karar verebilme ve bunu uygulama gücü.
asker ocağı:
- Tahminim: Askerlik yapılan yer.
- Sözlük anlamları: Askerlik ödevinin yapıldığı kışla, ordugâh, tahkimli bölge, gemi, tersane vb. hizmet yerleri.
Anlamını öğrendiğiniz bu kelime ve kelime gruplarını oluşturduğunuz sözlüğünüze alfabetik sıraya göre yazınız.
Cevap: Asker ocağı, görev, hak, irade, kamu hizmeti, kanun, seçmen.
3. ETKİNLİK
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dörtel Yayınları Sayfa 134 Cevabı
Okuduğunuz metinde anlatılanları kendi cümlelerinizle özetleyiniz.
Cevap: Devletin vatandaşlarına verdiği bazı haklar ve görevler vardır. Hakkın olduğu yerde mutlaka görevler de olacaktır. Düzenli bir hayat için vatandaşların hem haklarını bilmesi hem de görevlerini yerine getirmeleri gerekmektedir. Bu görevler şunlardır:
- ➢ Seçme ve seçilme görevi
- ➢ Vergi verme görevi
- ➢ Askerlik görevi
- ➢ Kanunlara ve kurallara saygılı olma
4. ETKİNLİK
Okuduğunuz metinden hareketle aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Okuduğunuz metnin konusu nedir?
Cevap: Metnin konusu vatandaşların devlete karşı görevleridir.
2. Metinde sözü edilen vatandaşlık görevleri nelerdir?
- ➢ Seçme ve seçilme görevi
- ➢ Vergi verme görevi
- ➢ Askerlik görevi
- ➢ Kanunlara ve kurallara saygılı olma
3. Her vatandaş bu görevleri neden isteyerek yapmalıdır?
Cevap: Çünkü vatandaş olarak ancak bu görevleri yerine getirirsek bir düzen sağlanır ve mutlu, huzurlu bir şekilde yaşarız.
4. Şu anda bir vatandaş olarak hangi görevi yerine getirebiliyorsunuz? Niçin? Açıklayınız.
Cevap: Bir 7. sınıf öğrencisi olarak oy veremem, askere gidemem ama kanun ve kurallara saygılı olabilirim; ayrıca yaptığım alışverişlerde fiş alarak vergi verme görevimi de yerine getirebilirim.
5. Vatandaş olarak herkes vergi vermek zorunda mıdır? Neden?
Cevap: Evet herkes vergi vermek zorundadır. Vatandaşların bazıları vergi verip bazıları vergi vermezse bu bir haksızlık olacaktır.
6. Her Türk vatandaşı seçimlerde istediği kişiye oy verebilir mi? Bu da bir vatandaşlık hakkı mıdır?
Cevap: Evet her Türk vatandaşı istediği kişiye oy verebilir. Bu da bir vatandaşlık hakkıdır.
5. ETKİNLİK
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dörtel Yayınları Sayfa 135 Cevabı
Bir yazının temeli olan, asıl düşünceye, verilmek istenen iletiye ana fikir, ana fikri çeşitli yönlerden destekleyen fikirlere de yardımcı fikir denir. Okuduğunuz metnin ana fikri ve yardımcı fikirleri aşağıda verilmiştir. Ana fikrin yanına “AF”, yardımcı fikirlerin yanına “YF” yazınız.
(YF) Her vatandaşın seçme ve seçilme hakkı vardır.
(YF) Kanunlar karşısında herkes eşit haklara sahiptir.
(AF) Her vatandaşın yaşadığı toplum içinde yerine getireceği sorumlulukları ve kullanacağı hakları vardır.
(YF) Herkes geliri oranında vergi verir.
6. ETKİNLİK
Zarflar; fiillerden, fiilimsilerden, sıfatlardan ve kendi türündeki (zarflardan) kelimelerden önce gelerek onları durum, zaman, yön, miktar ve soru bakımından belirten kelimelerdir. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili kelimeler, cümleyi hangi yönden etkilemiştir? Altlarına yazınız.
İyi bir vatandaş vergisini zorlanmadan yatırmalıdır.
Cevap: Durum
Türk milleti bağımsızlığını binlerce yıl korumuştur.
Cevap: Zaman
İçeri girince herkes ona baktı.
Cevap: Yön
Vergi olarak ödenen paralar, bize hizmet ve iyilik olarak geri dönüyor.
Cevap: Yön
İyi bir vatandaş vergi borcunu vaktinde öder.
Cevap: Zaman
Herkes kanun hükümlerine niçin uymalıdır?
Cevap: Soru
Ben de senin kadar çalıştım bu sınava.
Cevap: Miktar
Az kazanan az verir, çok kazanan çok verir vergiyi.
Cevap: Miktar
7. ETKİNLİK
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Dörtel Yayınları Sayfa 136 Cevabı
Vatandaşlık görevleriyle ilgili getirdiğiniz görselleri arkadaşlarınıza gösteriniz. Arkadaşlarınızdan, görsellerle ilgili hazırlıksız konuşmalarını isteyiniz. Konuşmalarınızı; yaratıcı, eleştirel, tartışmacı konuşma yöntemlerinden yararlanarak kelimeleri anlamlarına uygun biçimde, beden dilini etkili bir şekilde kullanarak sununuz.
Cevap: Oy kullanma, vergi ödeme ve askerlik resimleri.
Yaratıcı Konuşma:
“Demokrasimizin özünde yatan oy kullanma hakkımız, askerlerimizin cesareti ve vergilerimizin toplumsal katkısı; bu üç unsur, birer renk paleti gibi, toplumumuzun büyük resmini bir araya getiriyor. Oy pusulamızla seçtiğimiz liderler, sınır boylarında nöbet tutan kahramanlarımız ve bizden toplanan vergilerle finanse edilen hizmetler, aslında aynı tuvalin üzerindeki farklı fırça darbeleridir. Her birimiz, bu eserin hem yaratıcısı hem de eleştirmeni olarak, toplumumuzun şekillenmesinde aktif bir rol oynarız.”
Eleştirel Konuşma:
“Seçme hakkımızı kullanırken, askerlerimizin görevini yerine getirirken ve vergilerimizi öderken, bu sistemlerin her birinin mükemmel işlediğini varsaymak kolaydır. Ancak gerçekte, her bir sürecin kendi içindeki adaletsizlikler, aksaklıklar ve verimsizlikler göz ardı edilmemelidir. Oy kullanma sürecinin şeffaflığından, askeri hizmetlerimizin etkinliğine, vergilerimizin adil ve etkin kullanımına kadar, tüm bu unsurlar sürekli bir gözden geçirme ve iyileştirme gerektirir.”
Tartışmacı Konuşma:
“Bir yandan demokratik süreçlerimizi işletirken, diğer yandan milli güvenliğimizi sağlama altına alırken ve aynı zamanda devletin işleyişini finanse ederken, her birinin aslında birbirine ne kadar bağlı olduğunu sıklıkla göz ardı ediyoruz. Seçimler, güvenlik ve ekonomi arasındaki bu hassas dengeyi idare ederken, sürekli bir tartışma ve denetim halinde olmalıyız. Acaba gerçekten en etkili adaylara mı oy veriyoruz? Askerlerimiz ve onların fedakarlıkları yeterince destekleniyor mu? Ve ödediğimiz vergiler, hakkaniyet ve verimlilikle toplanıp harcanıyor mu? Bu sorular, sürekli sorduğumuz ve her zaman cevap aramamız gereken sorulardır.”
Bu örneklerde, her bir konuşma türünün amacına göre, beden dilinizi ve vurgularınızı ayarlayarak dinleyicilerinizle etkileşimde bulunabilirsiniz. Yaratıcı konuşmada ilham verici ve ümitvar bir ton kullanırken, eleştirel konuşmada daha ciddi ve sorgulayıcı bir yaklaşım tercih edebilir, tartışmacı konuşmada ise dinleyicilerinizi düşünmeye teşvik eden bir üslup benimseyebilirsiniz.
8. ETKİNLİK
İsim veya isim soylu kelimelere eklenerek onların cümlede yüklem olmasını sağlayan eklere ek fiil denir.
Burası oldukça sessizmiş.
Dün burada hava oldukça güzeldi.
Deniz dalgalıysa…
Yurdunu seven bir kişinin yapacağı iş budur.
Altı çizili kelimeler ek fiil almıştır.
Aşağıdaki cümlelerde geçen ek fiil almış kelimeleri bulup altını çiziniz.
Hak olan yerde mutlaka görev de vardır.
Memleket işlerinden hepimiz derece derece sorumluyuz.
Asker ocağı herkes için okul gibiydi.
Devlet memurlarına bizim yardımcı olmamız vatandaşlık görevimizse vatandaşlarına dürüst ve anlayışlı davranmaları da onların asıl görevidir.
9. ETKİNLİK
Okuduğunuz metinden hareketle aşağıdaki cümleleri cümlenin anlamına uygun olarak tamamlayınız.
Toplum içinde yaşayan bir kimsenin vicdanına ve kanunlara göre yapmak zorunda olduğu işlere görev denir.
Seçim yolu ile vatandaş memleket yönetimine katılır.
İyi bir vatandaş vergi borcunu vaktinde öder.
20 yaşına giren bütün genç erkekler askere giderler.
Yurdumuzda kanun yapma, değiştirme ve kaldırma yetkisi TBMM’dedir.
SONRAKİ DERSE HAZIRLIK
Bir arkadaşınızın sorumluluğuna kefil oldunuz mu? Niçin?
Cevap: Bir defasında arkadaşım kantinden bir şey alacaktı ama cüzdanını evde unutmuştu. Ben de kantinci abiye “Yarın getirip verecek.” diye kefil olmuştum. Çünkü arkadaşıma güveniyordum.
Çevrenizde çocuk yaşta çalışmak zorunda olan tanıdık kişiler var mı? Araştırınız.
Cevap: Bizim mahallede Serkan biye bir çocuk vardı, maddi durumları iyi olmadığı için ortaokulu bitirince sanayide işe girmek zorunda kalmıştı.
“Çocuk Hakları Sözleşmesi”ni araştırıp sınıfa getiriniz.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 1989 yılında benimsenen Çocuk Hakları Sözleşmesi, 2 Eylül 1990 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Sözleşmeyi 196 devlet onaylamıştır. Türkiye, sözleşmeyi 14 Ekim 1990’da imzaladı ve sözleşme 27 Ocak 1995’te Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Sözleşmeyle çocuk haklarının korunması amaçlanmış ve taraf devletlerin bu hakların yaşama geçirilmesi için yükümlülüklere uymaları gerektiği hükme bağlanmıştır.
Çocuk Hakları Sözleşme Maddeleri
1- Her birey on sekiz yaşına kadar çocuk olarak kabul edilir. Her çocuk vazgeçilmez haklara sahiptir.
2- Çocuk Hakları, bütün çocuklar içindir. Doğum yerleri, konuştukları dil ne olursa olsun fark etmez. Büyüklerinin inançları ya da görüşleri nedeniyle hiçbir çocuğa ayrım yapılmaz.
3- Çocuklarla ilgili bütün yasa ve uygulamaları oluşturanlar, önce çocukların yararını düşünmek zorundadır. Devlet, çocukların koruma ve bakımını üstlenenlerin sorumluluklarını yerine getirmeleri için önlemleri alır ve onların sorumluluklarını yerine getirip getirmediklerine bakar.
4- ÇHS’de yazılı olan hakların uygulanması için gereken her türlü çabanın gösterilmesi gerekir. Devlet çocukların bu haklardan yararlanmasını sağlar.
5- Devlet, hakların uygulanması konusunda çaba gösterirken başta anne baba olmak üzere çocuktan sorumlu olan kişilerin haklarına karşı saygılı olur.
6- Yaşamak, her çocuğun temel hakkıdır ve herkesin ilk görevi çocukların yaşamını korumaktır.
7- Her çocuğun bir isme ve vatandaşlığa sahip olma hakkı vardır. Devlet, çocuk doğduğunda bu ismi kaydeder ve çocuğa bir kimlik verir.
8- Çocuklara verilen isim, vatandaşlık hakkı ve aile bağları korunmalıdır. Tüm bunlar zorla değiştirilemez ve alınamaz, değiştirilmek istenir ya da çocuğun elinden bu haklar alınırsa devlet bu duruma karşı çıkmalıdır.
9- Her çocuğun ailesiyle birlikte yaşama hakkı vardır. Anne baba çocuğa bakamıyorsa, çocuk bu durumdan zarar görmesin diye ona başka bir bakım sağlanmalıdır. Bu durumda da her çocuğun, anne ve babasıyla düzenli olarak görüşebilme hakkı vardır.
10- Anne babası ayrı ülkelerde yaşayan çocukların aileleriyle birlikte olabilmeleri için devletler kolaylık gösterir.