Mesleki Solunum Sistemi Hastalıkları temel olarak tozlardan kaynaklanan hastalıklardır. Tozlardan meydana gelen meslek hastalıkları ise bütün meslek hastalıklarının en büyük bölümünü oluşturmaktadır.
Tozlardan oluşan hastalıkların genel adları Pnömokonyozdur. Zararlı toz parçacıkları çalışanlar tarafından solunduğu zaman, akciğerlerde küçük bir iltihabi kitle oluşturur. Bunlar ise, röntgen filminde, birer katı yumru olarak görülürler. Röntgen filminde, bu şekilde lekeli görüntü veren hastalıklara Pnömokonyoz denir. Akciğer dokusu incelir ve esnekliği kaybolur. Bu durum, Fibrozis olarak bilinir. Sonuçta hastadaki nefes darlığı, gün geçtikçe daha da artar ve kalıcı bir öksürüğe dönüşür. Hastalığa bir kez yakalanıldıktan sonra, solunan havadaki toz oranında azalma olsa da, akciğer dokusundaki hasar kalıcıdır. Kişi sonunda öyle kötü bir döneme girer ki, evinden dışarı çıkamaz hale gelir. Solunan toz parçasının hangi madde olduğu röntgenden anlaşılabilir. Çünkü toz partiküllerinin çeşidine göre akciğerdeki dağılımları değişir.
Bütün işyerlerinde işe girişlerde ve tehlike sınıfına gere 1-3-5 yıllık düzenli aralıklarla çalışanların sağlık muayenelerinin yapılması gerekmektedir. İşyeri hekimlerinin en önemli sorumlulukları sağlık muayeneleridir. Hem manevi hem hukuki açıdan meslek hastalığının (özellikle toza bağlı meslek hastalığının) erken teşhisi hayati öneme sahiptir ve işyeri hekiminden başka hastalığı erken teşhis edebilecek kimse de bulunmamaktadır.
Erken teşhiste çalışanın hayat kalitesi bozulmadan hastalık tespit edilebilir ve çalışan bu hastalıktan dolayı hayatı boyunca bir sıkıntı yaşamaz. Dolayısıyla cezai ve hukuki bir sonuç doğmaz. Erken teşhis edilen hastalık sonucunda işyerine gerekli iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri önerilebilir ve diğer çalışanların hastalık riski önlenebilir.