Cümlelerde başkalarının söylediği sözleri verirken sözün başına ve sonuna konur.
Cümlelerde yazılan kitap, dergi vb. eser adlarının başına ve sonuna konur.
Tanım cümlelerinde tanımı yapılan kelimelerin başına ve sonuna konur.
• Atatürk “Ben sporcunun zeki, çevik ve aynı zamanda ahlaklısını severim.” diyerek spora ve sporcuya verdiği önemi anlatmıştır.
• Ömer Seyfettin’in “Kaşağı “ adlı hikâyesini okudum.
• Yazılışları ve okunuşları aynı, anlamları farklı olan kelimelere “eş sesli” kelimeler denir.
Tırnak İşaretinin Kullanıldığı Yerler (“ ”)
1. Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler tırnak içine alınır: Türk Dil Kurumu binasının yan cephesinde Atatürk’ün “Türk dili, Türk milletinin kalbidir, zihnidir.” sözü yazılıdır. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinin ön cephesinde Atatürk’ün “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir.” vecizesi yer almaktadır. Ulu önderin “Ne mutlu Türk’üm diyene!” sözü her Türk’ü duygulandırır.
UYARI: Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan işaret (nokta, soru işareti, ünlem işareti vb.) tırnak içinde kalır:
“İzmir üzerine dünyada bir şehir daha yoktur!” diyorlar. (Yahya Kemal Beyatlı)
2. Özel olarak vurgulanmak istenen sözler tırnak içine alınır: Yeni bir “barış taarruzu” başladı.
3. Cümle içerisinde eserlerin ve yazıların adları ile bölüm başlıkları tırnak içine alınır:
Bugün öğrenciler “Kendi Gök Kubbemiz” adlı şiiri incelediler.
“Yazım Kuralları” bölümünde bazı uyarılara yer verilmiştir.
UYARI: Cümle içerisinde özel olarak belirtilmek istenen sözler, kitap ve dergi adları ve başlıkları tırnak içine alınmaksızın eğik yazıyla dizilerek de gösterilebilir:
Höyük sözü Anadolu’da tepe olarak geçer.
Cahit Sıtkı’nın Şairin Ölümü şiirini Yahya Kemal çok sevmişti. (Ahmet Hamdi Tanpınar)
UYARI: Tırnak içine alınan sözlerden sonra gelen ekleri ayırmak için kesme işareti kullanılmaz: Elif Şafak’ın “Bit Palas”ını okudunuz mu?
4. Bilimsel çalışmalarda künye verilirken makale adları tırnak içinde yazılır.
Tırnak işaretinin kullanıldığı yerler şu şekildedir:
Alıntı yapılan kelime, cümle gibi yapıları belirtmek için kullanılır.
Örnek: “Az sonra burada olurlar.” diye düşündü.
Vurgulanmak istenen kelimeleri göstermek için kullanılır.
Örnek: Daha “biraz önce” sana burada olmaman gerektiğini söyledim.
Paragraf alıntılarında bütün paragraf için kullanılır.
Örnek: “Buraya kadar geldikten sonra, kapıdan içeri girip, sağına soluna bakınmadan doğruca kanepeye doğru gidişinde, ilk başta yorgunluğunun ifadesi olduğunu düşündüm. Fakat yanıldım. Durum öyle değildi. Hastalanmış, fenalaşmış ve çaresiz kalmıştı.”
Makale isimleri tırnak içinde verilebilir.
Örnek: “Eğitim ve Öğretim Programlarına Kısa Bir Bakış”, “Modern Fizik ve Termodinamik Üzerine Düşünceler”
Yayın isimleri, eser isimleri yazı içinde tırnak işareti ile belirtilebilir.
Örnek: “Saatleri Ayarlama Enstitüsü”, “Bir Değirmendir Bu Dünya”
Tırnak işareti, doğrudan alıntılanmayan kişilerin sözlerinin aktarımında kullanılmaz. Başlıklarda kullanılmaz. Özel isim içeren gazete, dergi, kitap ismi gibi yerlerde tırnak işareti kullanılmaz.