Sözlükte bir şeyi güzel yapmak ve süslemek anlamına gelen tecvid, Kur’an-ı Kerim’i doğru ve güzel okuma kurallarını içeren bir ilimdir. Daha özel bir tanımla tecvid, Kur’an harflerinin mahreç ve sıfatlarını ele alan ilimdir. Bu ilmin konusu, Kur’an-ı Kerim’in harfleridir.
Yüce Allah, Kur’an’ın “tertil” üzere indirildiğini bildirmiştir. “Kur’an’ı tertil üzere oku!” emriyle de Peygamberimize ve onun şahsında bütün Müslümanlara bir sorumluluk yüklemiştir. Ayette geçen “tertil” kelimesinin manasını Hz. Ali (r.a) “harflerin güzel çıkarılması ve durulacak yerlerin iyi bilinmesi” şeklinde açıklamıştır. Bu sorumluluğun farkında olan âlimler “Kur’an’ı ağır ağır, tane tane, harflerin hakkını vererek ve anlayarak okumanın önemi” üzerinde durmuşlar, Peygamberimiz ve sahabilerin Kur’an okuyuşlarındaki uygulamaları tespit ederek “Tecvid İlmi”ni sistematik hâle getirmişlerdir.
Kur’an-ı Kerim, Allah (c.c) tarafından Arapça olarak indirilmiştir. Kur’an’ın lafızları, içindeki yüce manaları koruyan bir mahfaza durumundadır. Kur’an’ın lafız ve manalarındaki bütünlüğün korunması için öncelikle lafızları düzgün okunmalıdır. Bu da onun belirli kurallara göre okunmasını zorunlu kılmaktadır. Peygamberimiz Kur’an’ı tecvidli olarak okumuştur. Sahabe-i Kiram ve onlardan sonra gelen bütün nesiller de Kur’an’ı tecvidli okumaya ayrı bir özen göstermişlerdir.
Tecvid ilminin amacı, Kur’an’ın indirildiği şekilde okunmasını sağlamaktır. Tecvid kurallarını uygulayan kimse, Kur’an’ı doğru bir şekilde okuyarak hatalı ve yanlış okuyuşlardan korunmuş olur. Kur’an lafızlarının doğru ve güzel okunmasını sağlayan kuralları bize tecvid ilmi öğretir. Dolayısıyla tecvid, Kur’an tilavetinin ayrılmaz bir özelliğidir. Kur’an’ın lafız ve manalarındaki ahenk ancak tecvid kurallarına uygun bir okuyuşla ortaya çıkar.
Tecvidin Hükmü
- Kur’an’ı Kerim’in tecvitli okunması farzdır.
- Namaz kabul olacak kadar Kur’an’ın tecvitli okunması farz-ı ayn,
- Kur’an’ın tamamının tecvitli okunması farz-ı kifayedir.