1- Mevlevilik: 14. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Türk-İslam kültüründe önemli bir yere sahiptir. Kurucusu Mevlana Celaleddin Rumi'dir. Mevlana vefat ettikten sonra oğlu Sultan Veled tarafından devam ettirilmiş ve günümüze kadar gelmiştir. Semah, en önemli ibadetlerinden biridir. Toplantılarında şiir ve sohbet de önemli bir yere tutar. Bu inanışa göre evren Allah ve Allah dışı varlıklar olarak ikiye ayrılır. Allah dışı varlıklar masiva olarak tanımlanır. Zenginlik, gösteriş, dünya nimetleri, şehvet gibi günahlar masiva olduğu için bunlar terk edilmeli, Allah'a yönelmelidir.
En önemli kavramlarından bir diğeri de halvettir. Çile anlamına da gelen halvet üç yıldan fazla sürer ve tamamlandığında kişi derviş olur. Taç ve hırka Mevleviliğin temel sembolleridir. Derviş olan kişiye hırka ve taç giydirilir.
2- Alevi- Bektaşilik: Hacı Bektaş Veli tarafından 13. yüzyılda kurulmuş İslami mezheptir. Görüş ve inanışları Mevlevilik ile benzerlik gösterir. Dede, Eren ve On İki İmamın öğretilerine dayalıdır. Hz. Ali imamların başında gelir. On ikinci imamın Mesih olarak geleceğine ve inanan kişileri kurtaracağına inanılır. Bu mezhebe bağlı kişiler tenasüh inancına sahiptir. Ruh göçü ve yeniden doğuş anlamına gelen tenasühte, kişiler öldükten sonra ruhları başka bedenlere girerek yaşamını sürdürür. Semah dönerek ibadet ederler. Şiir ve müzik bu mezhepte de önemli bir yer tutar.
Alevi-Bektaşilikte en büyük günahlardan biri kul hakkı yemektir. Bu nedenle kul hakkı yiyen kişilerin cemlere katılması yasaktır.
3- Kadirilik: 12. yüzyılda Abdülkadir Geylani tarafından kurulmuştur. En köklü tasavvufi yorumlardan biridir. Hindistan'da ortaya çıkmış ve kısa bir zaman içerisinde birçok ülkede yayılmıştır. Halisiyye, İsmailliyye, Yafiyye ve Esediyye başta olmak üzere toplam 8 koldan oluşur. Bazı kaynaklara göre bu tasavvuf yorumu zaman içerisinde 20'den fazla kola ayrılmıştır. İbadetlerinde zikir törenleri önemli bir yer tutar. Hindistan dışında en yaygın olduğu ülkeler Afganistan, Pakistan, Arnavutluk ve Afganistan'dır. Kadirilik'te azla yetinme, dünya nimetlerine sırt çevirme ve yardımlaşma son derece önemlidir.
4- Yesevilik: Hoca Ahmet Yesevi tarafından 12. yüzyılda kuruldu. Özellikle Orta Asya'da etkili olan Yesevilik günümüze kadar gelen tasavvufi yorumlardan biridir. Görüş ve inançlarında Hz. Ali ile Hz. Ebu Bekir önemli bir yer tutar. Bu mezhepte İslam dini ile Türk kültürünü birleştiren bir anlayış egemendir. Hoca Ahmet Yesevi Orta Asya'daki Türk aşiretlerini tek bir çatı altında toplamayı başarmıştır. Bunun neticesinde bu tasavvufi yorum Türkler arasında kısa bir süre içerisinde yayıldı. En önemli dervişleri arasında Zengi Ata, Seyyid Ata ve Harezmi Said Ata yer alır.
5- Nakşibendilik: 14. yüzyılda kuruldu. Muhammed Bahauddin Şah Nakşibendi tarafından kuruldu. Toplamda on bir düsturu bulunmaktadır. Bunlardan en önemlileri Vuküf-i Zamani ve Huş der- demdir. Vuküf-i Zamani, zamanı iyi değerlendirmek demektir. Az ye, az uyu, az konuş gibi temel esasları bulunur. Huş-der- dem ise her nefeste Allah'ı anmak ve günahlardan uzak anlamındadır. Günümüzde hala etkisini sürdüren tasavvufi yorumların başında gelir.