Türkiye'de basın hayatı 1831'de Takvimi Vekayi ile başlamıştır. Bu resmî bir gazetedir. Devlet eliyle çıkartılırdı, bir taraftan devletin siyasî ve idarî icraatını hem halka hem de başkalarına tanıtmak; bir taraftan da tarihçilerin kaydettiği vakaları günü gününe yayınlamak görevini yapardı.
- Takvim-i Vakâyi: 1831 yılında Saray tarafından çıkarılan ilk resmî Türkçe gazetedir.
- Ceride-i Havadis: 1840'ta İngilizlerle ortak çıkarılan yarı resmî gazetedir. Bu gazetede ilim, ahlak ve edebiyatla ilgili yazılar yayınlanmıştır. 1842'de başlayan tiyatro çalışmalarına yer verilmiştir.
- Tercüman-ı Ahval: 1860'ta Agâh Efendi ile Şinasi'nin birlikte çıkardıkları ilk özel Türkçe gazetedir. Tanzimat edebiyatı bu gazete ile başlamıştır, ilk edebî tefrika sayılan Şinasi'nin "Şair Evlenmesi" adlı oyunu bu gazetede yayımlanmıştır.
- Tasvir-i Efkâr: 1862'de Şinasi'nin tek başına çıkardığı gazetedir. Aynı gazeteyi 1865'ten sonra iki yıl Namık Kemal çıkarmıştır. Sayfa düzenlemesinin başarılı ilk örnekleri bu gazetede ortaya konmuştur. Gazete Şinasi'nin makaleleriyle dikkatleri çekmiş; yalın bir dille halka ulaşmıştır.
- Muhbir: 1866 yılında Ali Suavi tarafından çıkarılmıştır. Ali Suavi, Avrupa'ya kaçtıktan sonra bu gazeteyi Londra'da çıkarmaya devam etmiştir.
- Hürriyet: 1868'da Londra'da Ziya Paşa ve Namık Kemal tarafından çıkarılmıştır. Daha sonra Ziya Paşa Cenevre'de tek başına çıkarmaya devam etmiştir.
- İbret: Avrupa'dan dönen Namık Kemal tarafından 1871'de çıkarılmıştır. Sanatçı, en önemli düşünce ve siyaset yazılarını bu gazetede yayımlamıştır.
- Devir: 1872'de Ahmet Mithat Efendi tarafından çıkarılmıştır.
- Bedir: 1872'de Ahmet Mithat Efendi tarafından çıkarılmıştır.
- Tercüman-ı Hakikat: 1878'de Ahmet Mithat Efendi tarafından çıkarılmıştır. Sanatçı, birçok romanını bu gazetede yayımlamıştır.
- Sabah: 1876'da Şemseddin Sami tarafından çıkarılmıştır.
- Tercüman-ı Şark: 1878'de Şemseddin Sami tarafından çıkarılmıştır.
Dönemin diğer tanınmış gazeteleri Hadika, Sıraç, Mec-mua-i Ebuzziya, Basiret, İstanbul, Vakit sayılabilir. Bu dönemde Münif Paşa, ilk aylık bilim dergisi olan Mecmua-i Fünûn'u çıkarmıştır. Onu ilk çocuk dergisi olan Mümeyyiz ve resimli olarak çıkarılan Mirat dergileri izlemiştir.
Tanzimat döneminde çıkarılan bazı gazeteler
Tarih | Gazete | Çıkaran |
1831 | Takvim-i Vakâyi | Resmî |
1840 | Ceride-i Havadis | William Churchill |
1850 | Vakayı-i Tıbbiye | Mesleki |
1860 | Tercüman-ı Ahval | Agah Efendi |
1862 | Tasvir-i Efkâr | Şinasi |
1865 | Tasvir-i Efkâr | Namık Kemal |
1866 | Muhbir | Ali Suavi |
1867 | İstanbul | Kemal Paşazade Sait |
1868 | Hürriyet | Ziya Paşa- Namık Kemal |
1869 | Hürriyet | Ziya Paşa |
1869 | Basiret | Ali |
1870 | Hakayıkı Vakâyi | Kemal Paşazade Sait |
1871 | İbret | Namık Kemal |
1872 | Devir-Bedir | Ahmet Mithat Efendi |
1872 | Hadika | Ebu Ziya Tevfik |
1873 | Sıraç | Ebu Ziya Tevfik |
1875 | Vakit | Kemal Paşazade Sait |
1876 | Sabah | Şemseddin Sami |
1878 | Tercümanı Hakikat | A.Mithat Efendi |
1878 | Tercüman-ı Şark | Şemseddin Sami |
1879 | Mecmua-ı Ziya | Ebu Ziya Tevfik |