Bazı kelimeler yapı bakımından sıfat fiillerle aynı olsa da cümle içerisinde isim olarak kullanılır. Örneğin ''Çalışanlara maaşlarını ödedik'' cümlesindeki ''çalışan'' kelimesi sıfat - fiil olarak değil isim olarak kullanılmıştır. - ''Gürültü çıkararak kütüphanede çalışan öğrencileri rahatsız etmemelisin.'' cümlesinde ise ''çalışan'' sözcüğü sıfat - fiil'dir.
Sıfat-fiiller (ortaçlar) fiillerden;
- -an (-en),
- -ası (-esi),
- -mez (-maz),
- -ar (-er, -r),
- -dik (-dık, -tik, -tık),
- -ecek (-acak),
- -miş (-mış, -muş, -müş)
ekleriyle türetilip sıfat görevinde kullanılan sözcüklerdir.
Sıfat fiil - ekleri nelerdir
1- (-mış, -miş) Yaralanmış - Kararmış
2- (-mez, -maz) Umursamaz, inanmaz, kopmaz
3- (-ası, -esi) İnanılası, okunulası
4- (-dık, -dik) Bilindik, tanıdık
5- (-ecek, -acak) Gelecek, Yakacak
6- (-ır, -ir) Yakışır, İnanılır
7- (-an, -en) Çalışan, Okuyan, Kaybeden
Aşağıda sıfat fiil örnekleri, sıfat fiil ile ilgili cümleler, içerisinde sıfat fiil geçen 35 adet cümle örnekleri verilmiştir.
Sıfat fiil örnek cümleler
- O sararmış gömleği giyme artık.
- Seninle artık dönülmez bir yola çıktık.
- Piyangoyu kazanan talihliler paralarını aldılar.
- Ağaçtaki olgunlaşmamış meyveleri yediği için gün boyu karnı ağrıdı.
- İş bulabilmek için çalmadık kapı bırakmadı.
- Marketten hep bilinir markaların peynirlerini alırım.
- Burası, emeklilikten sonra yaşanası bir yer.
- Sınava çalışmayanlar, kopya alabilmek için kırk takla atıyorlardı.
- Geziye katılacaklar izin kağıtlarını getirsinler.
- Kağıda yazdıkların hiç okunmuyor.
- Bu hafta okuyacaklarım, bilim kurgu ile ilgili yazılmış romanlar.
- Söylediklerim bir kulağından giriyor öbüründen çıkıyor.
- Başkan tarafından imzalanmış kağıdı yırtıp attı.
- Etin iyice pişmişini, balığın ise hafif kızarmışını severim.
- Çektiğimiz özçekimler hep silinmiş.
Sıfat fiil ekleri ile ilgili örnek cümleler
(-ecek, -acak) ekiyle oluşturulmuş sıfat- fiiller
1- ''Gelecek'' günlerden asla ümidini kesme.
2- ''Yakacak'' odun ve kömür almak için kasabaya ineceğiz.
(-an, -en) ekiyle oluşturulmuş sıfat fiiller:
1- Umudunu ''kaybeden'' biri her şeyini kaybetmiş demektir.
2- ''İyileşen'' hastalar taburcu edildi.
3- Bu suçu ''işleyen'' kişiler cezasız kalmayacak.
(-ası, -esi) ekiyle oluşturulmuş sıfat fiiller:
1- Tekrar tekrar ''okunası'' bir kitap yazmışsınız.
2- Öğretmen, derste ''İbret alınası'' bir hikaye anlattı.
3- Ne kadar ''takdir edilesi'' bir davranış.
(-ır, -ir) ekiyle oluşturulmuş sıfat- fiiller
1- Son zamanlarda tanık olduğum şeyler ''akıl alır'' gibi değil.
2- Çok ''güvenilir'' biri olmadığı için onunla uzun bir süredir görüşmüyorum.
(-dık, -dik) ekiyle oluşturulmuş sıfat- fiiller:
1- Yazar, son romanında ''bilindik'' bir konuyu farklı bir şekilde ele almış.
2- Buralarda ''tanıdık'' bir sima görmeyeli çok uzun zaman olmuştu.
(-mış, -miş) ekiyle oluşturulmuş sıfat- fiiller
1- Film izlerken ''patlamış'' mısır yiyelim mi?
2- Akşam yemeğinde ''haşlanmış'' patates ve biber yedik.
3- Onu sön gördüğümde hayattan ''bezmiş'' bir hali vardı.
(-mez, -maz) ekiyle oluşturulmuş sıfat- fiiller
1- ''Umursamaz'' tavırları etrafındaki insanları rahatsız ediyor.
2- Biz onunla birbirimize ''kopmaz'' bağlarla bağlıyız.
3- Hayatın tüm olumsuzlarına karşı ''bitmez tükenmez'' bir çabayla mücadele ediyor.