Vücudumuzun en çalışkan organlarından biri olan böbrekler, susuzluktan çok fazla etkileniyor. Sıcakların ve yanlış beslenmenin etkisiyle vücut susuz kaldığında böbrek yetmezliğine kadar gidebilen durumlar oluşabiliyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Nefroloji Uzmanı Dr. Pınar Mescigil, yaz sıcaklarında böbrek sağlığını korumanın yollarını anlatıyor.
Günde 2,5 litre su için
Kış aylarında içtiğiniz sudan yaklaşık 1 litre daha fazla tüketin. Özellikle sıcak havalarda günde 2,5 -3 litre su için. Sıvı kaybı durumlarında kanın vücutta sağlıklı dolaşımını devam ettirmek ve tansiyon düşüklüğünden korunmak amacı ile böbrekler su tutuyor, böylelikle idrar miktarı azalıp, daha yoğun ve daha konsantre bir hal alıyor. Bu durum, susuz kaldığımızda koruyucu bir mekanizma olmasına rağmen, sıvı kaybının yerine konmaması, süreklilik arz etmesi halinde ise böbrek taşı ve sık idrar yolu enfeksiyonlarına zemin hazırlıyor. Hatta yaz aylarında görülen ishaller ile gelişen ani ve şiddetli sıvı kaybı durumlarında yeterince sıvı ve su tüketmezsek; idrar miktarı çok azalıp, durabiliyor. Hatta akut böbrek yetmezliği gelişebiliyor.
Yemeklerinize tuz eklemeyin
Az miktarda tuz kullanmayı, yemeklere tuz ilave ederken önce tatmayı, hazır gıda ve şarküteri ürünlerini az miktarda tüketmeyi alışkanlık haline getirin. Çok tuzlu beslenmenin tansiyon yüksekliğine, ödeme ve dolayısı ile ilerleyen dönemlerde böbrek hastalığına yol açabileceğini unutmayın. Türk Hipertansiyon ve Nefroloji Derneği’nin verilerine göre ülkemizde erişkin yaş grubunun yüzde 33 ünde yüksek tansiyon var. Günde alınması gereken tuz miktarı 2-3 gramken, ülkemizde günlük yaklaşık tuz tüketimi 18 gram civarında. Birçok besinin içinde çiğ veya pişmiş olarak, tuz bulunuyor. Bu nedenle yiyeceklere ek olarak tuz kullanmak sağlık açısından sorunlara neden olabiliyor. Ama maalesef çocukluğumuzdan itibaren damak tadımızın tuza alıştırılması; yemekleri pişirirken içine bol miktarda tuz atmak veya sofrada tatmadan tuz ilavesi yapmak gibi alışkanlıklarımızın devam etmesine neden oluyor.
Egzersiz yapın
Düzenli egzersiz yapın. Yaptığınız aktiviteler ile kalp damar sağlığınız olumlu yönde etkileniyor. Böylece uzun vadede böbrek sağlığımızda olumlu yönde etkilenecek.
Meyvenin suyunu değil kendisini yiyin
Dengeli ve sağlıklı beslenin. Yaz ve bahar aylarının nimetleri olan sebze ve meyvelerden bol miktarda tüketin. Katkı maddeli, hazır, işlenmiş gıdalar yerine bol miktarda sebze yiyebilir, meyvelerin suyu değil tercihen kendisini tercih edebilirsiniz. Ne kadar sağlıklı beslenip hedef kilolara yakın olursanız kan şekeriniz daha dengeli olacak ve uzun vadede böbrek sağlığınıza katkıda bulunacaksınız.
Sigara ve alkolden uzak durun
Sigara kullanmayın. Özellikle yaz aylarında alkol tüketimine dikkat edin. Alkol tükettiğiniz takdirde içtiğiniz su miktarını arttırın.
Ekmek tercihiniz esmer olsun
Karbonhidrat seçerken beyaz ekmek, pirinç, makarna, patates gibi glisemik indeksi yüksek yani kan şekerini hızla arttıracak besinler yerine esmer ekmek, bulgur, kepekli makarna, yulaf ezmesi gibi düşük glisemik indeksli olanlar tercih edin.
Doktor tavsiyesi olmadan ilaç kullanmayın
Bilinçli ilaç kullanın. Ağrı kesici ve antibiyotik tipi ilaçları doktorumuza danışmadan kullanmayın. Özellikle ağrı kesicilerin yaz gibi sıcakla sıvı kaybettiğiniz günlerde böbrek üzerine daha fazla olumsuz etkilerinin olduğunu unutmayın.
ÖZELLİKLE YAŞLILAR TEHDİT ALTINDA
Yaşlı ve susama merkezi bozuk olan hastalarda özellikle yazın yetersiz sıvı alımı, ishal, bulantı, kusma gibi ciddi sıvı kayıplarının eşlik ettiği durumlarda, vücut sodyum dengesi bozulup ciddi bilinç bozukluğu ve birçok nörolojik semptomlar oluşturabiliyor. Böbrek, vücutta su dengesini korurken elektrolit dengesi üzerinde de önemli rol oynuyor.