Peygambere ilk gelen vahiy oku’dur. Bu yüzden peygambere ve ümmetine gelen ilk emir oku emridir. Allah Kuran’da mealen “Kitap ve hikmeti öğreten bir Peygamber göndermekle Allah mü’minlere büyük bir lütufda bulunmuştur.” buyurmuştur. Hz. Muhammed bir sözünde “Allah beni bir muallim olarak göndermiş bulunuyor.” diyerek eğitim ve öğretime niçin çok önem verdiğini açıklamıştır.
Toplumu eğitim ve öğretmek Hz. Muhammedin peygamberlik vazifelerinden biridir. Bütün bu teşvikler Müslümanlar arasında ilme, yazıya ilgiyi arttırmıştır.
Hz. Muhammed (s.a.v.)’in eğitim-öğretimle ilgili yaptıkları şöyledir:
- Daha Mekke döneminde, vahiyle gelen ayetlerin yazılmasına ve korunmasına çok dikkat etmiştir.
- Ayetlerin çoğaltılarak Müslümanlar arasında dağıtılmasını istemiştir.
- Mekke’de Dârü’l-Erkam’ı bir eğitim-öğretim merkezi olmuştur. Burada, Kur’an âyetleri okunuyor, ve İslam öğretiliyordu. İslâm’ı öğretmek için Mekke’den Medine’ye öğretmen göndermiştir.
- Medine’ye hicretten sonra ilk iş ibadet, eğitim-öğretim merkezi olan, Mescid-i Nebevî’yi inşâ etmek olmuştur.
- Bedir savaşında esir düşen müşriklere serbest kalmaları için on Müslüman çocuğa okuma-yazma öğretmeleri şart koşulmuştur. Zeyd b. Sâbit böyle okuma yazma öğrenmiştir. Bu uygulama, o dönemin için olağanüstü bi şeydir.
- Hz. Muhammed eğitim için sadece mescidi kullanmamış gerektiğinde her yerde eğitim vermiştir.
- Kadın öğretmenlerde kadınlara eğitim vermekteydi.
- Kim bir câriyeyi güzel bir şekilde eğitir, terbiye eder, sonra da azat eder ve evlendirirse onun için iki mükâfat vardır. Bu sözü eğitime verdiği önemi göstermektedir.
- Hz. Peygamber (asm), ailelerin gençleri ok atmak, yüzmek, hesap, tıp, neseb ve Kur’an okumak gibi hem maddî ve hem manevî alanlarda eğitmelerini tavsiye ve emir buyurmuştur.